Vận dụng lý thuyết di động xã hội vào nghiên cứu chuyển cư

Cùng quá trình phát triển của lực lượng sản xuất xã hội, sự tăng trưởng kinh tế luôn kèm theo sự thay đổi dân cư. Đây là một quá trình mang tính quy luật. Quá trình này chịu ảnh hưởng của ba nhân tố: sinh, tử và di dân. Sự di chuyển dân cư là một yếu tố động, nó chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố chi phối khác như những nhân tố kinh tế, xã hội và văn hóa... gây ra những tác động khác nhau lên quá trình này. Đây là một hiện tượng xã hội phức tạp. Lý do là đối với mỗi cá nhân luôn chịu sự tác động của một quy luật sống bất di bất dịch của tự nhiên: sinh ra - bước chân vào xã hội và chết đi ra khỏi xã hội đó hay di chuyển sang xã hội khác dưới những hình thức ra đi khác nhau. Trong quá trình hoạt động sống có những cá nhân luôn di chuyển nơi sinh sống, cư trú, hoạt động lao động của mình. Sự di chuyển của những cá nhân này không chỉ tạo ra mặt “động” của quá trình dân số mà nó cũng đem lại những hậu quả kinh tế-xã hội nhất định, có những hậu quả đôi khi khó lường trước được. Sự di chuyển dân cư luôn là một hiện tượng xã hội mang tính lịch sử và là một hiện tượng nảy sinh mang tính phổ biến trong mọi xã hội. Mỗi dân tộc, trong tiến trình lịch sử đều gắn liền với quá trình di dân được xác định. Điều đó đúng với mọi quốc gia mọi dân tộc. Hoạt động di chuyển dân cư đã từng tồn tại suốt nhiều thế kỷ và luôn gắn liền với một hoàn cảnh lịch sử nhất định. Từ xa xưa, trong mỗi giai đoạn lịch sử, hoạt động này diễn ra với những đặc điểm riêng của nó, chẳng hạn như sự di chuyển dân cư trong lịch sử luôn gắn liền với sự mở mang bờ cõi, đất đai. . ., và hệ quả là tạo nên nét đặc thù riêng cho mỗi xã hội cụ thể. Lịch sử phát triển của dân tộc Việt Nam cũng cũng chứng tỏ điều đó, nhất là đối với tộc người Việt trong vòng hơn mười thế kỷ gần đây Vận dụng lý thuyết di động xã hội vào quá trình nghiên cứu chuyển cư cho phép ta xem xét khía cạnh khác nhau về sở hữu, uy tín(địa vị) xã hội của người di cư không chỉ về mặt sở hữu mà cả về vị thế của họ trong các mói tương tác với những ngời khác, nhóm khác mà nơi họ đến, kể cả cơ hội cũng như “khả năng tiếp cận” để chiếm lĩnh cơ hội của họ.

1. Đặt vấn đề
2. Mấy vấn đề lý luận về di động xã hội
   1. Khái niệm chung về địa vị xã hội và di động xã hội
   2. Sự phân tầng xã hội
   3. Các quan điểm về di động xã hội trong xã hội học
      1. Quan niệm của C.Mác về sự di động xã hội
      2. Quan điểm của M.Weber về di động xã hội
      3. Quan điểm của Kingsley Davis và Wibert Moore
      4. Quan điểm của P.Sorokin
      5. Quan niệm của Glass về di động xã hội

Xem chi tiết tại đây