Xin cho biết thời xưa ở nước ta chế độ thi cử ra sao? Có các loại "học hàm học vị" như thế nào?

Theo ghi chép cua các cụ Phan Kế Bính, Đào Duy Anh thì từ đời nhà lý, kể từ lý thánh tông (1054-1072), sau khi đã tạm yên dep loạn, Vua đổi quốc hiệu là Đại Việt và bắt đầu sửa sang việc học tập, lập ra Văn Miếu. Đến đời Lý Nhân Tông(1072-1128) vào năm 1075 bắt đầu có khoa thi tam trường để kén người "minh binh báo học" bổ làm quan. Năm 1076 Vua lập ra Quốc Tử Giám để đào tạo nhân tài. Năm 1086 mở khoa thi chọn người vào Hàn Lâm viêện. Thời Lý Anh Tông (1138-1175) Vua mở khoa thi Thái Học Sinh, ai đỗ mời làm quan.

Sang đời Trần Thánh Tông (1225-1258) việc thi cử được tổ trức an đáo hơn. Năm 1232 ngoài khoa thi tam trường như trước Vua còn mửo khoa thì thái học sinh với ự phân biệt ra tam giáp (nhất giáp, nhị giiáp, tam giáp). Đến năm 1244 lại đặt ra tam khôi: Trạng Nguyên, Bảng Nhãn, Thám Hoa. Đến thời Trần Anh Tông(1293-1314), vào năm học 1311 tổ trức thi 4 kỳ: ám tả, kinh nghĩa và thơ phú, chế chiểu biểu và văn sách. Sang đời Trần Duệ Tông (1373-1377) Lê Quý Ly cho đổi phéo thi để lấy tiến sĩ , tiến sĩ cấp đệ ( trạng nguyên, bảng nhãn, thám hoa), dưới nữa là tiến sĩ đồng cấp đệ. Lê quý Ly lại tổ trức thi Hương, ai đỗ gi là cử nhân. Đỗ Cử nhân mới được thi hội. Trúng hội thì thi thêm một bài văn sách nữa để định cao thấp,tức thi đinh.

Đến thời Lê Thái Ông (1433-1442)  cứ 3 năm mở một khoá thi: thi hương rồi thi hội, thi đinh. Ai đỗ sẽ định hơn kém mà chia thành tam giáp (1438). Đến thời Lê Thánh Tông (1406-1497) định lệ đỗ tiến sĩ được làm lễ vinh quy (từ 1467), được ban yên thưởng áo mũ (1468). Thị hương thì chia làm hai hạng: Cao gọi là Hương Cống, thấp thì gọi là Sinh Đồ.