Kế toán tổng hợp theo quá trình và phương thức bán hàng

Tài khoản kế toán sử dụng.

Tài khoản 157 - Hàng gửi đi bán: Dùng để phản ánh giá trị sản phẩm, hàng hoá đã gửi hoặc chuyển đến cho khách hàng, gửi bán đại lý, trị giá lao vụ, dịch vụ đã cung cấp cho khách hàng nhưng chưa được chấp nhận thanh toán.

Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 157.

TK 632 - Giá vốn hàng bán: Dùng để phản ánh trị giá vốn thực tế của hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ đã cung cấp, giá thành sản xuất của sản phẩm xây lắp (đối với DN xây lắp) đã bán trong kỳ. Ngoài ra, còn phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh và chi phí xây dựng cơ bản dở dang vượt trên mức bình thường, số trích lập và hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.

Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 632.

Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.

TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Dùng để phản ánh doanh thu của DN trong một kỳ kế toán từ các giao dịch và các nghiệp vụ bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 511.

Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.

TK 511 có 4 TK cấp hai:

• TK 5111: Doanh thu bán hàng hoá.
• TK 5112: Doanh thu bán các thành phẩm.
• TK 5113: Doanh thu cung cấp dịch vụ.
• TK 5114: Doanh thu trợ cấp, trợ giá.

TK 512 - Doanh thu bán hàng nội bộ: Dùng để phản ánh doanh thu của số sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ bán trong nội bộ doanh nghiệp.

Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 512

Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.

TK 512 có 3 TK cấp hai.

• TK 5121: Doanh thu bán hàng hoá.
• TK 5122: Doanh thu bán sản phẩm.
• TK 5123: Doanh thu cung cấp dịch vụ.

TK 531 - Hàng bán bị trả lại: Phản ánh doanh số của hàng hoá, TP đã tiêu thụ nhưng bị khách hàng trả lại do vi phạm cam kết, vi phạm hợp đồng kinh tế, hàng bị mất hoặc kém phẩm chất, sai quy cách, không đúng chủng loại.

Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 531.

Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.

TK 532 - Giảm giá hàng bán: Dùng để phản ánh các khoản giảm giá hàng bán thực tế phát sinh cho trong kỳ kế toán.

Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 532.

Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.

Kế toán bán hàng theo các phương thức bán hàng chủ yếu.

Kế toán bán hàng theo phương thức bán hàng trực tiếp.

Giá gốc thành phẩm, hàng hoá, dịch vụ xuất bán trực tiếp, kế toán ghi:

Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán.

Có TK 155: Xuất kho thành phẩm.

Có TK 156: Hàng hoá

Có TK 154: Xuất trực tiếp tại phân xưởng.

Ghi nhận doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Nợ TK 111, 112: Số đã thu bằng tiền.

Nợ TK 131: Số bán chịu cho khách hàng.

Có TK 33311: Thuế GTGT đầu ra.

Có TK 511: DT bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Các khoản giảm trừ doanh thu phát sinh.

Các khoản giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại chấp nhận cho khách hàng được hưởng (nếu có).

Nợ TK 521: Chiết khấu thương mại

Nợ TK 532: Giảm giá hàng bán

Nợ TK 33311: Thuế GTGT đầu ra (nếu có)

Có TK 111, 112: Trả lại tiền cho khách hàng

Có TK 131: Trừ vào số tiền phải thu của khách hàng

Có TK 3388: Số giảm giá chấp nhận nhưng chưa thanh toán cho khách hàng

Trường hợp hàng bán bị trả lại.

Phản ánh doanh thu và thuế GTGT của hàng bán bị trả lại.

Nợ TK 531: Doanh thu của hàng bán bị trả lại

Nợ TK 33311: Thuế GTGT đầu ra (nếu có)

Có TK 111, 112, 131, 3388: Tổng giá thanh toán

Phản ánh giá gốc của hàng bán bị trả lại.

Nợ TK 155: Nhập kho thành phẩm

Nợ TK156: Hàng hoá

Nợ TK 157: Hàng gửi đi bán (gửi tại kho người mua)

Nợ TK 911: Xác định KQKD

Có TK 632: Giá vốn hàng bán

Cuối kỳ kế toán, kết chuyển toàn bộ các khoản giảm trừ doanh thu để xác định doanh thu thuần của hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Nợ TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 521: Chiết khấu thương mại

Có TK 531: Doanh thu hàng bán bị trả lại

Có TK 532: Giảm giá hàng bán

Cuối kỳ kế toán, kết chuyển doanh thu thuần của hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Nợ TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 911: Xác định kết quả kinh doanh

Cuối kỳ kế toán, kết chuyển trị giá vốn hàng bản của hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Nợ TK 911: Xác định kết quả kinh doanh

Có TK 632: Giá vốn hàng bán

Sơ đồ 2: Kế toán bán hàng theo phương thức bán trực tiếp.

