Thủ tục lưu trữ

Các khái niệm

Như đã đề cập ở các chương trước, SQL được thiết kế và cài đặt như là một ngôn ngữ để thực hiện các thao tác trên cơ sở dữ liệu như tạo lập các cấu trúc trong cơ sở dữ liệu, bổ sung, cập nhật, xoá và truy vấn dữ liệu trong cơ sở dữ liệu. Các câu lệnh SQL được người sử dụng viết và yêu cầu hệ quản trị cơ sở dữ liệu thực hiện theo chế độ tương tác.

Các câu lệnh SQL có thể được nhúng vào trong các ngôn ngữ lập trình, thông qua đó chuỗi các thao tác trên cơ sở dữ liệu được xác định và thực thi nhờ vào các câu lệnh, các cấu trúc điều khiển của bản thân ngôn ngữ lập trình được sử dụng.

Với thủ tục lưu trữ, một phần nào đó khả năng của ngôn ngữ lập trình được đưa vào trong ngôn ngữ SQL. Một thủ tục là một đối tượng trong cơ sở dữ liệu bao gồm một tập nhiều câu lệnh SQL được nhóm lại với nhau thành một nhóm với những khả năng sau:

• Các cấu trúc điều khiển (IF, WHILE, FOR) có thể được sử dụng trong thủ tục.

• Bên trong thủ tục lưu trữ có thể sử dụng các biến như trong ngôn ngữ lập trình nhằm lưu giữ các giá trị tính toán được, các giá trị được truy xuất được từ cơ sở dữ liệu.

•Một tập các câu lệnh SQL được kết hợp lại với nhau thành một khối lệnh bên trong một thủ tục. Một thủ tục có thể nhận các tham số truyền vào cũng như có thể trả về các giá trị thông qua các tham số (như trong các ngôn ngữ lập trình). Khi một thủ tục lưu trữ đã được định nghĩa, nó có thể được gọi thông qua tên thủ tục, nhận các tham số truyền vào, thực thi các câu lệnh SQL bên trong thủ tục và có thể trả về các giá trị sau khi thực hiện xong.

Sử dụng các thủ tục lưu trữ trong cơ sở dữ liệu sẽ giúp tăng hiệu năng của cơ sở dữ liệu, mang lại các lợi ích sau:

• Đơn giản hoá các thao tác trên cơ sở dữ liệu nhờ vào khả năng module hoá các thao tác này.

• được phân tích, tối ưu khi tạo ra nên việc thực thi chúng nhanh hơn nhiều so với việc phải thực hiện một tập rời rạc các câu lệnh SQL tương đương theo cách thông thường.

• cho phép chúng ta thực hiện cùng một yêu cầu bằng một câu lệnh đơn giản thay vì phải sử dụng nhiều dòng lệnh SQL. Điều này sẽ làm giảm thiểu sự lưu thông trên mạng.

• Thay vì cấp phát quyền trực tiếp cho người sử dụng trên các câu lệnh SQL và trên các đối tượng cơ sở dữ liệu, ta có thể cấp phát quyền cho người sử dụng thông qua các thủ tục lưu trữ, nhờ đó tăng khả năng bảo mật đối với hệ thống.

Tạo thủ tục lưu trữ

được tạo bởi câu lệnh CREATE PROCEDURE với cú pháp như sau:

CREATE PROCEDURE tên_thủ_tục [(danh_sách_tham_số)]
    [WITH RECOMPILE|ENCRYPTION|RECOMPILE,ENCRYPTION] AS
    Các_câu_lệnh_của_thủ_tục
    

Trong đó:

tên_thủ_tục

danh_sách_tham_số

• tên tham số được bắt đầu bởi dấu @.

