Soạn bài Lời tiễn dặn văn học lớp 10

Soạn bài Lời tiễn dặn văn học lớp 10 I.Giới thiệu chung 1. Về thể loại truyện thơ – Truyện thơ là những tác phẩm tự sự được kể lại bằng thơ, mang đậm nét trữ tình. Truyện thơ cũng có cốt truyện nhưng do được thể hiện bằng những câu thơ nên nội dung sẽ trừu tượng, đòi hỏi người đọc suy ngẫm. 2. Truyện thơ Tiễn dặn người yêu Truyện Tiễn dặn người yêu là một câu truyện thơ tình nổi tiếng và xúc động của dân tộc Thái.Truyện kể về cuộc đời của một đôi ...

I.Giới thiệu chung
1. Về thể loại truyện thơ

– Truyện thơ là những tác phẩm tự sự được kể lại bằng thơ, mang đậm nét trữ tình. Truyện thơ cũng có cốt truyện nhưng do được thể hiện bằng những câu thơ nên nội dung sẽ trừu tượng, đòi hỏi người đọc suy ngẫm.

2. Truyện thơ Tiễn dặn người yêu

Truyện Tiễn dặn người yêu là một câu truyện thơ tình nổi tiếng và xúc động của dân tộc Thái.Truyện kể về cuộc đời của một đôi trai gái, tình yêu nồng thắm giữa họ và những đau khổ trắc trở họ phải trải qua trước khi đến bên nhau.Mở đầu truyện nói đến sự gắn kết giữa hai người từ khi còn nhỏ đã là một đôi bạn rất tốt, rồi cứ thế lớn lên họ bên cạnh nhau và tình cảm nảy nở thật đẹp. Nhưng thật đáng tiếc thay họ lại không lấy được nhau bởi nhà chàng trai kia quá nghèo, gia đình nhà cô gái không chấp nhận chàng trai ấy. Họ đau khổ khi phải chia ly, đến một ngày nọ gia đình nhà cô gái gả cô cho một nhà quý tộc giàu có không mấy lâu sau cô bị bán vào cửa quan.Cuộc đời cô long đong trôi nổi không biết đi về đâu cuối cùng cô bị đem ra chợ bán như một món hàng.Không ngờ rằng anh chàng ngày xưa mà cô yêu thương đã gặp mua cô với cái giá chỉ bằng một cuộn dong. Hai người nhận ra nhau và không lỡ hẹn rằng: “ không lấy được nhau mùa hạ, sẽ lấy nhau mùa đông. Không lấy nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa mụa về già” họ đã sống bên nhau hạnh phúc tới già.Quả là một kết thúc có hậu khiến người đọc phải nghẹn ngào xúc động.

3. Đoạn trích Lời tiễn dặn

Lời tiễn dặn là một đoạn trích miêu tả tâm trạng đau buồn của Anh chàng ngậm ngùi tiễn người mình yêu thương về nhà chồng. Nỗi đau càng tăng thêm khi chính anh lại chứng kiến cảnh cô bị nhà chồng hắt hủi và đánh đập. Trái tim Anh như vỡ ra từng mảnh khi chính mình không làm gì được.

II. Luyện kĩ năng
1. Tâm trạng của Anh trên đường tiễn dặn.

– Nỗi đau không thể tả hết khi đi trên đoạn đường tiễn cô gái về nhà chồng. Anh đau xót khi gọi tên Chị “người đẹp anh yêu” tình yêu mà Anh dành cho Chị luôn nồng cháy, thắm thiết như ngọn lửa không bao giờ tắt. Tình cảm, tình yêu ấy tuy đẹp tuy rất mãnh liệt nhưng không thể phủ nhận được hiện thực rằng Chị đang “ cất bước theo chồng” (thậm chí đã có con với chồng).

