tiên du
Bài này nói về huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh; về huyện cùng tên thuộc thành phố Phủ Điền, tỉnh Phúc Kiến, xem bài Tiên Du. Tiên Du là một huyện Bắc Ninh nằm ở phía Nam thành phố Bắc Ninh, phía Bắc ...
Bài này nói về huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh; về huyện cùng tên thuộc thành phố Phủ Điền, tỉnh Phúc Kiến, xem bài Tiên Du.
Tiên Du là một huyện Bắc Ninh nằm ở phía Nam thành phố Bắc Ninh, phía Bắc sông Đuống. Tiên Du tiếp giáp với thị xã Từ Sơn ở phía Tây Nam, Quế Võ ở phía Đông và cũng có tiếp giáp một chút với huyện Yên Phong ở phía Tây (phía Tây xã Phú Lâm tiếp giáp với phía Đông xã Đông Thọ , huyện Yên Phong) . Trung tâm hành chính của huyện là thị trấn Lim.
Diện tích và Dân số
Tiên Du rộng 108,2 km². Dân số là 125.100 người (năm 2004). Mật độ dân số là 1157 người/km².
Địa lý
Tiên Du cơ bản là huyện đồng bằng châu thổ. Tuy nhiên, vẫn có một số đồi thấp trên địa bàn của huyện. Sông Đuống là ranh giới tự nhiên (dài 12 km) giữa Tiên Du với huyện Thuận Thành.
Hành chính
Tiên Du có 14 đơn vị hành chính:
1 Thị trấn Lim
13 xã: Cảnh Hưng, Đại Đồng, Hiên Vân, Lạc Vệ, Liên Bão, Minh Đạo, Nội Duệ, Phật Tích, Phú Lâm, Tân Chi, Tri Phương, Việt Đoàn, Hoàn Sơn.
Văn hóa - Lịch sử
Theo huyền thoại: Từ Thức từng làm một chức quan nhỏ ở Tiên Du.
Tiên Du là trung tâm của vùng dân ca Quan họ.
Trong lịch sử, Tiên Du là một trong những trung tâm Phật giáo của Việt Nam.
Năm 966: Nguyễn Thủ Tiệp, một người Trung Quốc từng làm thuộc hạ của Ngô Quyền, đến chiếm một vùng ở Tiên Du, xây dựng thành trì, trở thành một trong 12 sứ quân.
Năm 1057: Chùa Phật Tích được xây dựng.
Thời nhà Nguyễn, huyện Tiên Du thuộc phủ Từ Sơn, trấn Kinh Bắc. Từ năm 1831, là huyện của tỉnh Bắc Ninh.
Năm 1961, các xã Phù Đổng, Trung Hưng của huyện Tiên Du cùng với huyện Gia Lâm và một số xã của huyện Từ Sơn, Thuận Thành (đều thuộc tỉnh Bắc Ninh) được sáp nhập về Hà Nội.
Ngày 14/3/1962: sau khi sáp nhập tỉnh Bắc Ninh với tỉnh Bắc Giang thành tỉnh Hà Bắc, huyện Tiên Du cũng được sáp nhập với huyện Từ Sơn thành huyện Tiên Sơn.
Ngày 9/8/1999: tái lập huyện Tiên Du.
Năm 2007, các xã Khắc Niệm và Hạp Lĩnh của huyện Tiên Du sáp nhập vào thành phố Bắc Ninh.
Tiên Du có 14 đơn vị hành chính cấp xã, thị trấn, bao gồm:
Thị trấn Lim;
Các xã: Phú Lâm, Nội Duệ, Liên Bão, Hiên Vân, Hoàn Sơn, Lạc Vệ, Việt Đoàn, Phật Tích, Tân Chi, Đại Đồng, Tri Phương, Minh Đạo, Cảnh Hưng.
Các làng nghề truyền thống
Nội Duệ: dệt lụa, xây dựng
Lễ hội
Hội Lim: các ngày 11 - 13 tháng Giêng âm lịch hàng năm
Hội làng Tam Tảo: mùng 10 tháng Hai âm lịch hàng năm
Hội làng Đông Phù: mùng 10 tháng hai âm lịch hàng năm.
Hội Đền Phụ Quốc (xóm Miễu-Tam Tảo-Phú Lâm: mùng 1tháng tư âm lịch hàng năm.
Hội Chè - thôn Chè - xã Liên Bão: tổ chức ngày 11 tháng Giêng âm lịch
Hội Mẫu Đơn: ngày mùng 4 tháng Giêng âm lịch hàng năm,được tổ chức tại chùa Phật Tích.
Các điểm tham quan
Chùa Phật Tích
Chùa Lim
Chùa Bách Môn
Khu di tích lịch sử văn hóa đình-đền-chùa Tam Tảo, Phú Lâm, Tiên Du.
Danh nhân - Khoa bảng
Nguyễn Đăng Cảo
Nguyễn Đăng Minh
Nguyễn Đăng Tuân
Nguyễn Đăng Đạo
Đào Đình Bình
Hình ảnh
