Phân tích tác phẩm Chí Phèo – Văn hay lớp 11

Phân tích tác phẩm Chí Phèo – Văn hay lớp 11

Phân tích tác phẩm Chí Phèo – Bài làm số 1 của một bạn học sinh giỏi văn tỉnh Quảng Nam

Chí Phèo là câu chuyện về đoạn cuối cuộc đời của một con người trong xã hội thực dân phong kiến diễn ra và được ghi lại bởi Nam Cao (1917 — 1951), mội ngòi bút bậc thầy cách nay đã hơn sáu mươi năm.

Mở đầu tác phẩm Chí Phèo xuất hiện trong tư thế khật khưỡng của kẻ say rượu vừa đi vừa chửi. Hắn chửi vung tất cả. Chửi trời, chửi đời, chửi cả làng Vũ Đại, chửi những đứa khổng chửi nhau với hắn. Đây chính là lí do để ngay phần tiếp theo, tác giả  kể vể lai lịch của Chí. Hắn vốn là đứa trẻ từ khi mới đẻ ra đã bị bỏ rơi trong cái lò gạch bò hoang, được người làng nhặt về nuôi, đi ở cho nhiều nhà khác nhau, cuối cùng đến năm 20 tuổi thì về làm canh điền cho Lí Kiến. Có thể vì ghen tuông, nghi cho bà ba vốn tính lẳng lơ có tư tình với anh canh điền khoẻ mạnh, Bí Kiến cho người bắt Chí giải lên huyện và đẩy vào lao tù.

Ngay sau khi ở tù về, Chí đã uống rượu say khướt rồi cầm vỏ chai đến cổng nhà Bá Kiến (lúc này Bá Kiến đã là Bá bộ) chửi Lí Cường con trai Bá Kiến xông ra hành hung Chí, được thể Chí đã dùng mảnh chai rạch mặt ăn vạ. Đang thế, Bá Kiến xuất hiện, lên giọng mắng Lí Cường rồi dùng lời ngon ngọt để an ủi Chí, lại mời Chí vào nhà thết đãi cơm rượu hậu hĩnh, cho Chí một đổng bạc đem về Chí vô cùng hả hê. Từ đó, khi nào hết tiền hắn,lại đến ăn vòi. Lần thứ hai, Chí đến nhà Bá Kiến xin đi ờ tù lần nữa với cách lập luận đi tù còn có cơm ăn, ở làng mảnh đất cắm rùi cũng không có mà cái ăn cũng không, Bá Kiến lợi dùng cơ hội này nhờ hắn đi đòi nợ Đội Tảo 50 đồng và hứa sẽ,có vườn cho Chí. Sau khi Chí hoàn thành việc được giao, Bá Kiến cho vài hào uống rượu và cắt cho hắn 5 sào vườn ở bãi sông. Lúc này Chí mới 27, 28 tuổi. Cũng bắt đẳu từ đây, Chí trờ thành kẻ đâm thuê chém mướn, một công cụ đắc lực của Bá Kiến nhằm ức hiếp dân lành và thanh toán những kẻ có máu mặt trong làng nhưng không cùng vây cánh. Chí Phèo đã thực sự trở thành "con quỷ dữ của làng  Vũ Đại", ai ai cũng đều sợ hắn và tránh mặt hắn.

Một lần trong buổi tối sáng trăng, sau khi được uống rượu với Tự Lãng, hắn trở về túp lều ven sông định bước xuống tắm, tình cờ nhìn thấy Thị Nở đang nằm ngủ. Thị là người nghèo rót mồng tơi, xấu ma chê quỷ hờn lại ngẩn ngơ như người đẩn trong cổ tích Họ đã ăn nằm với nhau và đánh thức tình cảm bình thường cùng mong muốn làm một người bình thường trong Chí. Nhờ thứ tình cảm này mà bao nhiêu mơ ước hiền lành thời trai trẻ bỗng thức đậy, hắn muớn có một tổ ấm gia đình bình dị. Rôi Chí bị cảm. Thị Nở đã an cần chăm sóc, nấu cháo hành cho hắn ăn giải cảm… Tưởng được bền lâu, nào ngờ chỉ được vẻn vẹn năm ngày, đến ngày thứ sáu, bà cô thị Nở đi buôn chuyến trở về. Bà đã xỉ vả mắng nhiếc thị vì đã biết được chuyện giữa Thị với Chí Phèo. Do đấy, Thị Nở đến mằng Chí Phèo và bỏ mặc Chí trong tuyệt vọng. Thế rồi Chí khóc, Chí lại- tìm đến rượu, Khi say hắn dắt dao vào lưng, nói là đi đâm chết “nó", tức đâm chết hai cô cháu nhà Thị Nở. Nhưng bước chân khật khường của Chí cứ thế đến nhà Bá Kiến. Hắn xông vào Bá Kiến, vung dao đòi làm ngưòi lương thiện. Trong cơn tỉnh  say cuối cùng này. Chí đã vung dao đâm chết Bá Kiến và cũng tự kết liễu cuộc đời mình.

