Sử dụng DLL và Windows API

Public sub FindText(obiDataControl as Control, _ SFilename as String)
    ‘ Code to implement function here
    End sub

FindText datTitles, “Titles”
    

Khai báo một cuộc gọI API:

Trước khi dùng hàm của DLL, ta cần khai báo hàm đó. Visual Basic cần biết:

－ Tên hàm / thủ tục.

－ Tập tin DLL chứa nó.

－ Tham số truyền.

－ Kiểu dữ liệu truyền về nếu là hàm

Khai báo API tương tự khai báo hằng/ thủ tục thông thường. Ta vẫn bắt đầu bằng từ khoá Sub/Function, chỉ khác là trước đó phảI có từ khoá Declare.

Ví dụ mẫu - Tạo cửa sổ nhấp nháy bằng cách gọi API

1. Tạo đề án chuẩn mớI

2. Vẽ điều khiển định giờ (timer) trên biểu mẫu và định thuộc tính

Interval là 10. Nó sẽ gây ra một sự kiện timer mỗI 10 mi-li-giây.

Biểu tượng điều khiển Timer trên hộp công cụ

3. Nhấn đúp lên cửa sổ này để mở Cửa sổ Code

Private Sub Timer1_Timer()
    Dim nReturnValue As Integer
    nReturnValue = Flash(Form1.hWnd, True)
    End Sub
    

4. Khai báo hàm Flash trong GeneralDeclarations:

Private Declare Function Flash Lib "User32"_ Alias "FlashWindow"_
    (ByVal hWnd As Long,_
    ByVal bInvert As Long) As Long
    

5. Thi hành chương trình. Khi biểu mẫu xuất hiện, tiêu đề của nó nhấp nháy.

Mặc dù ta thấy chương trình này rất đơn giản, nhưng nếu viết bằng các hàm Visual Basic thông thường, nó rất phức tạp và tốn rất nhiều chương trình.

Từ khoá Declarebáo VB biết đây là khai báo một hàm của DLL.

Sau Declarelà từ khoá Subhay Function, cho biết đây là thủ tục hay hàm. Ta chỉ có một trong hai lựa chọn.

Từ khoá Lib cho biết tên DLL đang chứa hàm/ thủ tục đó. Ở đây là thư viện User32. Từ khoá Alias cho biết tên thực sự của thủ tục / hàm trong thư viện. Nó có thể khác vớI tên ta khai báo trước từ khoá Lib.

Cuối cùng là khai báo các tham sổ truyền, cùng vớI kiểu dữ liệu hàm trả về.

Ở đây tham số được truyền là :

(ByVal hWnd As Long, ByVal bInvert As Long) As Long
    

Tham số đầu, hWnd,là “handle”, xác định cửa sổ cần nhấp nháy. Tham số thứ hai, bInvertlà giá trị Boolean. Nếu bInvertđược truyền vào có giá trị True, thanh tiêu đề sẽ nhấp nháy. Để trả về trạng thái đầu, ta phảI gọI lạI lần nữa, vớI bInvertmang giá trị False.

Với nhiều hàm API, tên Alias trùng với tên thực. Khi đó Visual Basic sẽ tự động loại bỏ phần Alias. Ví dụ:

Private Declare Function FlashWindow Lib "User32"_ Alias "FlashWindow"_
    (ByVal hWnd As Long,_
    ByVal bInvert As Long) As Long

Visual Basic sẽ đổi thành:

Private Declare Function FlashWindow Lib "User32"_ (ByVal hWnd As Long,_
    ByVal bInvert As Long) As Long
    

Tuy nhiên một số có tên không hợp lệ đốI vớI Visual Basic, như _lopen, một số khác có nhiều phiên bản, ví dụ có ký tự A và W ở cuối tên. Nói chung, tốt nhất nên dùng tên thực của API. Một số lập trình viên dùng Aliasđể thay thế tên hàm, hoặc thậm chí khai báo hai tên cho hai phiên bản hàm để nhận các tham số truyền khác nhau.

nReturnValue = Flash(Form1.hWnd, True)
    Sau khi khai báo hàm API, ta có thể gọI API như một hàm hoặc thủ tục Visual Basic thông thường. GọI Flash là gọI đến API trong DLL, và ta lưu giá trị trả về trong biến nReturnValue.
    