Kế toán bán hàng theo phương thức gửi hàng đi bán.

Giá gốc hàng gửi đi cho khách hàng, dịch vụ đã cung cấp nhưng khách hàng chưa trả tiền hoặc chấp nhận thanh toán.

Nợ TK 157: Hàng gửi đi bán

Có TK 154: Chi phí SXKD dở dang

Có TK 155: Thành phẩm

Có TK156: Hàng hoá

Khách hàng đã thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán tiền hàng.

Ghi nhận doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Nợ TK 111, 112, 131 ... Tổng giá thanh toán

Có TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 33311: Thuế GTGT đầu ra

Phản ánh trị giá vốn thực tế của hàng gửi đi bán đã bán.

Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán

Có TK 157: Hàng gửi đi bán

Cuối kỳ kế toán, kết chuyển doanh thu thuần của hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Nợ TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 911: Xác định kết quả kinh doanh

Cuối kỳ kế toán, kết chuyển giá vốn hàng bán.

Nợ TK 911: Xác định kết quả kinh doanh

Có TK 632: Giá vốn hàng bán

Sơ đồ 3: Kế toán bán hàng theo phương thức gửi hàng đi bán.

Kế toán bán hàng theo phương thức gửi đại lý, ký gửi bán đúng giá hưởng hoa hồng.

Bên giao đại lý (chủ hàng).

Giá gốc hàng chuyển giao cho đại lý hoặc cơ sở ký gửi.

Nợ TK 157: Hàng gửi đi bán

Có TK 154, 155, 156

Căn cứ vào hoá đơn bán ra của hàng hoá đã bán do các đại lý hưởng hoa hồng gửi.

Giá gốc của hàng gửi đại lý, ký gửi đã bán.

Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán

Có TK 157: Hàng gửi đi bán

Ghi nhận doanh thu của hàng đã bán được.

Nợ TK 131: Phải thu của khách hàng (tổng giá thanh toán)

Có TK 511: Doanh thu bán hàng

Có TK 33311: Thuế GTGT đầu ra

Xác định số hoa hồng phải trả cho bên nhận đại lý, ký gửi.

Nợ TK 641: Chi phí bán hàng (tổng số hoa hồng)

Có TK 131: Phải thu của khách hàng

Sơ đồ 4: Kế toán hàng gửi bán đại lý, ký gửi ở bên giao đại lý.

Bên nhận đại lý, ký gửi.

• Khi nhận hàng để bán, căn cứ vào giá ghi trong hợp đồng kinh tế, kế toán ghi: Nợ TK 003 - hàng hoá nhận bán hộ, ký gửi.
• Khi xuất bán hàng hoá hoặc trả lại không bán được cho bên giao đại lý, ký gửi, kế toán ghi: Có TK 003.

Phản ánh số tiền bán hàng đại lý phải trả cho chủ hàng.

Nợ TK 111, 112, 131 ... Tổng số tiền hàng

Có TK 331: Phải trả cho người bán

Doanh thu bán đại lý, ký gửi được hưởng theo hoa hồng đã thoả thuận.

Nợ TK 331: Phải trả cho người bán

Có TK 511: DTBH (hoa hồng bán đại lý, ký gửi)

Thanh toán tiền bán hàng đại lý, ký gửi cho chủ hàng.

Nợ TK 331: Số tiền hàng đã thanh toán

Có TK 111, 112, 131 ...

Sơ đồ 5: Kế toán hàng gửi đại lý, ký gửi ở bên nhận đại lý.

Kế toán bán hàng theo phương thức bán hàng trả chậm, trả góp.

Phản ánh giá gốc của hàng xuất bán.

Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán

Có TK 154, 155, 156

Số tiền trả lần đầu, số tiền còn phải thu DTBH và lãi trả chậm.

Nợ TK 111, 112, 131 ... Tổng giá thanh toán

Có TK 511: Giá bán trả tiền ngay chưa có thuế GTGT

Có TK 33311: Thuế GTGT phải nộp (nếu có)

Có TK 3387: Doanh thu chưa thực hiện

Khi thu tiền bán hàng lần tiếp theo, ghi.

Nợ TK 111, 112, .... Số tiền khách hàng trả dần

Có TK 131: Phải thu của khách hàng

Ghi nhận doanh thu.

Nợ TK 3387: Doanh thu chưa thực hiện

Có TK 515: Lãi trả chậm, trả góp

Sơ đồ 6: Kế toán bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp.