Thành nhà Hồ

Nằm ở Yên Tôn, huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa. Trong kế hoạch chuẩn bị thay thế nhà Trần, năm 1397 Hồ Quý Ly sai Đỗ Tỉnh về Yên Tôn đo đạc, đắp thành, đào hào, lập nhà tôn miếu, đàn thờ thần xã, mở phố xá. Công việc xây dựng chỉ 3 tháng xong. Là kinh đô mới, song ngoài tính chất chính trị, nơi đặt bộ máy cai trị trung ương, thực sự còn là công trình quân sự. Ngày nay còn thấy rõ bình đồ thành hình chữ nhật dài 900m, rộng 700m, tường thành xây đá cao chừng 5-6m, bên trong ốp đất, bên ngoài có hào sâu rộng, ra vào có 4 hệ thống cửa ở 4 mặt thành khối cửa có chỗ cao trên 10m. Cửa xây cuốn vòm, trong lòng còn dấu vết lắp cánh gỗ kiên cố. Những khối đá phổ biến dài 1,4m, cao 1m, dày 0,7m (có khối dài 5,1m, cao 1m, dày 1,2m), được chế tác từ xa, chỉ việc chuyên chở và đưa lên cao đặt đúng vị trí, làm nên tòa thành chu vi 3200m, cao 5-6m với những cổng thành tò vò xây bằng các khối đá đẽo múi cam. Thành nhà Hồ chỉ tồn tại có 10 năm (1397-1407), song những dấu tích còn lại sau gần 600 năm vẫn làm chúng ta kinh ngạc, nhiều vấn đề kỹ thuật đang còn là ẩn số.