Mối quan hệ giữa tâm và tài của người sáng tác văn chương- Văn 12

Mối quan hệ giữa tâm và tài của người sáng tác văn chương

Khi xét về bản chất của nghệ thuật là sáng tạo. Để sáng tạo, người nghệ sĩ phải có tài năng và tâm huyết. Khi mà đưa ra vấn đề là bàn về văn chương nói riêng, cũng như nghệ thuật nói chung, xưa nay có rất nhiều ý kiến. Có người cũng như đã thật tinh tế khi đã mượn một câu thơ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du rằng là “ Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài”. Và cũng lại có người cho rằng “Văn chương trước hết phải là văn chương” … Có thể hiểu như thế nào về những ý kiến đó là điều không dễ dàng.

Ngày nay thì đã có biết bao người đã nói đến cái “tâm” chính trong quá trình sáng tạo văn chương, và trong quá trình sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ. Tâm hồn hay chính là tấm lòng của người nghệ sĩ là hết sức quan trọng. Và quả không sai khi đã có người khẳng định rằng cái “tâm” ấy như chính là một yếu tố trước hết của nghệ thuật và là điều trước nhất của nghệ thuật.

Và có thể thấy được trong văn chương, quả thực chữ “tâm” đã và đang như đã chiếm một vai trò rất lớn. Đó có thể nói là một trong những điều không ai có thể phủ nhận được. Nhưng. Dường như điều tất nhiên, không thể đưa nó lên vị trí độc tôn mà xoá nhoà hết các yếu tố khác được. Và có cho dù là cái tâm có cao đến đâu, tâm lòng có rộng mở đến chừng nào cũng không thể quên cái tâm của người nghệ sĩ. Nếu như người nghệ sĩ mà lại không có tài năng, thì có thể thấy không thể gọi đó là văn chương. Và dù sao cũng phải có cả hai điều ấy, anh mới sáng tạo nên một tác phẩm có giá trị. Và mới có thể nói câu “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài” như là để đề cao chữ tâm nhưng đồng thời vẫn như cũng đã và đang khẳng định vị trí tài năng, khẳng định cái thiên phú của người cầm bút. Người có tài nhưng đồng những cũng phải có tâm để có thể viết lên những tác phẩm văn chương đặc sắc được.

Nhưng nếu như khi đề cao cái tâm,ta cần lưu ý đến quan niệm rằng là “Văn chương trước hết phải là văn chương”. Dường như chính những điều ấy liệu có đối lập với “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài” của đại thi hào Nguyễn Du hay không? Vẫn còn đó là một bên đề cao cái tâm, một bên chính là tấm lòng người nghệ sĩ, một bên lại đặt ra cái “trước hết” câu văn chương. Và nếu như chúng ta cứ chú ý đến cái “trước hết” này thì dường như chính chúng ta sẽ không phủ nhận ý kiến đó “Văn chương trước hết phải là văn chương” có ý nghĩa sâu sắc hơn nữa là sau nữa mới đến tấm lòng và sua những tâm huyết, sau nữa mới vì cuộc đời, vì con người… Nếu chưa thực sự là văn chương thì nó còn vì ai được nữa, mà đó như cũng còn chính là một cái gì khác mất rồi. Và có thể nói rằng vãn chương phải đặt song hành tài năng và tâm huyết của người sáng tạo. Nếu như mà người nghệ sĩ cứ như chỉ hiểu theo một chiều “văn chương” thì cũng sẽ chẳng khác nào như một bông hoa đẹp và vô hương và cũng không có hồn. Những lời văn mượt mà, những lời văn óng ả, kết cấu hấp dẫn cho đến đâu nhưng dường như không có linh hồn thài văn ấy có cũng như không. Và chắc chắn là phải có cái tâm trong sáng cao đẹp, chi phối thì cái tài năng mới có đất mà “dụng võ”.