Nghe tin hai cái chết, trong lúc bao người, báo kẻ hả hê, Thị Nở nghĩ đến Chí “sao có lúc nó hiền như đất và nhớ lại những lúc ăn nằm với hắn”. Thị lo mình có chửa. Khép lại câu chuyện là hình ảnh thị nhìn nhanh xuống bụng và “đột nhiên  thị thấy caí lò gạch thoáng hiện, xa nhà cửa và vắng bóng người qua lại”

Đây là một truyện ngắn mà dung lượng hiên thực được phản ánh trong trạng thái dồn nén, chứa nhiều mâu thuẫn, với nhiều nhân vật, có nhiều lớp thời gian…, mang tầm vóc của một tiểu thuyết. Có thể  phân tích theo vấn đề ý nghĩa nhân sinh của truyện, có thể phân tích theo tuyến nhân vật, hoặc cũng có phân tích-từng mối quan hệ giữa nhân vật chính là Chí Phèo với làng Vũ Đại và một số nhân vật có quan hệ trực tiếp (Bá Kiến, thị Nở). Đâu đi theo con đường nàó cũng cần làm nổi bật rõ nghệ, thuật xây dựng tình huống, nghệ thuật miêu tả nhân vật và ngôn ngữ truyện. Sức mạnh của trúyện ngắn trước hết là chi tiết. Cách phân tích dưới đây cố gắng đi theo tình huống này.

Làng Vũ Đại, một hình ảnh thu nhỏ của xã hội phong kiến ở nông thôn Việt Nam trước cách mạng. Về kết cấu và ngôn ngữ truyện. Trước nhất phải kể đến kết cấu. Nếu xét về kết cấu hình tượng, truyện Chí Phèo cũng có một cốt truyện có thể kể được nhưng điều đáng nói ở đây là kết cấu văn hán truyện. Nam Cao đã rất có ý thức sáng tạo và huy động  kết cấu tham gia vào việc xây dựng nhân vật cũng như đắp bổi thêm bề dày, bề sâu các lớp nghĩa cho tác phẩm. Thứ nhất, Nam Cao sử dụng kết cấu vòng tròn. Đó là sự trở lại chi tiết “cái lò gạch bỏ hoang” ở phần kết truyện hình ảnh cái lò gạch bỏ hoang nơi Chí bị bỏ rơi lúc mới đẻ ở phần đầu truyện được nhà văn sử dụng để cho Thị Nở đột nhiên thấy thoáng hiện ra khi nhìn xuống bụng, sợ nhỡ may mình có chửa. Kết truyện nay có sức gợi rất lớn. Điểu này gì nếu không: phải là khả năng tái sinh của Chí Phèo? Chừng nào còn tồn tại cái xã hội kiểu làng Vũ Đại thì chừng đó sẽ còn nảy nòi ra loại người như Chí. Môi trường này cần được thay đổi. Nếu như đặt vấn để hãy cứu lấy nhân cách con người thì rõ ràng phải bắt đầu từ việc cứu lấy môi trường đă huỷ hoại nhân cách. Thứ hai, các thành, phẩn lời trần thuật được xáo trộn, lắp ghép, đan xen không luân theo trình tự tuyến tính của.cốt truyện. Nam Cao bắt đầu bằng hình ảnh Chí khật khưỡng say và vừa đi vừa chửi; Chân dung nhân vật bước đầu hiện ra với những đường nét thật ấn tượng, buộc người đọc chú ý và ham mê theo dõi ngay lập tức.

