Xây dựng lớp xử lý dữ liệu
Khi đọc đến phần này, chắc hẳn các bạn cũng đã thực hiện khá nhiều trang web: trang danh sách khách hàng, trang thông tin sách, … Giờ đây, chúng ta tạm dừng lại, nhìn lại những kết quả mình đã làm. Bạn có thấy là ứng với mỗi trang web, ...
Khi đọc đến phần này, chắc hẳn các bạn cũng đã thực hiện khá nhiều trang web: trang danh sách khách hàng, trang thông tin sách, … Giờ đây, chúng ta tạm dừng lại, nhìn lại những kết quả mình đã làm. Bạn có thấy là ứng với mỗi trang web, chúng ta đều phải tạo chuỗi kết nối, thực hiện đọc bảng dữ liệu, viết xử lý liên kết dữ liệu…
Chỉ mỗi việc hiển thị dữ liệu trên trang Web, chúng ta đã viết khá nhiều dòng lệnh trên đó, chưa kể đến những xử lý khác sau này. Số lượng thao tác cần xử lý trên trang Web càng tăng, số lượng dòng lệnhcàng nhiều. Việc để lẫn lộn những đoạn code về truy cập dữ liệu và xử lý trên giao diện gây không ít khó khăn trong việc xây dựng, phát triển và bảo trì ứng dụng web.
Chính vì lý do đó, trong phần này, chúng tôi hướng dẫn các bạn xây dựng lớp xử lý và đối tượng thể hiện dữ liệu. Lớp xử lý đảm nhận trách nhiệm thực hiện các thao tác truy xuất và cập nhật dữ liệu.
Đối tượng thể hiện nhận dữ liệu, hiển thị dữ liệu trên trang Web và tiếp nhận thông tin từ người dùng. Việc phân chia công việc cụ thể cho từng đối tượng không những giúp cho chúng ta xây dựng và phát triển ứng dụng một cách có hiệu quả mà còn dễ dàng trong quá trình bảo trì, phù hợp với xu hướng phát triển phần mềm sử dụng các ngôn ngữ lập trình hiện đại.
Mô hình xử lý của ứng dụng
Thiết kế tổng quan
Để giúp các bạn dễ dàng theo dõi cấu trúc chi tiết của lớp xử lý lưu trữ dữ liệu (XL_BANG), chúng ta sẽ bắt đầu tìm hiểu thiết kế tổng quan của nó.
Như tên gọi của nó, lớp xử lý lưu trữ (XL_BANG) thực hiện các chức năng:
- Truy xuất dữ liệu từ cơ sở dữ liệu
- Thực hiện các câu lệnh Sql
Imports System.Data
Imports System.Data.OleDb
Module PHAN_MEM
Public Const Chuoi_lien_ket As String = _
"Provider=Microsoft.JET.OLEDB.4.0;"
End Module
Public Class XL_BANG
Inherits DataTable
#Region "Khai báo biến thành viên"
#End Region
#Region "Danh sách các thuộc tính"
#End Region
#Region "Nhóm hàm khởi tạo đối tượng"
#End Region
#Region "Nhóm hàm cung cấp thông tin"
#End Region
#Region "Nhóm hàm xử lý tính toán"
#End Region
#Region "Xử lý sự kiện"
#End Region
End Class
Nhóm từ khóa #Region và #End Region tạo ra các phân vùng giúp chúng ta dễ dàng quản lý các đoạn lệnh trong quá trình xây dựng lớp.
Phân vùng với Region
Như các bạn thấy, lớp XL_BANG được kế thừa từ lớp DataTable, đồng nghĩa với việc nó sẽ được thừa hưởng tất cả những "tài sản" (các thuộc tính, phương thức, …) từ lớp DataTable.
Trong lớp xử lý trên, chúng ta có thực hiện các thao tác truy xuất và cập nhật dữ liệu, do đó, chúng ta cần sử dụng bộ thư viện của ADO.Net. Bộ thư viện được sử dụng trong lớp xử lý này là System.Data.OleDb. Lẽ đương nhiên, khi xây dựng ứng dụng của riêng mình, tùy theo yêu cầu cụ thể của ứng dụng, các bạn hoàn toàn có thể chọn cho mình bộ thư viện khác, như System.Data.SqlClient chẳng hạn.
Chúng tôi chia các khai báo, xử lý thành 6 nhóm:
- Khai báo biến thành viên: Khai báo các biến thành viên của lớp đối tượng trong nhóm này.
