Tế bào Sertoli, hormon và vai trò của chúng

Tế bào Sertoli có kích thước lớn nằm kéo dài từ lớp màng nền của biểu mô ống sinh tinh vào phía trong ống. Các tế bào tinh trùng đang phát triển nằm trong ống và xen kẽ với các tế bào Sertoli. Quá trình hình thành tinh trùng có liên quan đến các tế bào này.

Những chức năng chính của tế bào Sertoli bao gồm:

1. Dịch tiết từ các tế bào Sertoli tạo môi trường đặc biệt, cung cấp dinh dưỡng cho các tinh trùng phát triển và biệt hóa.

2. Đóng vai trò trong quá trình chuyển đổi từ tiền tinh trùng thành tinh trùng (spermiation).

3. Tiết một số hormon với có chức năng quan trọng như:

- Yếu tố ức chế müllerian (müllerian inhibitory factor) được tiết trong gian đoạn bào thai nam giới ức chế sự hình thành ống dẫn trứng từ ống müller;

- Estradiol , một hormon sinh dục nữ , được xem như một yếu tố kích thích trong quá trình hình thành tinh trùng;

- Inhibin với tác dụng phản hồi lại tuyến yên hạn chế thùy trước tuyến yên tiết quá nhiều follicle-stimulating hormone (đây là một trong những chức năng điều khiển quan trọng).

Các loại hormon sau có vai trò chính trong quá trình hình thành và phát triển của tinh trùng:

1. Testosterone do các tế bào Leydig nằm xen kẽ giữa các ống sinh tinh trong dịch hoàn tiết ra có tác dụng đến nhiều giai đoạn trong quá trình hình thành tinh trùng. Đặc biệt, hormon này có khả năng kích thích quá trình phân bào giảm nhiễm của các tinh bào sơ cấp hình thành các tinh bào thứ cấp.

2.Luteinizing hormone (LH), hormon thùy trước tuyến yên, kích thích tế bào Leydig tiết ra testosterone.

3. Follicle-stimulating hormone (FSH) cũng do thùy trước tuyến yên tiết ra có tác dụng kích thích các tế bào Sertoli. Nếu không có kích thích này tinh trùng sẽ không được tạo thành từ các tiền tinh trùng (spermatid) hay nói cách khác, sẽ không có quá trình spermiation.

4. Các estrogen: do các tế bào Sertoli sản xuất ra khi có kích thích của FSH. Estrogen được cho là cần thiết cho quá trình tạo tinh trùng.

Tế bào Sertoli còn tiết protein kết hợp androgen (androgen-binding protein) có khả năng kết hợp với cả testosterone và estrogens để đưa chúng vào thể dịch trong ống sinh tinh tạo điều kiện cho các hormon này phát huy tác động đến quá trình hình thành tinh trùng.

5. Hormon sinh trưởng (growth hormone, GH) đóng vai trò nền tảng đến diều khiển trao đổi chất trong dịch hoàn. GH kích thích quá trình phân chia sớm của các tinh bào nguyên thủy. Nếu thiếu GH (ví dụ ở những người thiểu năng tuyến yên), quá trình hình thành tinh trùng diễn ra rất yếu ớt hoặc mất hẳn.