23-11-1940 :Khởi nghĩa Nam Kỳ

Ách phát xít Nhật – Pháp, cùng với cuộc xung đột Pháp – Xiêm đã tạo nên một không khí sôi sục trong quần chúng nhân dân và binh lính sắp bị đẩy ra mặt trận phía tây ở các tỉnh Nam Kỳ. Trước tình hình đó, Xứ ủy Nam Kỳ chủ trương phát động khởi nghĩa, phân tích tình hình một cách tỉnh táo và toàn diện, Hội nghị Trung ương Đảng tháng 11-1940 đã quyết định hoaõn cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ.

Ách phát xít Nhật – Pháp, cùng với cuộc xung đột Pháp – Xiêm đã tạo nên một không khí sôi sục trong quần chúng nhân dân và binh lính sắp bị đẩy ra mặt trận phía tây ở các tỉnh Nam Kỳ. Trước tình hình đó, Xứ ủy Nam Kỳ chủ trương phát động khởi nghĩa, phân tích tình hình một cách tỉnh táo và toàn diện, Hội nghị Trung ương Đảng tháng 11-1940 đã quyết định hoaõn cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ. Ngày 22-11, phái viên của Trung ương là Phan Đăng Lưu mang theo lệnh hoaõn khởi nghĩa về tới Sài Gòn, nhưng lệnh phát động nổi dậy đã được ban bố. Ngày 23-11-1940, quần chúng nổi dậy ở khắp các tỉnh miền Nam, đặc biệt là ở Mỹ Tho. Mặc dầu khí thế quần chúng rất cao, tinh thần các đảng viên rất ngoan cường, nhưng do những điều kiện chủ quan và khách quan chưa chín mùi, kẻ thù đã nắm được chủ trương và thời gian khởi nghĩa, nên các cuộc khởi nghĩa nổi dậy của quần chúng đều bị đàn áp đẫm máu và thất bại.

Mặc dầu thất bại, khởi nghĩa Nam Kỳ đã để lại những bài học quý báu về vấn đề chỉ đạo khởi nghĩa vũ trang, chuẩn bị cho Đảng những kinh nghiệm để thực hiện sứ mạng của Cách mạng tháng Tám 1945.

Nguồn: Dương Trung Quốc 2001, Việt Nam những sự kiện lịch sử (1919-1945), Hà Nội, Giáo Dục, Tr. 321.