Ai nghĩ ra 12 con vật (Tý, Sửu, Dần, Mão….) của âm lịch? Con rang có thật hay không? Giờ tính theo can chi có liên quan gì đến 12 con vật hay không?

Người xưa quan niệm Thiên là căn bản gốc, Địa là ngọn ngành. Lập ra Thiên can người xưa lấy số Dương của Hà đồ (số lẻ) là 1, 3, 5, 7, 9, lấy số 5 ở giữa gấp đôi lên để bao hàm cả âm can (ất, Đinh, Kỷ, Tân, Quý) và cả dương can (Giáp, Bính, Mậu, Canh, Nhâm), tất cả 10 can theo thứ tự Giáp, ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý. Địa chỉ lấy số âm (số chẵn) là 2, 4, 6, 8, 10. Lấy số 6 ở giữa nhân gấp đôi để tạo thành 12 chi: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi bao gồm cả dương chi (Tý, Dần, Thìn, Ngọ, Thân, Tuất) và âm chi (Sửu,  Mão, Tỵ, Mùi, Dậu, Hợi).

Thời xa xưa lấy mặt trời làm gốc. “Mặt trời mọc thì đi làm, mặt trời lăn thì nghỉ”. Gặp hôm trời u ám không thấy mặt trời, thật chả biết dựa vào đâu? Tương truyền có một người tên là Đại Nhiêu đã lập ra Thập can và Thập nhị chi để tính thời gian.

Thập can và Thập nhị chi phối hợp với nhau để sinh ra Lục thập hoa giáp (chu kỳ 60 năm gọi là Nguyên). Lịch can chi ở 3 đời Hạ, Thương, Chi (bên Trung Quốc) không giống nhau. Hiện nay ding lịch pháp đời Hạ, tức là lấy tháng dần làm khởi đầu của năm.

Việc tính giờ theo can chi cũng có phần nào liên quan đến tập tính của các con vật.

Tý (23-1 giờ): lúc chuột hoạt động mạnh

Sửu (1-3 giờ): lúc trâu vẫn đang nhai lại, chuẩn bị đi cày.

Dần (3-5 giờ): lúc hổ hung hãn nhất

Mão (5-7 giờ): VN gọi là mèo, nhưng TQ lại gọi là thỏ, lúc trăng (thỏ ngọc) vẫn còn chiếu sáng

Thìn (7-9 giờ): lúc đàn rồng quây mưa (quần long hành vĩ). Rồng chỉ là con vật do con người tưởng tượng ra, chứ không có thực đâu.

Tỵ (9-11 giờ): lúc rắn không hại người

Ngọ (11-13 giờ): lúc ngựa có dương tính cao

Mùi (13-15 giờ): lúc dê ăn cỏ không ảnh hưởng đến việc cây cỏ mọc lại

Thân(15-17 giờ): lúc khỉ thích hú

Dậu(17-19 giờ): lúc gà bắt đầu lên chuồng

Tuất (19-21 giờ): lúc chó phải tỉnh táo để trông nhà

Hợi (21-23 giờ): lúc lợn ngủ say nhất

Dù sao người xưa (từ đời Hán) cũng ít nhiều có lý  do đấy chứ?