• kiểu dữ liệu của tham số

@mamonhoc nvarchar(10)
    

RECOMPILE 

ENCRYPTION

các_câu_lệnh_của_thủ_tục

BEGIN...END

Giả sử ta cần thực hiện một chuỗi các thao tác như sau trên cơ sở dữ liệu

INSERT INTO MONHOC VALUES('TI­005','Cơ sở dữ liệu',5)
    INSERT INTO DIEMTHI(MAMONHOC,MASV) SELECT ‘TI­005’,MASV
    FROM SINHVIEN
    WHERE MALOP='C24102'
    

CREATE PROC sp_LenDanhSachDiem(
    @mamonhocNVARCHAR(10),
    @tenmonhocNVARCHAR(50),
    @sodvhtSMALLINT,
    @malopNVARCHAR(10))
    AS
    BEGIN
    INSERT INTO monhoc
    VALUES(@mamonhoc,@tenmonhoc,@sodvht)
    INSERT INTO diemthi(mamonhoc,masv) SELECT @mamonhoc,masv
    FROM sinhvien
    WHERE malop=@malop
    END
    

sp_LenDanhSachDiem 'TI­005','Cơ sở dữ liệu',5,'C24102'
    

Lời gọi thủ tục lưu trữ

Như đã thấy ở ví dụ ở trên, khi một thủ tục lưu trữ đã được tạo ra, ta có thể yêu cầu hệ quản trị cơ sở dữ liệu thực thi thủ tục bằng lời gọi thủ tục có dạng:

tên_thủ_tục[danh_sách_các_đối_số]
    

Số lượng các đối số cũng như thứ tự của chúng phải phù hợp với số lượng và thứ tự của các tham số khi định nghĩa thủ tục.

Trong trường hợp lời gọi thủ tục được thực hiện bên trong một thủ tục khác, bên trong một trigger hay kết hợp với các câu lệnh SQL khác, ta sử dụng cú pháp như sau:

EXECUTE tên_thủ_tục [danh_sách_các_đối_số]
    

Thứ tự của các đối số được truyền cho thủ tục có thể không cần phải tuân theo thứ tự của các tham số như khi định nghĩa thủ tục nếu tất cả các đối số được viết dưới dạng:

@tên_tham_số= giá_trị
    

sp_LenDanhSachDiem@malop='C24102',
    @tenmonhoc='Cơ sở dữ liệu',
    @mamonhoc='TI­005',
    @sodvht=5
    

Sử dụng biến trong thủ tục

Ngoài những tham số được truyền cho thủ tục, bên trong thủ tục còn có thể sử dụng các biến nhằm lưu giữ các giá trị tính toán được hoặc truy xuất được từ cơ sở dữ liệu. Các biến trong thủ tục được khai báo bằng từ khoá DECLARE theo cú pháp như sau:

DECLARE@tên_biếnkiểu_dữ_liệu
    

Tên biến phải bắt đầu bởi ký tự @ và tuân theo qui tắc về định danh. Ví dụ dưới đây minh hoạ việc sử dụng biến trong thủ tục

Trong định nghĩa của thủ tục dưới đây sử dung các biến chứa các giá trị truy xuất được từ cơ sở dữ liệu.

CREATE PROCEDURE sp_Vidu(
    @malop1 NVARCHAR(10),
    @malop2 NVARCHAR(10))
    AS
    DECLARE @tenlop1 NVARCHAR(30) DECLARE @namnhaphoc1 INT DECLARE @tenlop2 NVARCHAR(30) DECLARE @namnhaphoc2 INT
    SELECT @tenlop1=tenlop,
    @namnhaphoc1=namnhaphoc
    FROM lop WHERE malop=@malop1
    SELECT @tenlop2=tenlop,
    @namnhaphoc2=namnhaphoc
    FROM lop WHERE malop=@malop2
    PRINT @tenlop1+' nhap hoc nam '+str(@namnhaphoc1)
    print @tenlop2+' nhap hoc nam '+str(@namnhaphoc2)
    IF @namnhaphoc1=@namnhaphoc2
    PRINT 'Hai lớp nhập học cùng năm
    ELSE'
    PRINT 'Hai lớp nhập học khác năm’
     

Giá trị trả về của tham số trong thủ tục lưu trữ

Trong các ví dụ trước, nếu đối số truyền cho thủ tục khi có lời gọi đến thủ tục là biến, những thay đổi giá trị của biền trong thủ tục sẽ không được giữ lại khi kết thúc quá trình thực hiện thủ tục.