Về yếu tố ngôn ngữ truyện có nhiều điều có thể bán được nhưng ở đây chỉ xin đơn cử một cách thức sử dụng ngổn ngữ hết sức sáng tạo và độc đáo kiểu Nam Cao. Ông đã đan xen, trộn lẫn lời nhân vật và lời người kể truyện, nhiều đơn vị lời văn có thể là của nhân vật vừa là của người kể chuyện. Điều này có tác dụng rất lớn cho phép nhà văn soi quét, lách sâu vào thẻ giới nội tâm rất phức tạp và tinh tế của nhân vật. Nhờ vậy chân dung nhân vật hiện ra hết sức chân thực và sống động. Chỉ cần đơn cử đoạn mở đầu truyện là đã thấy thủ pháp nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ đan xen, hoà trộn như thế’ nào. Đây là một kĩ thuật của ngôn ngữ tiểu thuyết hiện đại mà không phải nhà văn cùng thời nào với Nam Cao cũng đã biết và sử dụng. Hiểu như vậy mới thấy sự cách tân và đóng ghóp vào kĩ thuật tiểu thuyết của Nam Cao thực sự là không nhỏ và có nhiều-ý nghĩa cho nền tiểu thuyết Việt Nam hiện đại.

Tóm lại, chỉ với tác phẩm Chí Phèo đã dù thấy Nam Cao trong buổi mạt kì của chủ nghĩa hiện thực phê phán nước ta đã có công đưa nó lên một tầm cao mới về cả nội dung và nghệ thuật trước khi nó im tiếng.

Phân tích tác phẩm Chí Phèo – Bài làm số 2

Nam Cao là nhà văn tiêu biểu với những sáng tác về người nông dân, tác phẩm Chí phèo được coi là kiệt tác, khẳng định tài năng và phong cách nghệ thuật của ông. Nhà văn đã dựng lên bức tranh về cuộc sống của những người nông dân dưới sự áp bức của địa chủ cường hào, đã đẩy họ con đường tha hóa và xuống tận cùng của xã hội.

Truyện Chí Phèo đã tái hiện lại hình ảnh nông thôn Việt Nam, của xã hội Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Xã hội này được đặc trưng, một bên bởi những bộ mặt như Bá Kiến, Lí Cường, Đội Tảo, Bát Tùng và những bè đảng xung quanh chúng, sống phè phỡn, gian ác, bạo ngược, vừa “du lại với nhau để bóc lột con em, nhưng ngấm ngầm chia rẽ, nhè từng chỗ hở để mà trị nhau”; một bên là đông đảo những người dân quê thấp cổ bé miệng, nơm nớp lo sợ, nhẫn nhục, quanh năm đầu tắt mặt tối vẫn không đủ ăn. Tầng lớp những người như Chí Phèo, Năm Thọ, Binh Chức họp thành một nhóm riêng. Họ là những dân thường, những người lao động nghèo, nhưng đã lưu manh hóa, bị mua chuộc và trở thành tay sai của bọn cường hào, lí dịch và gây nên không biết bao nhiêu tai vạ cho những người lương thiện. Dưới ngòi bút của Nam Cao, bức tranh xã hội hiện ra đầy kịch tính, chất chứa những xung đột bùng nổ.

Thông qua nhân vật Chí Phèo Nam Cao đã trực tiếp nêu lên vấn đề con người bị tha hóa, bị vong thân, mất nhân tính, nhân cách vì bị áp bức bót lột, vì đói khổ, cùng cực. Tác giả đã mổ xẻ vấn đề cuộc sống và số phận mỗi con người, ý thức về quyền sống, quyền làm người, ý thức về nhân cách, nhân phẩm ngay ở những con người bị cộng đồng khinh bỉ, hắt hủi, gạt ra bên lề xã hội, ngay ở một “thằng cùng hơn cả dân cùng”, tưởng như đã bị hủy hoại hoàn toàn cả nhân hình và nhân tính.

Bên cạnh đó, truyện Chí Phèo còn giúp người đọc có cơ sở để chia sẻ với những dằn vặt, đau khổ của con người khi không được làm người, chỉ mong ước được sống bình thường, “được làm người lương thiện” như mọi người khác mà không được. Sự kết hợp hai mặt xã hội và nhân bản trong chủ đề mà truyện ngắn Chí Phèo đặt ra càng làm cho tác phẩm này có giá trị văn học sâu hơn, có sức ngân vang lớn hơn.

Các nhân vật trong truyện của Nam cao đều có những nét tính cách đặc sắc, từ Chí Phèo, Thị Nở, cho đến Bá Kiến, Lí Cường, Năm Thọ, Binh Chức, Đội Tảo, Tự Lãng, bà cô Thị Nở v.v… Tất nhiên, trong các nhân vật này, gây ấn tượng mạnh mẽ nhất ở người đọc là Chí Phèo, Bá Kiến, Thị Nở. Mỗi nhân vật đúng là một cá tính, là “con người này”, không lẫn vào đâu được, với ngoại hình và tính cách riêng, lối sống riêng, ngôn ngữ riêng, số phận riêng, đồng thời lại tiêu biểu cho một loại người nào đó về mặt xã hội, sinh hoạt, tâm lí.