- Danh sách các thuộc tính: Để đảm bảo tính bao bọc của phương pháp lập trình hướng đối tượng, chúng ta sử dụng các thuộc tính để thực hiện giao tiếp giữa biến thành viên với các xử lý bên ngoài lớp.
- Nhóm hàm khởi tạo đối tượng: Danh sách các hàm khởi tạo lớp đối tượng được thực hiện trong nhóm này.
- Nhóm hàm cung cấp thông tin: Các hàm cung cấp thông tin có được từ lớp đối tượng.
- Nhóm hàm xử lý tính toán: Các hàm, thủ tục, thực hiện các xử lý, tính toán theo yêu cầu phục vụ cho việc cung cấp thông tin, vận hành lớp đối tượng.
- Xử lý sự kiện: Các thủ tục xử lý sự kiện của lớp đối tượng
Cấu trúc chi tiết lớp XL_BANG
Khai báo biến thành viên
#Region "Khai báo biến thành viên"
'Đối tượng truy xuất cập nhật dữ liệu
Private WithEvents mBo_doc_ghi As OleDbDataAdapter
'Biến chuỗi chứa nội dung truy vấn dữ liệu
Private mChuoi_SQL As String = ""
'Biến chứa tên bảng muốn truy vấn
Private mTen_bang As String
'Biến kết nối dùng chung đến nguồn dữ liệu
Private Shared mKet_noi As OleDbConnection
'Biến chứa thông tin vị trí nguồn dữ liệu.
'Giá trị này phải được gán trước khi sử dụng lớp.
Public Shared Chuoi_CSDL As String
#End Region
Danh sách các thuộc tính
Ứng với mỗi biến thành viên cần giao tiếp ra bên ngoài, chúng ta cung cấp thuộc tính tương ứng để làm việc.
#Region "Danh sách các thuộc tính"
Public Property Chuoi_SQL() As String
Get
Return mChuoi_SQL
End Get
Set(ByVal Value As String)
mChuoi_SQL = Value
End Set
End Property
Public Property Ten_bang() As String
Get
Return mTen_bang
End Get
Set(ByVal Value As String)
mTen_bang = Value
End Set
End Property
Public Shared Property Ket_noi() As OleDbConnection
Get
Return mKet_noi
End Get
Set(ByVal Value As OleDbConnection)
mKet_noi = Value
End Set
End Property
'Cho biết số dòng đang hiển thị của DefaultView
Public ReadOnly Property So_dong() As Integer
Get
Return DefaultView.Count
End Get
End Property
#End Region
Nhóm hàm khởi tạo đối tượng
#Region "Nhóm hàm khởi tạo đối tượng"
Public Sub New()
MyBase.New()
End Sub
'Thủ tục khởi tạo đọc toàn bộ bảng
Public Sub New(ByVal pTen_bang As String)
MyBase.New(pTen_bang)
mTen_bang = pTen_bang
Doc_bang()
End Sub
'Thủ tục khởi tạo đọc bảng theo câu lệnh sql
Public Sub New(ByVal pTen_bang As String, ByVal pChuoi_SQL As String)
MyBase.New(pTen_bang)
mTen_bang = pTen_bang
mChuoiSQL = pChuoi_SQL
Doc_bang()
End Sub
#End Region
Các bạn xem hàm Doc_bang trong nhóm hàm cung cấp thông tin
Nhóm hàm cung cấp thông tin
#Region "Nhóm hàm cung cấp thông tin"
'Thực hiện lấy cấu trúc và dữ liệu vào DataTable.
'Sau đó, phát sinh bộ lệnh cập nhật dữ liệu
Private Sub Doc_bang()
If mChuoi_SQL = "" Then mChuoi_SQL = "SELECT * FROM " & mTen_bang
If mKet_noi Is Nothing Then
mKet_noi = New OleDbConnection
mKet_noi.ConnectionString = _
Chuoi_lien_ket & "Data Source=" & Chuoi_CSDL
End If
Try
mBo_doc_ghi = New _
OleDbDataAdapter(mChuoi_SQL, mKet_noi)
mBo_doc_ghi.Fill(Me)
mBo_doc_ghi.FillSchema(Me, SchemaType.Mapped)
mBo_doc_ghi.SelectCommand.CommandText = _
"Select * FROM " & mTen_bang
Dim Bo_phat_sinh As New _
OleDbCommandBuilder(mBo_doc_ghi)
Catch ex As OleDbException
End Try
End Sub
#End Region
Nhóm hàm xử lý tính toán
#Region "Nhóm hàm xử lý tính toán"
'Hàm cập nhật các thay đổi trên DataTable vào CSDL
Public Function Ghi() As Boolean
Dim ketqua As Boolean = True
Try
mBo_doc_ghi.Update(Me)
Me.AcceptChanges()
Catch e As Exception
Me.RejectChanges()
ketqua = False
End Try
Return ketqua
End Function
'Lọc dữ liệu của DefaultView theo điều kiện lọc
Public Sub Loc_du_lieu(ByVal pDieu_kien As String)
Try
Me.DefaultView.RowFilter = pDieu_kien
Catch ex As Exception
End Try
End Sub
'Hàm thực hiện nội dung lệnh truyền vào.