Bà cũng như thế không thể coi “Văn chương trước hết phải là văn chương” mà dường như chính cái trước hết” ấy phải là tấm lòng, nó cũng đồng thời chính là tư tưởng người nghệ sĩ. Ta đã từng biết đến Nguyễn Tuân cũng chính là nhà văn đã từng quan niệm rằng “Văn chương trước hết phải là văn chương, nghệ thuật trước hết phải là nghệ thuật”. Nhưng dường như cũng chính ông, và hơn ai hết Nguyễn Tuân cũng đã suốt đời cống hiến cho một nền nghệ thuật vì con người. Đối với ông với mỗi tác phẩm rực rỡ nhất, lấp lánh nhất của ông vẫn là ánh sáng hướng con người tới cái thiên lương. Quan niệm độc đáo và đúng đắn đó là “Văn chương trước hết phải là văn chương” chưa đủ, hơn thế nữa thì văn chương trước hết còn phải là cái tâm trong sáng và tha thiết. Đó, dường như cũng là điều chúng ta cần bàn tới trong quan niệm về các mối quan hệ giữa chữ “tâm” và chữ “tài” của người sáng tác văn chương.

Có thể nói được chính tài năng và tâm huyết là hai yếu tố không thể tách rời trong sáng tạo nghệ thuật. Có lẽ rằng chính cái tài nhờ cái tâm để “cháy lên”, cái tâm nhờ có cái tài mà nó phải như được “toả sáng “Cháy lên để mà toả sáng” (Raxun Ganưatốp) cũng chính là nội dung của tác phẩm, là cái đích sáng tạo của nghệ sĩ…

Nhà văn nói như ai đó thì phải là người “kĩ sư tâm hồn” nghĩa là anh như lại vừa phải có tài năng, và nhà văn cũng đồng thời vừa phải có tâm huyết, phải khám phá những bí ẩn trong tâm hồn con người… Hai chữ tâm và tài của nhà văn phải hướng về cuộc đời này. “Nhà văn là người cho máu” (Enxa Triôlê), nhà văn chắc chắn như đã phải lấy máu nóng của mình tiếp cho máu nóng cuộc đời tiếp tục dào dạt chảy. Nhà văn là người nghệ sĩ mà phải cống hiến tài năng của mình để vun đắp cho “cây đời mãi mãi xanh tươi”.

Và có thể nói trong chisng cái sáng tạo văn học, người ta hay nhắc đến những khoảng vô thức ưong con người. Và ta không thể nào mà quên được nghệ sĩ Puskin làm thơ ngay cả trong giác ngủ. Tác giả Hoàng Cầm như cũng đãviết bài Lá diêu bông trong tâm trạng hết sức lạ lùng. Có lẽ rằng trong những giây phút vô thức ấy không chỉ là vô thức, là “trời cho” mà dường như nó chính là sự kết tinh tài năng và tâm huyết trong mức độ nào đó của người sáng tạo. Những trăn trở không nguôi, suy tư, những dự định bao ngày đến một giờ khắc nào đó bỗng bừng dậy: tài năng đến phút xuất thần….

Thật vậy trong mỗi nhà văn có một cá tính sáng tạo riêng, nhưng bao giờ cá tính sáng tạo ấy cũng phải là “hợp chất” và nó như phải được thật gắn bó tài năng và tâm huyết. Điều này không chỉ đối với nhà văn mà đối với tất cả những nghệ sĩ, cái tâm, cái tài là những điều không bao giờ thiếu được.

Và khi nói riêng về văn chương hôm nay, nhiều tác phẩm viết ra không phải từ một tài năng thực thụ, không những đã được bắt nguồn từ cái tâm thực sự của con người nghệ sĩ, ra đời sẽ bị chìm vào quên lãng. Có thể nói rằng chính những người nghệ sĩ nói chung và nhà văn nói riêng muốn có một tác phẩm bất tử, có ý nghĩa với cuộc đời thì dường như cũng đã nhất định phải luôn rộng mở thiết tha với cuộc đời. Vãn chương trước hết nó phải là văn chương và văn chương phải vì cuộc đời. Để có thể hiểu điều đó ta càng khẳng định hơn “chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài” trong quá trình sáng tác của người nghệ sĩ.

Nguồn: Văn mẫu hay