– Trên đường tiễn đưa người yêu đi về nhà chồng Anh trái tim anh như vỡ ra từng mảnh, Anh làm mọi cách để kéo dài thời gian ở bên Chị. Không chỉ vậy Anh còn dặn dò Chị đôi câu thì mới “ đành lòng” cất bước quảnh mặt ra đi. Anh muốn “ ủ lấy hương người “ cho mai sau “ khi chết” vẫn còn vấn vương mùi hương của người thương. Từng bước chân, từng bước chân Anh bước như nặng trĩu lòng, tay nâng niu con của Chị như nâng niu che chở với chính con của mình vậy. Qua hành động ấy ta thấy được tình yêu cao cả đến nhường nào của Anh đối với Chị, bỏ qua tất cả để đến với Chị với tấm lòng trân thành, thật đáng ngợi ca.

– Cả đoạn thơ như bộc bạch hết nỗi lòng của Anh luôn u buồn, dằn vặt, đau khổ. Những câu thơ như cứ kéo dài kéo dài tâm trạng ấy của Anh hơn.Nhưng được coi như một sự phá cách đột ngột ở hai câu thơ cuối muốn khẳng định cái ý trí của Anh trỗi dậy, không cam chịu sự sắp đặt, quyết tâm đoàn tụ và sống bên Chị đến trọn đời, trọn kiếp.

2. Tâm trạng của Chị lúc bước chân về nhà chồng.

Trong đoạn trích không diễn tả tâm trạng của Chị nhiều vì đây là đoạn thơ lời của Anh nhưng qua việc thể hiện nội tâm, hành động của Anh thì ta cũng nhận ra được nỗi niềm của Chị như thế nào.Bị ép lấy chồng nỗi oan ức, tủi cực biết đến nhường nào, Chị ngậm đắng nuốt cay bước đi nhưng bước chân Chị cứ cố níu kéo cho dài thêm mong chờ Anh, được gặp Anh. Chị “ còn ngoảnh lại” mắt còn “ ngoái trông anh” mỗi bước chân như chiếc kim đâm càng sâu vào trái tim Chị. Người đọc hẳn không khỏi xúc động sót thương cho một cuộc tình đẹp phải chia lìa, chính xã hội ấy cũng đã tiếp tay xây nên bờ vực thẳm giữa hai con người ấy.

3. Tâm trạng của Anh lúc ở nhà chồng của Chị

Đoạn trích này đã lược đi đoạn mà Chị bị chồng đánh ngã lăn ra miệng cối gạo, bên “ máng lợn vầy”. Tuy chị đã lấy chồng nhưng Anh không ngừng quan tâm lo lắng cho Chị, vẫn dõi theo Chị từng bước chân, vẫn là người luôn bên Chị. Hành động đỡ Chị dậy, phủi áo, chải tóc cho Chị, làm ống nứa đựng thuốc cho Chị “ uống khỏi đau”. Tất cả nói lên tình yêu mãnh liệt mà Anh luôn dành cho Chị. Chính việc Anh chứng kiến được người mình thương yêu bị đánh đập phải chịu tủi cực như vậy đã đánh thức tỉnh ý trí Anh phải cứu, quyết tâm đoàn tụ với Chị qua câu thơ “ Tơ rối đôi ta cùng gỡ”. Đó cũng chính là mục đích giúp anh sống tiếp không ngã gục trước hoàn cảnh.

4. Đoạn trích sử dụng nhiều câu thơ có sự trùng điệp từ, kiểu câu nhứ:

– Vừa đi vừa ngoảnh lại
Vừa đi vừa ngoái trông…
– Chết ba năm hình con treo đó
Chết thành sông vục nước uống mát lòng
…
Chết thành hồn, chung một mái song song.
– Yêu nhau , yêu trọn đời gỗ cứng
Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già…

Qua đoạn trích này tác giả dân gian muốn nhấn mạnh sự thủy chung son sắt trong tình yêu. Đồng thời cũng muốn nói lên sức mạnh của một tình yêu đúng nghĩa, tình yêu trân thành sẽ vượt qua mọi khó khan thử thách để đến được với nhau. Bằng cách sử dụng nhiều câu thơ với những hình ảnh so sánh tương đồng, dung lối ẩn dụ đặ sắc hay một loạt những câu có cấu trúc cú pháp chung… Tất cả làm nên thành công về cách diễn đạt thật xúc động của những con người sống bằng niềm tin, ý trí mãnh liệt đạt đến một cái đích tốt đẹp.