Đối với các hàm thông thường, ta có thể không cần sử dụng giá trị trả về của hàm. Tuy nhiên, ta vẫn cần chứa giá trị trả về vào một biến dù ta không có ý định sử dụng nó. Phần lớn API trả về mã lỗi kiểu số, và ta có thể dùng nó để kiểm tra mọi việc có hoạt động chính xác hay không.

Trong thực tế, bỏ qua giá trị trả về không chỉ là lườI biếng mà còn thực sự nguy hiểm nếu ta đang gọI nhiều API.

Sử dụng API sai có thể dẫn đến treo Windows, nếu không nói là treo máy. Khi làm việc vớI các API phức tạp, như những hàm cần cấp phát nhiều vùng nhớ và tài nguyên hệ thống. Không nên bắt chiếc các lập trình viên cẩu thả bỏ qua các giá trị trả về. Vì hàm DLL nằm ngoài ứng dụng, chúng tự kiểm tra lỗi – ta chỉ biết có sai sót thông qua giá trị trả về.

Handle

Lấy biểu mẫu làm ví dụ. Windows dùng một cấu trúc để lưu giữ thông tin của biểu mẫu. Thông tin này đồng nhất với thông tin chứa trong cửa sổ Properties. Windows chứa cấu trúc của từng cửa sổ trong một danh sách dài gồm các cấu trúc dữ liệu liên quan đến mọi cửa sổ của mọi chương trình đang chạy. Để xác định cấu trúc nào thuộc cửa sổ nào, nó dùng handle. Nó không dùng tên biểu mẫu vì tên cũng là một thuộc tính của biểu mẫu. Handle chính là số ID của một đối tượng trong Windows.

Khi ta bắt đầu dùng API, nhất là những API có xử lý với biểu mẫu, ta sẽ thường xuyên làm việc với handle. Visual Basic chứa handle như một thuộc tính chỉ được đọc, có thể dùng làm tham số truyền cho những hàm của Windows khi cần.

Thuộc tính này gọi là hWnd(handleđếnmộtcửasổ), chỉ có thể truy cập lúc thi hành. Mặc dù nó không mang ý nghĩa trong chương trình, nhưng nó có thể được đọc, và truyền như một tham số đến API. Các API có liên quan hiển thị cửa sổ sẽ cần tham số hWndđể biết chính xác cửa sổ mà nó cần xử lý.

Khai báo tham số truyền

Điểm quan trọng trong khai báo tham số truyền cho API là từ khoá Byval.

Với chương trình thông thường, nếu truyền giá trị cho hàm, Visual Basic biết rằng nó chỉ xử lý với bản sao của tham số.

Function Square(Byval Number as Double) as Double
    

Một cách khác để truyền tham số là truyền tham chiếu. tham số truyền là biến chứ không phải là bản sao của nó. Do đó nếu hàm thay đổi tham số, các thay đổi này sẽ ảnh hưởng lên biến truyền vào. Nếu không chỉ rõ Byval, VB sẽ tự động xem đó là truyền tham chiếu.

Nếu là hàm hoặc thủ tục do ta viết, nếu có sai sót dothiếu Byval, hậu quả không nghiêm trọng, Windows không bị treo.

Tuy nhiên, với các DLL, tình hình nguy hiểm hơn nhiều. Nếu ta quên Byval, VB tự động truyền một con trỏ đến biến. Nó cho biết địa chỉ của biến trên vùng nhớ. Sau đó hàm này đến địa chỉ đó và lấy giá trị về.