'- Nếu thành công, trả về số mẩu tin được cập nhật
'- Nếu thành công, hàm trả về -1
Public Function Thuc_hien_lenh(ByVal Lenh As String) As Integer
Try
Dim Cau_lenh As New OleDbCommand(Lenh, mKet_noi)
mKet_noi.Open()
Dim ket_qua As Integer = Cau_lenh.ExecuteNonQuery()
mKet_noi.Close()
Return ket_qua
Catch ex As OleDbException
Return -1
End Try
End Function
'Hàm thực hiện nội dung lệnh tính toán thống kê
'- Nếu thành công, trả về kết quả thống kê
'- Nếu thành công, trả về Nothing
Public Function Thuc_hien_lenh_tinh_toan(ByVal _
Lenh As String) As Object
Try
Dim Cau_lenh As New OleDbCommand(Lenh, mKet_noi)
mKet_noi.Open()
Dim ket_qua As Object = Cau_lenh.ExecuteScalar
mKet_noi.Close()
Return ket_qua
Catch ex As OleDbException
Return Nothing
End Try
End Function
#End Region
Nhóm hàm xử lý sự kiện
#Region "Xử lý sự kiện"
'Cập nhật giá trị cột AutoNumber làm khóa chính
Private Sub mBo_doc_ghi_RowUpdated _
(ByVal sender As Object, ByVal e As _
System.Data.OleDb.OleDbRowUpdatedEventArgs) _
Handles mBo_doc_ghi.RowUpdated
If e.Status = UpdateStatus.Continue AndAlso _
e.StatementType = StatementType.Insert Then
'Lay gia tri AutoNumber
If Me.PrimaryKey(0).AutoIncrement Then
Dim cmd As New OleDbCommand("Select @@IDENTITY", mKet_noi)
e.Row.Item(0) = cmd.ExecuteScalar()
e.Row.AcceptChanges()
End If
End If
End Sub
#End Region
Xây dựng lớp xử lý nghiệp vụ
Dựa trên lớp xử lý lưu trữ (XL_BANG), xây dựng các lớp xử lý nghiệp vụ ứng với mỗi bảng trong cơ sở dữ liệu (CSDL).
Sơ đồ lớp XL_XXX
Trong đó:
Lớp XL_BANG: Đã được xây dựng ở phần trên.
Ký hiệu XXX: Tên các bảng tương ứng trong CSDL.
XL_BANG
XL_XXX
Các lớp xử lý nghiệp vụ sẽ có mẫu chung như XL_CHU_DE mẫu dưới đây.
Cấu trúc bảng chủ đề (CHU_DE)
| Field Name | Fielde Type | Field Size | Description |
| Mcd | Autonumber | Long Integer | |
| Ten_chu_de | Text | 50 | |
| Ghi_chu | Text | 200 |
Chi tiết lớp XL_CHU_DE
Imports System.Data
Imports System.Data.OleDb
Public Class XL_CHU_DE
Inherits XL_BANG
#Region "Khai báo phương thức khởi tạo"
Public Sub New()
MyBase.New("CHU_DE", "Select * From CHU_DE")
End Sub
Public Sub New(ByVal pMcd As Integer)
MyBase.New("CHU_DE", "Select * From CHU_DE " & _
"Where Mcd = " & pMcd)
End Sub
Public Sub New(ByVal pChuoi_SQL As String)
MyBase.New("CHU_DE", pChuoi_SQL)
End Sub
#End Region
#Region "Khai báo phương thức xử lý và tìm kiếm"
Public Sub Tim(ByVal pDong_dieu_kien As DataRow)
Dim chuoi_Dk As String = ""
Dim mang_Dk As New ArrayList
Dim so_Pt As Byte = 0
If Not IsDBNull(pDong_dieu_kien("Ten_chu_de")) Then
mang_Dk.Add("Ten_chu_de LIKE '*" & _
pDong_dieu_kien("Ten_chu_de ") & "*'")
End If
'Tiếp theo cho những điều kiện khác
'……
If mang_Dk.Count > 0 Then
Dim i As Integer
For i = 0 To mang_Dk.Count - 1
If i = 0 Then
chuoi_Dk = mang_Dk(i)
Else
