Tệ tham nhũng trong truyện Nhưng nó phải bằng hai mày

Tệ tham nhũng trong truyện Nhưng nó phải bằng hai mày

Ngữ văn lớp 10:

Để có kết quả cao trong học tập, VnDoc mời các bạn học sinh tham khảo tài liệu: , với nội dung đã được VnDoc cập nhật một cách chi tiết sẽ giúp các bạn học sinh học tốt Ngữ văn lớp 10 một cách đơn giản. Mời thầy cô và các bạn học sinh tham khảo.

Học tốt Ngữ văn lớp 10: 

Dàn ý 

I. Mở bài

- Truyện cười dân gian đóng vai trò quan trọng trong kho tàng văn học của nhân loại. Nội dung bao hàm những tiếng cười hài hước thực sự, cả những tiếng cười châm biếm, sâu xa là đả kích…

- Nhưng nó phải bằng hai mày- câu chuyện dí dỏm mang sự lên án thói tham nhũng lộng quyền, bỏ qua lẽ phải của đại diện tầng lớp quan lại thời XHPK.

II. Thân bài

- Cải và Ngô chỉ có chuyện xô xát thông thường, đưa kiện đến thầy Lý trưởng, vô tình mở đầu cho câu chuyện trào phúng đầy tiếng cười mà sâu cay.

- Thầy Lý khác với cái tiếng đời tưởng rằng thanh liêm, giỏi giang thực chất là dạng quan tham ăn tiền trắng trợn.

=> “Lẽ phải” theo đó nhanh bị lật đổi theo đồng tiền là một biểu hiện rõ của XHPK.

- Cải và Ngô vì muốn thắng kiện nên đã đi lén đút lót cho thầy Lý.

=> Họ không có niềm tin nơi công lý, chỉ quan tâm đến chạy vạy.

Ở khía cạnh đạo đức, họ là những người đáng trách vì tội hối lộ, ở khía cạnh xã hội, họ thực chất cũng chỉ là nạn nhân của sự nhũng nhiễu ở bọn quan tham.

- Phiên xử diễn ra cao trào với câu chuyện đầy ẩn ý, hài hước của 2 con người Cải - thầy Lý

- Khi Cải khăng khăng “xin xét lại, lẽ phải về con mà!’’, thầy lí đã không hề phủ nhận điều đó nhưng thầy đưa ra lí lẽ “Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải…. bằng hai mày!’’

=> Tiền đã quyết định lẽ phải ở vị quan sâu mọt ấy. “ lẽ phải kia đã bị mua gấp đôi”

+) Dẫn trích câu tục ngữ mô tả về vấn đề nhức nhối cả XHPK.

=> Phê phán một bộ phận “cha mẹ dân” k làm tròn trách nhiệm phục vụ dân, ra sức bóc lột vơ vét => dân càng khổ =>Xã hội càng đi xuống.

- “Tham nhũng” thời nào cũng có, với nhiều biểu hiện tinh vi. Nhưng nay có Đảng, đã và đang mạnh tay trừng phạt rồi toàn Xh bài trừ. Giáo dục đạo đức chính trực thế hệ quan chức.

=> Dần kiên cố, tin tưởng phòng tuyến “chống giặc ngoại xâm”
vững chắc.

III. Kết bài

- Câu truyện cười dân gian đã đánh đòn đau vào tệ nạn tham nhũng.

- Bộ mặt thực chất của bọn quan tham nhũng nhiễu XHPK

-Ngày nay, chúng ta cần sớm nhận ra, lên án kịch liệt vấn đề này, đưa xh ngày càng phát triển.

Văn mẫu lớp 10: 

Bài làm 1

Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, truyện cười chiếm một vị trí vô cùng quan trọng, mỗi câu chuyện đem đến cho người đọc những tiếng cười với những cung bậc khác nhau: tiếng cười hài hước, dí dỏm, tiếng cười mỉa mai, châm biếm, đả kích, có cả tiếng cười phê phán lật tẩy... Nhưng nó phải bằng hai mày là tiếng cười như một đòn roi đối với nạn tham nhũng trong việc xử kiện của bọn quan lại trong xã hội phong kiến suy tàn.