Nếu một hàm của DLL chờ một kết quả trong khoảng từ 0 đến 3, và ta truyền một biến tham chiếu, giá trị thực sự truyền vào có thể là 1002342, là địa chỉ vùng nhớ của biến. Hàm này sẽ xử lý số 1002342 thay vì số thuộc khoảng (0-3), kết quả là hệ thống treo.

Không hề có thông báo lỗi ở đây; ta chỉ biết được API bị lỗi khi hệ thống rối loạn ,và treo cứng. Một trong những kinh nghiệm khi làm việc với API là lưu lại. Vì chúng ,ta đang mạo hiểm ra ngoài vùng an toàn của Visual Basic, khi bị lỗi, hệ thống treo và ta mất hết dữ liệu. Luôn luôn lưu đề án trước khi chạy đoạn chương trình goin API.

Từ menu Tools, chọn Options để mở hộp thoại Options. Chọn tab Environment, đánh dấu vào tuỳ chọn SaveChanges.

Sử dụng lớp với API

Sử dụng riêng lẽ từng hàm API sẽ gây khó khăn cho những người đọc chương trình nếu họ không phải là người lập trình ban đầu, nhất là đối với các ứng dụng lớn.

Giải pháp của Visual Basic 6 là chuyển các API thành các lớp (các điều khiển ActiveX). Từng API có thể xếp vào những nhóm tuỳ thuộc lĩnh vực nó xử lý. Các nhóm này có thể chuyển thành các lớp của Visual Basic. Ví dụ, tạo một lớp có các chức năng về multimedia của các API về lĩnh vực này.

Private Sub Command1_Click()
    With CommonDialog1
    .Filter = "WaveAudio (*.wav)|*.wav|Midi
    (*.mid)|*.mid|Video files (*.avi)|*.avi"
    .FilterIndex = 0
    .ShowOpen
    End With
End Sub
    

Private Sub Command1_Click()
    Dim Multimedia As New MMedia
With CommonDialog1
    .Filter = "WaveAudio (*.wav)|*.wav|Midi
(*.mid)|*.mid|Video files (*.avi)|*.avi"
    .FilterIndex = 0
.ShowOpen
    End With
If CommonDialog1.Filename <> "" Then Multimedia.mmOpen CommonDialog1.Filename Multimedia.mmPlay
    End If
End Sub
    

Private Sub Command1_Click()
    Dim Multimedia As New MMedia

If CommonDialog1.Filename <> "" Then Multimedia.mmOpen CommonDialog1.Filename Multimedia.mmPlay
    End If
    

Tìm hiểu lớp Multimedia

Windows có nhiều phân hệ, mỗi phân hệ đảm nhiệm một chức năng nhất định. Một trong những phần này là MCI. MCI là tên gọi tắt của Multimedia Control Interface, cung cấp một giải pháp độc lập với thiết bị để sử dụng các tính năng của Windows thông qua chương trình.

Khi viết chương trình trò chơi trên DOS, ta phải xử lý với nhiều chuẩn card âm thanh và hình ảnh khác nhau. Tính năng độc lập với thiết bị, và các chương trình điều khiển thiết bị cung cấp bởi Windows cho phép ta làm việc với bất kỳ cardâm thanh, hình ảnh nào với cùng chương trình, miễn là chúng được hỗ trợ bởi Windows.

MCI cung cấp lớp đệm giữa lập trình viên và các thiết bị dùng xử lý dữ liệu multimedianhư các card âm thanh, hình ảnh.

MCI sẽ làm việc với các chương trình điều khiển thiết bị của Windows, và cuối cùng là phần cứng multimedia. Lập trình viên, yêu cầu MCI dùng hàm API mciSendString. Lệnh này sau đó được gọi xuống chương trình điều khiển thiết bị, ta không cần quan tâm.

MCI là một đối tượng độc lập. Nó có thể được lập trình và có ngôn ngữ lập trình riêng. Khi ta dùng mciSendString, ta đang lập trình MCI.

Sử dụng mciSendString

Cú pháp của mciSendString:

<ResultCode> = mciSendString(“<Command>”, _
    <ReturnString>, <ReturnLength>, <CallbackHadle>)
    

<ResultCode> là một số long integer, và thay đổi tuỳ theo dòng lệnh.