CREATE PROCEDURE sp_Conghaiso(@aINT,@b INT, @c INT) ASSELECT @c=@a+@b
    

DECLARE @tong INT
    SELECT @tong=0
    EXECUTE sp_Conghaiso 100,200,@tong
    SELECT @tong
    

Trong trường hợp cần phải giữ lại giá trị của đối số sau khi kết thúc thủ tục, ta phải khai báo tham số của thủ tục theo cú pháp như sau:

@tên_tham_sốkiểu_dữ_liệuOUTPUT
    @tên_tham_sốkiểu_dữ_liệuOUT
    

hoặc và trong lời gọi thủ tục, sau đối số được truyền cho thủ tục, ta cũng phải chỉ định thêm từ khoá OUTPUT (hoặc OUT)

Ta định nghĩa lại thủ tục ở ví dụ trên như sau:

CREATE PROCEDURE sp_Conghaiso(@aINT,
    @bINT,
    @cINT OUTPUT)
    AS
    SELECT @c=@a+@b
     

và thực hiện lời gọi thủ tục trong một tập các câu lệnh như sau:

DECLARE @tong INT SELECT @tong=0
    EXECUTE sp_Conghaiso 100,200,@tong OUTPUT SELECT @tong
    

thì câu lệnh “

SELECT 

@tong

Tham số với giá trị mặc định

Các tham số được khai báo trong thủ tục có thể nhận các giá trị mặc định. Giá trị mặc định sẽ được gán cho tham số trong trường hợp không truyền đối số cho tham số khi có lời gọi đến thủ tục.

Tham số với giá trị mặc định được khai báo theo cú pháp như sau:

@tên_tham_số kiểu_dữ_liệu = giá_trị_mặc_định

CREATE PROC sp_TestDefault(
@tenlop NVARCHAR(30)=NULL,
@noisinh NVARCHAR(100)='Huế')
AS
BEGIN
IF @tenlop IS NULL
SELECT hodem,ten
FROM sinhvien INNER JOIN lop
ON sinhvien.malop=lop.malop
WHERE noisinh=@noisinh
ELSE SELECT hodem,ten
FROM sinhvien INNER JOIN lop
ON sinhvien.malop=lop.malop
WHERE noisinh=@noisinh AND tenlop=@tenlopEND

Thủ tục sp_

TestDefault

@tenlop 

NULL

@noisinh

• Cho biết họ tên của các sinh viên sinh tại Huế:

sp_testdefault

• Cho biết họ tên của các sinh viên lớp TinK24sinh tại Huế:

sp_testdefault 

@tenlop

='Tin K24'

• Cho biết họ tên của các sinh viên sinh tại NghệAn:

sp_testDefault @noisinh=N'Nghệ An'

• Cho biết họ tên của các sinh viên lớp TinK26sinh tại ĐàNẵng:

sp_testdefault 

@tenlop

='Tin K26'

,@noisinh

='Đà Nẵng'

Sửa đổi thủ tục

Khi một thủ tục đã được tạo ra, ta có thể tiến hành định nghĩa lại thủ tục đó bằng câu lệnh ALTER PROCEDURE có cú pháp như sau:

ALTER PROCEDURE tên_thủ_tục [(danh_sách_tham_số)]
    [WITH RECOMPILE|ENCRYPTION|RECOMPILE,ENCRYPTION] AS
    Các_câu_lệnh_Của_thủ_tục
    

Câu lệnh này sử dụng tương tự như câu lệnh CREATE PROCEDURE. Việc sửa đổi lại một thủ tục đã có không làm thay đổi đến các quyền đã cấp phát trên thủ tục cũng như không tác động đến các thủ tục khác hay trigger phụ thuộc vào thủ tục này.

Xoá thủ tục

Để xoá một thủ tục đã có, ta sử dụng câu lệnh DROP PROCEDURE với cú pháp như sau:

DROP PROCEDURE tên_thủ_tục
    

Khi xoá một thủ tục, tất cả các quyền đã cấp cho người sử dụng trên thủ tục đó cũng đồng thời bị xoá bỏ. Do đó, nếu tạo lại thủ tục, ta phải tiến hành cấp phát lại các quyền trên thủ tục đó.