Câu chuyện kể về việc hai người nông dân là Cải và Ngô đánh nhau rồi cùng nhau đi kiện. Cải sợ kém thế lót trước năm đồng, Ngò lo lót mười đồng. Khi xứ kiện thầy Lí xử nhẹ cả hai, vẫn phạt Cải chục roi. Cải xòe năm ngón tay ngụ ý nhắc thầy lí số tiền đã lo lót. Nhưng thầy Lí lấy năm ngón tay của bàn tay trái úp lên mặt của bàn tay phải, ám hiệu số quan tiền Ngò đã lo lót lớn gấp đôi. Hài hước nhất là thầy Lí còn nói: "Tao biết mày phải, nhưng nó phải bằng hai mày".

Qua cách xử kiện và qua lời nói của thầy Lí, ta thấy trong thời phong kiến suy tàn, với nạn tham nhũng nặng nề, chân lí bị bóp méo, công lí bị thiên lệch trắng trợn. Cái chất hài hước trong nụ cười dân gian được tạo bởi nghịch lí giữa cái tính duy nhất của "lẽ phải' với cái có thể so sánh song hành: "Mày phải, nhưng nó còn phải bằng hai mày".

Câu chuyện ở đây không chỉ dừng lại ở tiếng cười hồn nhiên nữa mà đó là tiếng cười đả kích và châm biếm, tiếng cười như một đòn roi quất thẳng vào mặt bọn quan lại, công lí không có chỗ đứng trong, tiền bạc trở thành một vũ khí sắc nhọn nhất trong mọi mối quan hệ. Qua việc xử kiện, ta thấy được bộ mặt nhơ nhuốc của thầy Lí nói riêng và của bọn quan lại nói chung, đó là tệ tham nhũng, là nạn đục khoét những người dân nghèo vô tội.

Đúng như lời của một bài ca dao xưa:

"Con ơi,nhớ lấy câu này

Cướp đêm là giặc cướp ngày là quan"

Tuy nhiên, Cải và Ngô đáng thương song thật đáng giận. Trước thực tế hai người đánh nhau, cả hai đều muốn đổ tội cho nhau nên mới cùng đến hối lộ thầy Lí mong giảm tội cho mình, đổ tội cho người. Thế cho nên mới nảy sinh thói xấu của quan tham, tạo điều kiện cho thói đục khoét. Nhưng quan trọng hơn, là chính những người bình dân này đã tạo ra cái cảnh đổi trắng thay đen: "Nén bạc đâm toạc tờ giấy".

Ngày nay, toàn Đảng, toàn dân ta đang nêu cao tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, sống trong sạch, giản dị, chí công vô tư. Chúng ta đang tích cực đấu tranh chống tham nhũng.

Đây là một cuộc chiến gian nan, trường kì và vô cùng phức tạp, đòi hỏi tất cả mọi người, từ thầy Lí đến Cải và Ngô, từ lãnh đạo đến nhân dân đều phải nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.

Hơn bao giờ hết, nhân dân ta đều đã hiểu rằng, nếu không đẩy lùi được nạn tham nhũng thì chẳng những kinh tế đất nước không thoát được khỏi đói nghèo, mà lẽ phải, sự thật, công lí đều bị bóng đen của đồng tiền bao phủ. Là học sinh, chúng ta cũng phải sớm có ý thức chống tham nhũng, xây dựng xã hội Việt Nam trong sạch và văn minh.

Bài làm 2

Từ lâu, truyện cười dân gian đã trở thành một sản phẩm văn hóa tinh thần tuyệt vời của dân tộc, nó mang trong mình là những tác phẩm nhằm mang đến tiếng cười hài hước xua tan mệt mỏi, và cũng có rất nhiều câu chuyện đưa đến giọng cười châm biếm,phê phán, đả kích, qua những sự việc gắn bó khăng khít với cuộc sống dung dị đời thường. Truyện cười Nhưng nó phải bằng hai mày là một trong số đó, đánh đòn đau vào tệ nạn tham nhũng ăn vào máu của không ít con mọt quan thời xưa, vì tiền mà sẵn sàng lung lay, lật đổi “lẽ phải” trắng trợn .