<Command> đặt trong đấu trích dẫn, phải là một từ dưới dạng chuỗi ký tự và là lệnh gửi đến MCI; như là Play để play một tập tin, Open để mơe tập tin, v.v...

Một số lệnh MCI trả về một chuỗi ký tự. Lệnh Status trả về một chuỗi cho biết tập tin dừng hẳn (Stopped), hay đang chơi (Playing), hay dừng tạm (Pause), v.v...

API cần biết bao nhiêu dữ liệu được chứa trong biến chuỗi, tham số kế tiếp là chiều dài chuỗi. Do đó, nếu ta phát lệnh đến MCI trả về một chuỗi, ta phải truyền một biến chuỗi có chiều dài nhất định và cho biết chiều dài của nó:

Dim sReturnString As String * 255
    Dim nReturn As Long
nReturn = mciSendString("status waveaudio mode",_
    sReturnString, 255, 0)
    

Thêm * 255 vào khai báo sReturnStringcho biết chiều dài của nó là 255.

Sử dụng hàm Callback trong Visual Basic

Hàm Callbackthực ra chỉ áp dụng cho C/C++, Delphi, hay một số ngôn ngữ biên dịch cấp thấp, không dùng với Visual Basic. Tuy nhiên, VB6 cho phép ta sử dụng hàm Callbackmà không cần thêm các chương trình phụ đặc biệt như trong các phiên bản trước.

Khi ta dùng API, chương trình của ta không thể nào biết được điều gì đang xảy ra khi hàm đang chạy. Ta phải chờ đến khi nó kết thúc, và kiểm tra giá trị trả về. Ý tưởng của hàm Callbacklà một API mà khi chạy, nó có thể gọi đến một hàm hoặc thủ tục của chương trình ta đang viết.

Ta phải tạo một hàm Public ở trong một module chương trình của Visual Basic, với các tham số truyền cần thiết của API. Sau đó, khi gọi API, ta gửi một con trỏ (pointer) - địa chỉ vùng nhớ của hàm Callback. Ta phải dùng toán tử mới AddressOf:

nResult = someAPIFunction(ParamOne, ParamTwo, _ AddressOfMyCallback)
    

Khi API chạy, nó gọi mmọt hàm trong chương trình của chúng ta và gửi các tham ,số cần thiết. Thường nó được được dùng để cập nhật thanh trạng thái, lấy danh sách font hệ thống, và các công việc khác.

Như đã nói, chúng ta sẽ không nói thêm về các hàm Callback. Các hàm này làm phức tạp hơn cho chương trình và nhiều khi làm treo hệ thống. Tuy nhiên, trợ giúp của Visual Basic sẽ cung cấp một số ví dụ nếu bạn uốn tìm hiểu kỹ hơn.

Mở tập tin Media

Ta gửi tên tập tin cho lệnh Open để mở tập tin. Đây là tên chuẩn như: C:Video.avi.

Open <filename> Type <typestring> Alias <aname>
    ...
    ...
    ‘Issue command to do something to the file
    ...
    ...
    Close <aname>
    

Sau từ khoá Typelà kiểu tập tin. Kiểu chuẩn của Windows là WaveAudiođối với tâp tin WAV, AVIVideođối với AVI, và Sequencer đối với MID.

Alias dùng để thay thế tên tạp tin mở:

Open c:video.avi Type AVIVideo Alias Peter
    

Nếu ta gửi dòng lệnh này đến MCI bằng MCISenString, nó yêu cầu MCI mở tập tin C:video.avinhư một tập tin video của Microsoft, và nó sẽ dùng tên Peter để chỉ ra tập tin này.

Mỗi lần mở tập tin, lệnh MCI có thể dùng bí danh để chơi tập tin, dừng hẳn hay tạm dừng, hoặc hiển thị trạng thái, v.v... Ví dụ:

Play Peter Pause Peter Stop Peter