Thực trạng của hộ nông dân nghèo

Nghèo là tình trạng của một bộ phận dân cư có điều kiện thoả mãn một phần nhu cầu tối thiểu cơ bản của cuộc sống và có mức sống thấp hơn mức sống trung bình của cộng đồng xét trên mọi phương diện.

Nghèo tuyệt đối là tình trạng của một bộ phận dân cư không có khả năng thoả mãn các nhu cầu tối thiểu nhằm duy trì cuộc sống. Nhu cầu tối thiểu là những đảm bảo ở mức độ tối thiểu những nhu cầu thiết yếu về ăn, ở, mặc, nhà ở và nhu cầu sinh hoạt hàng ngày như văn hoá, y tế, giáo dục, đi lại giao tiếp.

Nghèo tương đối là tình trạng của một bọ phận dân cư có mức sống trung bình dưới mức trung bình của địa phương đang xét.

Đói là tình trạng của một bộ phận dân cư có mức sống dưới mức tối thiểu và thu nhập không đủ đảm bảo cho nhu cầu về vật chất để duy trì cuộc sống. Đó là những hộ dân cư hàng năm thiếu ăn, đứt bữa từ 1 đến 2 tháng thường phải vay nợ của cộng đồng và thiếu khả năng chi trả cộng đồng.

Chuẩn mực nghèo đói trên địa bàn thành thị và nông thôn (Do Bộ lao động và thương binh xã hội quy định):

Từ những khái niệm và chuẩn mực đó chúng ta có thể nhận thấy được thực trạng của hộ nông dân nghèo hiện nay, đó là chúng ta hiện nay có khoảng 20% hộ đói nghèo trong đó 90% ở nông thôn. Đó một tỷ lệ không nhỏ trong khi nước ta đang từng bước thực hiện CNH-HĐH, tưng bước đổi mới tỷ lệ người giàu ngày càng tăng thì hộ nghèo đói vãn không giảm làm cho khoảng cách giữa các hộ giàu nghèo chính vì vậy mà Đang và chính phủ đã và đang có những biện pháp khắc phục hiện trạng trên.

Đói nghèo là hậu quả đan xen của nhiều nhóm các yếu tố. Một số các chuyên gia quốc tế đã đưa ra nguyên nhân dẫn đến đói nghèo là:

Nhóm nguyên nhân do bản thân người nghèo: Nông dan thiếu vốn sản xuất thường rơivào vòng luẩn quẩn, sản xuất yếu kém, làm không đủ ăn, phảI đI làm thuê, đI vay để đảm bảo cuộc sống tối thiểu hàng ngày. Vì vậy họ không đủ vốn để táI sản xuất, muốn vay vốn ngân hàng thì không đủ tàI sản thế chấp, họ chỉ trông chờ vào sự giúp đỡ của bà con hàng xóm, của cộng đồng. Nhưng sự giúp đỡ này chỉ rất nhỏ bé so với nhu cầu chonên người nông dân phảI bán lúa non hoặc vay nặng lãI hoặc ứng trước sản phẩm. thiếu vốn sản xuất là nguyên nhân chủ yếu nhất và nó là một lực cản lớn hạn chế sự phát triển sản xuất và nâng cao đời soóng của các hộ nông dân nghèo. Các hộ nông dân nghèo thường thiếu kinh nghiệm và kiến thức làm ăn, lam lũ quanh năm, bán mặt cho đất bán lưng cho trời, hơn nữa phương pháp canh tác cổ truyền đã ăn sâu vào tiềm thức của họ, họ thường bị cách ly với thế giới bên ngoàI vì họ sống nơI hẻo lánh, giao thông đi lạI khó khăn, thiếu phương tiện thông tin, con cáI không được học hành. Những đIều đó đã làm cho hộ nghèo không thể nâng cao trình độ dân trí, không ứng dụng được những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào canh tác, không có kinh nghiệm và trình độ sản xuất kinh doanh. Người nông dân nghèo vẫn mang đậm tư tưởng ngày xưa mong có đử cả nếp tẻ cho nên sinh đẻ nhiều, sức khoẻ yếu lại không được chăm sóc tử tế cho nên không đử sức làm kinh tế. Hiện tại một người trong đọ tuổi lao động của hộ nghèo phải nuôI từ 2 đến 3 con, số hộ nghèo thuộc diện chính sách tỷ lệ ít, phần lớn là người già và trẻ em, người làm thì ít mà người ăn thì nhiều, đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến thu nhập thấp, đời sống gặp nhiều khó khăn, không đủ sức làm kinh tế. Do qua túng thiếu, nợ nần dây dưa cho nên họ đã phảI bán đất canh tác hoặc bị kê biên thu hồi, dẫn đến không có hoặc có rất ít đất đai để canh tác nên cũng làm cho gia đình luôn túng thiếu gặp nhiều khó khăn. Do thu nhập thấp cho nên người nghèo thường hay bi quan, không năng động trong cuộc sống, hay rơI vào tinh trạng cờ bạc, rượu chè, nghiện hút hoặc trở thành cửu vạn làm thuê làm mướn.

Nhóm nguyên nhân do môi trường tự nhiên, xã hội: Điều kiện tự nhiên khắc nghiệt đã tác động sâu sắc đến sản xuất nông nghiệp của các hộ nông dân. ở những vùng có thời tiết khí hậu khắc nghiệt như thiên tai, lũ lụt, hạn hán, dịch bệnh, mất mùa, đất đai cằn cỗi, địa hình phức tạp, vùng xa xôi hẻo lánh, đường giao thông đi lại khó khăn, cơ sở hạ tầng thấp kém... là những vùng có nhiều hộ nghèo đói nhất. Mặt khác, nông thôn nước ta còn phải gánh chịu hậu quả của chiến tranh, đây cũng là nguyên nhân gây lên nghèo đói. Ngoài ra, ở nông thôn còn có vùng lạc hậu, điều kiện vật chất cơ sở hạ tầng thấp kém, các thủ tục tập quán lạc hậu vừa gây tốn kém vừa lãng phí nên đã dẫn họ đến nghèo đói.

Nhóm nguyên nhân do cơ chế chính sách: Trung ương cũng như địa phương chưa có chính sách đầu tư cơ sở hạ tầng thích đáng, nhất là ở các vùng núi cao, vùng sâu, vùng căn cứ cách mạng, thiếu tính đồng bộ, ưu đãi khuyến khích sản xuất, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, thiếu sự tổ chức chăm lo của cộng đồng xã hội với người nghèo.

Các nguyên nhân dẫn đến nghèo đói nói trên nó có tác động qua lại với nhau làm cho tình trạng đói nghèo ở từng vùng thêm trầm trọng, khiến cho các hộ nghèo đói khó có thể vượt qua, nếu nhà nước không có chính sách, những giải pháp hữu hiệu riêng đối với hộ nghèo, vùng nghèo.