Câu chuyện bắt đầu với sự bất đồng, xô xát giữa 2 nhân vật Cải và Ngô. Họ tìm đến viên quan xử kiện có tiếng giỏi giang trong vùng – thầy Lý trưởng. Vì muốn thắng thế và bị đánh ít, mối quan hệ chính nối quan với dân chính là đút lót tiền lén lút từ trước (Cải đã lót tiền trước cho thầy lí năm đồng). Cải nghĩ thế là quan sẽ cho mình giảm nhẹ roi nên rất ung dung. Mâu thuẫn chỉ diễn ra đỉnh điểm trong phiên xử kiện, Cải bất ngờ từ thế chủ động chuyển hoàn toàn sang bị động, khi thầy phán đánh mười roi. Chưa dừng lại ở đó, Cải vội nhắc nhở thầy lí bằng những hành động chứa ấn ý mà chỉ hai người trong cuộc hiểu với nhau. Anh ta “ xòe năm ngón tay’’ nhắc thầy mình đã lót năm đồng và “ngước mắt lên nhìn thầy’’ chờ đợi.Nhưng Cải đâu biết thầy Lý tham lam đã âm thầm nhận tiền từ cả hai phía. Tình huống gây cười châm biếm chính là Thầy Lý không phủ nhận điều đó mà đã đáp lời nhanh chóng bằng việc xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay mặt, ý nói “lẽ phải” kia đã được nhân đôi. Tiếng cười thấu hiểu của độc giả khẽ bật ra từ đó.Cải và ngô cả hai tự nhiên lại mất tiền mà vẫn bị phạt, chỉ là nhiều tiền hơn sẽ bị phạt ít hơn thôi, chính hai nạn nhân này cũng đã tạo thời cơ cho kẻ tham ô như thầy Lý.

Điều góp phần tạo nên sự độc đáo riêng biệt của câu chuyện này chính là sự sử dụng linh hoạt hai thứ ngôn ngữ. Ngôn ngữ giao tiếp với mọi người một cách rõ ràng, và thứ ngôn ngữ ngấm ngầm bằng việc giơ những ngón tay đầy bí mật, có lẽ chỉ là người trong cuộc mới hiểu được. Nếu “5 ngón tay” của Cải được giơ lên đầy khăng khăng là “lẽ phải”, ngay lập tức “xoè năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay mặt ” hành động của thầy Lí chính là ý nghĩa “ lẽ phải kia đã bị mua gấp đôi”, mày đã cẩn thận lo lót nhưng có người còn lo lót gấp đôi mày.Thầy lí chính xác là không liêm minh giỏi giang như lời đồn thổi.Sự thú vị được người đọc nhận ra khi tìm thấy sợi dây liên hệ thông suốt giữa: lẽ phải – những ngón tay và những đồng tiền.

Qua đây, ta thấy được sự bất cập,nhức nhối trong việc xử kiện của một bộ phận lớn quan lại thời xã hội phong kiến. Không cần quan tâm ai đúng ai sai, rồi minh bạch cho rõ lẽ, mà lẽ phải đối với người xử kiện luôn được tính bằng tiền. Đồng tiền đó lẽ phải, tiền nhiều lẽ phải nhiều, tiền ít lẽ phải ít. Hiện tượng tham nhũng ăn sâu, bòn rút của dân đen vô tội. Đúng như lời câu tục ngữ:

“Nào ngờ cùng tổ bợm già,

Quan tham với lại quan tòa bạn thân!”.

Sự bắc cầu nối tiếp đó còn được tiếp tục diễn ra,vì sống trong hoàn cảnh đồng tiền nhũng nhiễu, đôi khi làm mờ đi lí trí của người dân nghèo, họ bị lôi kéo hạch sách đáng thương, thảm hại, còn như gián tiếp tạo cho tình trạng tham nhũng ngày càng trầm trọng “nén bạc đâm toạc tờ giấy”, điển hình chính hai nạn nhân trong câu truyện, Ngô và Cải vừa đáng thương, đáng trách.

