4-2-1977: Ngày thống nhất các tổ chức mặt trận thành mặt trận tổ quốc Việt Nam.

"Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết

Thành công, thành công, đại thành công".

Đó là lời căn dặn thiêng liêng của Bác Hồ đối với nhân dân ta, là truyền thống vô cùng quý báu của dân tộc ta.

Trải qua quá trình cách mạng lâu dài, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã đoàn kết trong các Mặt trận thống nhất với những cương lĩnh trính trị, hình thái tổ chức và tên gọi khác nhau phù hợp với các thời kỳ lịch sử, đã đưa sự nghiệp cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác và ngày càng thắng lợi rõ hơn.

Đó là Mặt trận dân tộc phản đế Đông Dương (Hội Phản đế Đồng Minh), Mặt trận dân chủ Đông Dương, Mặt trận Dân tộc Thống nhất Phản đế Đông Dương và Mặt trận Việt Nam độc lập Đồng Minh (Việt Minh) trong thời kỳ 1930-1945 đã đưa tới thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám vĩ đại và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Đó là Mặt trận Việt Minh, Hội liên hiệp quốc dân Việt Nam trong thời kỳ 1946 - 1954 đã làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ lẫy lừng, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi vẻ vang.

Đó là mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và Liên minh các lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hoà bình Việt Nam trong thời kỳ 1955-1975 đã đi tới thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy vĩ đại mùa Xuân năm 1975, đánh thắng hoàn toàn đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, thực hiện thống nhất Tổ quốc, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Với thắng lợi hoàn toàn của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cách mạng nước ta đã chuyển sang giai đoạn mới - giai đoạn xây dựng Tổ quốc Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất và xã hội chủ nghĩa. Nhân dân cả nước ta đã bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của chủ nghĩa xã hội.

Những nhiệm vụ chính trị to lớn và nặng nề đó đòi hỏi Mặt trận thống nhất của dân tộc phải có bước phát triển mới, không ngừng được củng cố và mở rộng, thật sự trở thành Mặt trận của những người yêu nước và yêu chủ nghĩa xã hội.

Trong niềm vui đại thắng của đất nước, ngày 31-1-1977 Đại hội đại biểu Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam đã được triệu tập tại TP Hồ Chí Minh. Gần 500 đại biểu thay mặt cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, Liên Minh các lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hòa bình Việt Nam, thay mặt cho các chính đảng, các đoàn thể, quân đội, nhân dân các dân tộc, các tôn giáo, các nhân sĩ trí thức, các nhà công thương... đã tham dự Đại hội. Đó là hình ảnh tiêu biểu rực rỡ của khối đại đoàn kết toàn dân.

Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tôn Đức Thắng đã đọc lời khai mạc Đại hội.

Trong ngày làm việc đầu tiên, Đại hội đã được nghe đồng chí Lê Duẩn, Tổng bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam phát biểu ý kiến.

Đại hội đã nghe Báo cáo chính trị, Chương trình chính trị và Dự thảo Điều lệ của Ban trù bị đại hội.

Các đại biểu của các chính đảng, các đoàn thể, các tầng lớp nhân dân, các dân tộc, các tôn giáo, các nhân sĩ... đã phát biểu ý kiến, khẳng định ý chí đoàn kết sắt đá, quyết tâm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội.

Trong phiên họp bế mạc, chiều ngày 4-2-1977, Đại hội đã thông qua các văn kiện quan trọng: Nghị quyết của Đại hội về tên gọi, về Chương trình chính trị và Điều lệ của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam.

Nghị quyết của Đại hội đã hoàn toàn nhất trí việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền nam Việt Nam và Liên minh Các lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hòa bình Việt Nam thống nhất lại thành Mặt trận dân tộc duy nhất, lấy tên là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhằm đoàn kết tất cả các chính đảng, các đoàn thể cách mạng, các giai cấp tiến bộ, các dân tộc, các tôn giáo, các nhân sĩ ở trong nước và kiều bào ở nước ngoài củng nhau phấn đấu xây dựng Tổ quốc Việt Nam Hòa bình, Độc lập, Thống nhất và Xã hội Chủ nghĩa.

Đại hội đã thông qua Chương trình chính trị của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam gồm 8 điểm quan trọng.

1 - Xây dựng chế độ làm chủ tập thể xã hội chủ nghĩa.

2 - Xây dựng nền sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa.

3 - Xây dựng nền văn hóa mới và con người mới xã hội chủ nghĩa.

4 - Chăm sóc đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân.

5 - Củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị và trật tự xã hội.

6 - Thực hiện dân tộc bình đẳng, nam nữ bình quyền và tôn trọng tự do tín ngưỡng.

7 - Tăng cường quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế.

8 - Đoàn kết rộng rãi các lực lượng yêu nước và yêu chủ nghĩa xã hội.

Đại hội đã thông qua Điều lệ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam dựa trên các nguyên tắc: bảo đảm đoàn kết rộng rãi tất cả các lực lượng yêu nước và tán thành chủ nghĩa xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và dựa trên cơ sở liên minh công nông; tăng cường thống nhất hành động trong Mặt trận, phát huy vai trò tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

Đại hội đã cử ra ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam gồm 191 vị tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân. Đại hội đã nhất trí cử Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tôn Đức Thắng làm Chủ tịch danh dự của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đoàn chủ tịch của ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam gồm 54 vị, do đồng chí Hoàng Quốc Việt làm chủ tịch.

Đại hội đã ra lời kêu gọi gửi đồng bào và chiến sĩ cả nước, kiều bào ở nước ngoài. Lời kêu gọi có đoạn viết: "Đại hội Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước, đã đoàn kết hãy đoàn kết chặt chẽ hơn nữa, phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ tập thể xã hội chủ nghĩa, nêu cao ý thức tự lực tự cường, khí phách anh hùng và tinh thần cách mạng tiến công, ra sức thực hiện nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chương trình Chính trị của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam!"

Đại hội Mặt trận dân tộc thống nhất đã kết thúc tốt đẹp và thành công rực rỡ.

"Mặt trận Tổ quốc ngày nay là sự tập hợp rộng lớn của nhân dân nước Việt Nam độc lập, thống nhất đã làm chủ hoàn toàn đất nước của mình đã bước vào một kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên xã hội chủ nghĩa và là một bảo đảm thắng lợi của cuộc cách mạng mới".

Trước đây với sức mạnh đại đoàn kết vĩ đại nhân dân ta đã chiến thắng hai tên đế quốc xâm lược là Pháp và Mỹ. Ngày nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đoàn kết toàn dân để xây dựng thành công Chủ nghĩa xã hội - sự nghiệp của đông đảo quần chúng lao động.