Vì sao ở trên núi cao thì nấu cơm không chín?

Các nhân viên thăm dò địa chất và các vận động viên leo núi khi làm việc trên núi cao có thể thấy hiện tượng sau: hơi nước trong nồi nấu cơm bay ra mù mịt đã lâu thế nh­ng trong nồi vẫn là "cơm sống". Rút cuộc đó là do nguyên nhân gì vậy?

Chúng ta biết nước cũng giống như­ các chất lỏng khác, điểm sôi của chúng có liên quan tới áp suất. áp suất lớn, điểm sôi cao; áp suất nhỏ, điểm sôi thấp. Dưới áp suất không khí là 1013 bar điểm sôi của nước là 100⁰C. Nh­ng ở trên núi cao, tuỳ theo độ cao của núi, áp suất của không khí giảm dần khiến cho rất nhiều bong bóng nước nhỏ bão hoà hơi nước được hình thành trong nước khi nhiệt độ nước còn ở dưới 100⁰C. Nh­ thế cũng có nghĩa là nói ở trên núi cao, khi nhiệt độ ch­a tới 100⁰C nước đã bắt đầu sôi rồi, cho dù bạn có cho thêm lửa, nhiệt độ cũng không thể nâng cao hơn nữa, trừ khi bạn tìm cách tăng áp suất lên thì mới được. Theo tính toán, địa hình cứ cao lên 1 km thì điểm sôi của nước đại thể giảm đi 3⁰C. Đến đây chúng ta đã thấy rõ, nếu nh­ ở trên núi cao 5000 m so với mặt nước biển, thì cho dù bạn đốt lửa rất mạnh hơi nước trong nồi có nghi ngút bay ra thì nhiệt độ của nước cũng không v­ợt quá được 85⁰C. ở nóc nhà thế giới - đỉnh ngọn núi Chômôlungma (8848m) ở khoảng 73,5⁰C nước đã sôi rồi. Với nhiệt độ nh­ vậy đ­ơng nhiên là không thể nấu được cơm chín. Thế thì chẳng lẽ ở trên núi cao chỉ được ăn cơm sống thôi ­? Đ­ơng nhiên là không rồi. Người ta đã chế tạo ra nồi áp suất thích hợp cho việc nấu cơm ở núi cao. Nắp loại nồi áp suất này có một trục vít, bên trong có gioăng kín bằng cao su, khi vặn chặt trục vít, nắp nồi sẽ đậy kín nồi không để lọt hơi. Dùng nồi áp suất nấu cơm, hơi nước không có cách nào thoát khỏi nồi, khi nó đạt đến áp suất bằng áp suất khí quyển là 1013 bar thì điểm sôi của nước sẽ đ­ơng nhiên là nh­ ở dưới đất, có thể nấu chín cơm được. Hiện nay loại nồi áp suất bán trên thị trường thường khống chế áp suất vào khoảng 2,2 atmotphe, nhiệt độ cao nhất trong nồi có thể đạt được là 123⁰C. Dùng loại nồi áp suất này nấu cơm, nấu thức ăn vừa tiết kiệm nhiên liệu, vừa tiết kiệm thời gian làm cho cuộc sống càng thêm thuận tiện