Bá Kiến là điển hình của bọn lí dịch cường hào ở nông thôn. Chúng đều có những nét chung: hống hách, gian ác, dâm ô, đầy thủ đoạn mưu mô để giành giật và củng cố chức quyền cho cá nhân và con cái, đục khoét, ức hiếp dân lành, hãm hại những kẻ không ăn cánh và chống đối. Bá Kiến càng tỏ ra ranh ma quỷ quyệt trong nghề làm tổng lí, đặc biệt khi phải đối phó với những tên vai vế tranh chấp chức quyền với hắn hoặc những kẻ cố cùng liều thân. Tùy người, tùy việc, y biết lúc nào thì quát tháo, dọa nạt, lúc nào thì nhẹ nhàng, dụ dỗ, mua chuộc. Chính nhờ vậy lão mới thực hiện được mọi ý đồ đen tối của mình, khuất phục được bọn đầu bò đầu bướu, hạ được các phe cánh đối nghịch trong làng, quyền thế ngày càng thăng tiến và vững vàng. Con người khôn ngoan lõi đời ấy đã khống chế lừa bịp được Chí Phèo lâu dài, nhưng cuối cùng đã bị Chí Phèo giết chết, vì từ trong thâm tâm, trong tiềm thức, Chí đã nhận ra lão chính là kẻ thù của. mình, kẻ đã tước đoạt quyền làm.người của mình.

Đối với Bá Kiến thì Chí Phèo cũng chỉ là một trong số những tên dân cùng liều lĩnh như Năm Thọ, Binh Chức, cho nên cách xử sự của lão đối với Chí Phèo nói chung cũng giống “sách lược” đối với hạng đầu bò đầu bướu: dọa nạt, trấn áp công khai hoặc ngấm ngầm; hoặc nếu cần thì vô hiệu hóa, mua chuộc, lợi dụng làm tay chân. Và Chí Phèo cũng như Năm Thọ, Binh Chức đều biết rõ bản chất, chỗ mạnh và chỗ yếu của Bá Kiến và hạng người như lão. Nhưng Chí Phèo phục vụ cho Bá Kiến lâu dài hơn, đắc lực hơn, ngay từ lúc là một anh canh điền chất phác, khỏe mạnh, và cả sau khi đi tù về trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Chí Phèo cũng bị lão hành hạ, đày đọa, làm nhục nhiều hơn. Và do vậy, Chí Phèo hiểu rõ lão hơn, nặng oán thù hơn đối với lão. Lúc tỉnh táo, Chí Phèo đã ý thức rõ về cảnh tủi nhục phải hầu hạ mụ vợ ba của Bá Kiến, về chuyện bị Bá Kiến hãm hại đẩy vào tù. Sau khi ở tù ra, hắn đã biến thành một con người khác. Từ một thanh niên hiền lành, rụt rè, hắn đã biến thành một tên lưu manh, liều lĩnh, hung dữ, rượu chè say khướt, chửi bới suốt ngày. Nhưng lúc tỉnh cũng như lúc say, trong ý thức và trong tiềm thức, hắn vẫn không bao giờ quên Bá Kiên. Bá Kiến đúng là nỗi ám ảnh của hắn.

Trong suốt thiên truyện, tác giả chỉ miêu tả ba lần Chí Phèo gặp Bá Kiến, sau khi hắn ở tù ra. Lần thứ nhất, sau khi uống rượu say, hắn xách một cái vỏ chai đến cổng nhà Bá Kiến gọi tên tục của lão ra mà chửi. Hắn định đến để gây sự. Gây sự, chửi bới, chống đối một người như Bá Kiến vừa đế  thỏa sự căm giận, vừa có dịp để  lên mặt với những người xung quanh, vừa có thể vòi tiền uống rượu. Với một người như Chí Phèo, một người mà sự liều lĩnh hung dữ là một cách để tự giới thiệu mình, để tồn tại và cũng là để che đậy sự sợ hãi cố hữu, thì không có gì có thể nói trước được về dự định và hành động. Tất cả tùy thuộc vào tình huống cụ thể. Gặp Lí Cường, bị Lí Cường quát mắng, tát tai, hắn rạch mặt, la làng, lăn đùng ra ăn vạ. Nhưng khi Bá Kiến “dịu dàng” chào hỏi, mời mọc, tỏ vẻ ân cần săn sóc, cho tiền, thì hắn lại nguôi ngoai, thích chí, hả hê.