Song trên tất cả chứng minh được ở thời phong kiến suy tàn. Đạo đức của một bộ phận vị quan đại diện cho đất nước cha làm mẹ của dân không làm tròn được công việc cho dân, ngược lại còn bòn rút thêm, vơ vét triệt để. Tạo những vụ tham nhũng nặng nề, chân lí bị bóp méo, công lí bị thiên lệch trắng trợn đi xuống, tiền bạc trở thành một vũ khí sắc nhọn nhất trong mọi mối quan hệ những tham quan đó đã đẩy người nông dân vào con đường khổ cực. Bất hạnh.

Tham nhũng vắt qua, chạy dài theo lịch sử loài người, ở nơi nào cũng có, dù ở mức độ khác nhau. Việt Nam ngày nay, khi nhắc đến tham nhũng và chống tham nhũng là một cuộc đấu tranh theo sự chỉ dẫn sát sao của Đảng, nó vô cùng cam go, lâu dài nhưng cũng không phải không thể đẩy lùi, chúng ta vẫn ra sức nghiêm khắc và mạnh mẽ,

Sự thực là như vậy, ta đã phát hiện và ngăn chặn được nhiều vụ tham nhũng nặng, đang dần tạo được niềm tin rằng sẽ xóa sổ được tệ nạn “giặc nội xâm”. Công cuộc này là sự ra sức nâng cao trách nhiệm trong toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, là sự tự kiểm điểm chỉnh đốn Đảng, sự khuyến khích phơi bày những hành vi xấu, đáng lên án. Đây không phải là nhiệm vụ của riêng ai, kể cả là “thầy Lý”, hay Cải hay Ngô, lãnh đạo cấp cao, hay dân thường cũng phải tự ý thức được mặt xấu của vấn đề quốc nạn này, nghiêm chỉnh chấp hành theo đúng pháp luật, đạo đức quy định mới mong đưa đất nước ngày một tránh xa được tình trạng đói nghèo đeo đuổi, bóng tối của đồng tiền bù lấp cái chân lý, lẽ phải vốn có sẽ vĩnh viễn được đẩy lùi xa.

Là học sinh đang còn ngồi trên ghế nhà trường, em thật may mắn khi đã được sớm hiểu biết được phần nào về vấn nạn tham nhũng này qua những trang sách, dòng tin thời sự,người lớn giúp em nâng cao, hăng hái hơn trong việc vận dụng tránh xa, phê phán những hành vi tham nhũng, và góp sức nhỏ của mình chung tay để xây dựng phòng tuyến chống giặc nội xâm vững vàng hơn.

Sau khi đọc xong câu chuyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” với ngôn từ xúc tích, dễ hiểu, đầy kinh nghiệm, giọng cười châm biếm, nhưng đầy bức bối khi phê phán lên thói hư tật xấu xã hội phong kiến xưa. Nó đã để lại trong lòng người đọc chúng ta rất nhiều bài học, mỉa mai lên ý tưởng ăn đút, ăn lót, bênh vực kẻ có tiền như là triệu chứng điển hình của bệnh tham nhũng trong bộ phận quan lại, lên án được sự thao túng của đồng tiền chắc chắn cũng sẽ đi đôi với quyền lực người nhà nước giữa chốn quan trường. Vì vậy ngày nay, đa số “Cha mẹ của Dân” nên cần nhận thức sớm, tu dưỡng, cảnh tỉnh, dám nói không với tham nhũng.

-------------------------------------

Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Phân tích truyện Nhưng nó phải bằng hai mày. Để học tốt môn Ngữ văn lớp 10. Cùng chủ đề này, VnDoc.com mời bạn đọc tham khảo bài soạn văn mẫu bài Phân tích truyện Nhưng nó phải bằng hai mày và đọc bài Nhưng nó phải bằng hai mày mà VnDoc.com đã sưu tầm, tổng hợp.