chuoi_Dk += " AND " + mang_Dk(i)
End If
Next
Loc_du_lieu(chuoi_Dk)
End If
End Sub
#End Region
End Class
Sử dụng lớp xử lý nghiệp vụ
Sau khi thiết kế lớp xử lý hoàn tất, việc hiển thị dữ liệu trên màn hình bây giờ khá đơn giản :
Hiển thị các sách có trong bảng SACH
'Khai báo bảng sách: Bang_sach
Dim Bang_sach As XL_SACH
Private Sub Page_Load(…, e …) Handles MyBase.Load
'Put user code to initialize the page here
If Not IsPostBack Then
Lien_ket_du_lieu()
End If
End Sub
Public Sub Lien_ket_du_lieu()
XL_BANG.Chuoi_CSDL = Server.MapPath("../Du_lieu/QlBanSach.mdb")
Bang_sach = New XL_SACH
Ds_Sach.DataSource = Bang_sach
Ds_Sach.DataBind()
End Sub
Nếu muốn hiển thị các sách mới nhập:
Public Sub Lien_ket_du_lieu()
XL_BANG.Chuoi_CSDL = Server.MapPath("../Du_lieu/QlBanSach.mdb")
Bang_sach = New XL_SACH
Bang_sach.DefaultView.Sort = "Ngay_Cap_nhat desc"
Ds_Sach.DataSource = Bang_sach
Ds_Sach.DataBind()
End Sub
Nếu muốn hiển thị 10 cuốn sách mới nhất:
Public Sub Lien_ket_du_lieu()
XL_BANG.Chuoi_CSDL = Server.MapPath("../Du_lieu/QlBanSach.mdb")
Bang_sach = New XL_SACH("Select Top 10 * " & _
"From SACH " & _
"Order By Ngay_cap_nhat desc")
Ds_Sach.DataSource = Bang_sach
Ds_Sach.DataBind()
End Sub
Nếu muốn hiển thị 10 cuốn sách mới nhất của chủ đề có mã là 5:
Public Sub Lien_ket_du_lieu()
XL_BANG.Chuoi_CSDL = Server.MapPath("../Du_lieu/QlBanSach.mdb")
Bang_sach = New XL_SACH("Select Top 10 * " & _
"From SACH " & _
"Where Mcd = 5 " & _
"Order By Ngay_cap_nhat desc")
Ds_Sach.DataSource = Bang_sach
Ds_Sach.DataBind()
End Sub
Kết quả hiển thị: (10 sách mới nhất)
Màn hình thông tin sách
Trong bảng SACH, chúng ta chỉ có thông tin về Mã chủ đề (Mcd), Mã nhà xuất bản (Mnxb), để lấy được tên chủ đề, tên nhà xuất bản như kết quả trong hình minh họa trên, chúng ta cần bổ sung các điều khiển cần thiết như hình bên dưới và thực hiện như sau:
Hiệu chỉnh thủ tục Lien_ket_du_lieu như sau:
Public Sub Lien_ket_du_lieu()
XL_BANG.Chuoi_CSDL =
Server.MapPath("../Du_lieu/QlBanSach.mdb")
Dim lenh_Sql As String
lenh_Sql = "SELECT SACH.*, " & _
"Ten_nha_xuat_ban, Ten_chu_de " & _
"FROM (NHA_XUAT_BAN NXB INNER JOIN SACH " & _
"ON NXB.Mnxb = SACH.Mnxb) " & _
"INNER JOIN CHU_DE CD ON CD.Mcd = SACH.Mcd"
Bang_sach = New XL_SACH(lenh_Sql)
Ds_Sach.DataSource = Bang_sach
Ds_Sach.DataBind()
End Sub
Kinh nghiệm giảng dạy:
Bài xây dựng lớp xử lý dữ liệu học viên đã được học trong phần VB.Net. Trong phần này, giáo viên dành một ít thời gian ôn lại, giúp học viên củng cố lại kiến thức về lập trình hướng đối tượng và cách xây dựng các lớp đối tượng xử lý dữ liệu.
Giáo viên hướng dẫn cho học viên xây dựng một lớp xử lý (khách hàng chẳng hạn), sử dụng lớp xử lý vừa xây dựng để lấy dữ liệu.
Dựa vào lớp xử lý đã hướng dẫn cho học viên, giáo viên yêu cầu học viên tạo các lớp xử lý còn lại.