Trang phục dân tộc Sán Dìu

Dân tộc Sán Dìu có khoảng 126.000 người, phân bố ở miền trung du thuộc các tỉnh Quảng Ninh, Hưng Yên, Bắc Giang, Phú Thọ, Bắc Cạn, Thái Nguyên và Tuyên Quang. Dân tộc Sán

Dìu còn có tên gọi khác là: Sán Dẻo, Trại, Trại Đất, Mán Quần cộc. Tiếng Sán Dìu thuộc nhóm ngôn ngữ Hán.

Người Sán Dìu chủ yếu làm ruộng nước, có một phần nương, soi, bãi. Thêm vào đó, còn có chăn nuôi, khai thác lâm sản, đánh bắt nuôi thả cá, làm gạch ngói, rèn, đan lát...Từ lâu đời, người Sán Dìu đã sáng tạo ra chiếc xe quệt (không cần bánh lăn) dùng trâu kéo để làm phương tiện vận chuyển. Hình thức gánh trên vai hầu như chỉ dùng cho việc đi chợ.

Hàng ngày người Sán Dìu dùng cả cơm cả cháo, đồ giải khát thông thường cũng là nước cháo loãng.

Trang phục của người Sán Dìu đã và đang đổi thay, gần giống trang phục người Kinh. Phụ nữ Sán Dìu có tập quán ăn trầu và thường mang theo mình chiếc túi vải đựng trầu hình múi bưởi có thêu nhiều hoa văn sặc sỡ, và kèm theo là con dao bổ cau có bao bằng gỗ được chạm khắc trang trí đẹp.

Người Sán Dìu ở thành từng chòm xóm nhỏ. Đồng bào thường ở nhà trệt, mái lợp rạ, hoặc tranh, ngói, tường trình hay xây gạch mộc...

Trong nhà, người chồng (cha) là chủ gia đình, con theo họ cha, con trai được thừa hưởng gia tài. Cha mẹ quyết định việc cưới gả cho con. Con trai con gái phải được xem số, so tuổi trước khi nên duyên vợ chồng.

Việc ma chay cũng qua nhiều lễ thức. Từ sau 3 năm, người chết được bốc cốt-cải táng, và đây là một dịp vui.

Người Sán Dìu thờ cúng tổ tiên, Táo quân, thổ thần, nhiều nhà lập bàn thờ bà Mụ bảo hộ trẻ con... Trong một năm, đồng bào có các lễ: Thượng điền, hạ điền, cơm mới, cầu đảo v.v...gắn theo chu kỳ sản xuất. Họ còn thờ cả Phật bà Quan âm, Tam Thánh, tổ sư của mình nữa. Thơ ca dân gian của người Sán Dìu phong phú, việc dùng thơ ca trong sinh hoạt hát đối nam nữ (soọng cô) rất phổ biến. Truyện kể, chủ yếu truyện thơ, khá đặc sắc. Các điệu nhảy múa thường xuất hiện trong đám ma. Nhạc cụ có tù và, kèn, trống, sáo, thanh la, não bạt cũng để phục vụ nghi lễ tôn giáo. Nhiều trò chơi của dân tộc được đồng bào ưa thích là: đi cà kheo, đánh khăng, đánh cầu lông kiểu Sán Dìu, kéo co.