Lần thứ hai, sau khi uống rượu say, hắn lại ngật ngưỡng đến nhà Bá Kiến nói là để đòi nợ. Gặp Bá Kiến, hắn xin đi ở tù, vì “ở tù còn có cơm ăn, còn ở làng ở nước thì không làm gì nên ăn, không mảnh đất cắm dùi”. Và, tất nhiên, kèm theo yêu cầu kì quặc ấy, là những lời dọa dẫm úp mở mà Bá Kiến rất hiểu rõ. Nhưng lần này lão Bá Kiến khôn ranh lại đẩy Chí Phèo đi đòi nợ Đội Tảo cho lão. Lão nghĩ bất kì kết cục nào cũng đều có lợi cho lão. Ngẫu nhiên, Chí Phèo lại đòi được nợ và được Bá Kiến cho mấy sào vườn ở bãi sông cắm thuê của một người làng trước đó. Và cũng từ đó, Chí Phèo bao giờ cũng say, và khi hắn say thì hắn làm bất cứ cái gì người ta sai hắn làm, gây ra bao nỗi khiếp sợ và tai vạ cho dân làng.

Lần thứ ba, Chí Phèo gặp Bá Kiến sau khi bị Thị Nở từ chối không nhận làm vợ hắn. Cùng quẫn, phẫn chí, Chí Phèo uống rượu say, cầm dao đi định “đâm chết cả nhà nó”. Nhưng Chí Phèo lại quên rẽ vào nhà Thị Nở mà lại đi thẳng đến nhà Bá Kiến, đòi được làm người lương thiện, và Chí đã đâm chết Bá Kiến rồi tự sát. Kết thúc này bề ngoài có vẻ ngẫu nhiên, thật ra lại rất tất yếu, bộc lộ rõ tính cách của Chí Phèo, ý đồ tư tưởng nghệ thuật của tác giả. Đây là một kết thúc khiến cho người đọc phải suy nghĩ rất nhiều về thực trạng và mâu thuẫn xã hội, về cuộc sống và bi kịch của đời người.

Câu truyện đã tạo nên một ngã rẽ cho cuộc đời Chí từ khi gặp thị nở. Sau những ngày hạnh phúc ngắn ngủi với thị, Chí càng cảm thấy thêm cay đắng, khổ sở vì thân phận và điều này càng đẩy nhanh Chí đến một hành động tuyệt vọng. Chí không chỉ say, hung dữ, liều lĩnh, gây tội ác, mà còn biết sợ, tính toán, nhận diện được kẻ thù. Chí suy nghĩ, đau khổ về kiếp sống không bình thường, không ra người, không lương thiện của mình. Trong những ngày được hạnh phúc với Thị Nở, Chí cũng biết vui, biết mơ ước, biết buồn, biết ăn năn. Bị Thị Nở từ chối, đối với Chí, là một đòn đau không chịu đựng nổi. Từ kinh nghiệm sống, từ tiềm thức vô thức, Chí cảm nhận tình trạng bé tắc vô vọng của mình có nguyên nhân sâu xa hơn tội ác của Bá Kiến. Giết Bá Kiến cũng không có được sự giải thoát. Và hắn đã tự sát.

Dưới ngòi bút của Nam Cao Chí Phèo không chỉ là hình ảnh những tên cố cùng liều thân hoặc là điển hình, của những người nồng dân lưu manh hóa vì sự áp bức bóc lột của bọn thực dân phong kiến, mà còn thể hiện bi kịch của con người bị tước đoạt quyền sống, quyền làm người, quyền được hưởng hạnh phúc. Cái điều rất nghiêm trang, rất đau lòng, rất tội nghiệp mà Nam Cao đã ghi lại và muốn nhắn gửi cho người đời thông qua một câu chuyện tưởng như chẳng có gì, một số nhân vật dị dạng và một giọng văn pha nhiều tính chất hài hước, nội dung thông điệp đó nhiều thế hệ độc giả đã hiểu và càng đánh giá cao tác giả.

Xây dựng lên những nhân vật tiêu biểu, nhà văn đã dùng những ngôn ngữ của đời sống, ngôn ngữ được quần chúng nhân dân sử dụng hằng ngày, rất phong phú, sinh động, giàu hình ảnh. Có thể nói hơn bất kì một nhà văn nào khác cùng thời, ngôn ngữ Nam Cao cho đến bây giờ vẫn tỏ ra không cũ với thời gian, cả về mặt từ vựng, ngữ nghĩa, cú pháp.

Phải có sự cảm thông sâu sắc với thân phận những người nông dân Nam Cao mới có mới có một tác phẩm giá trị như vậy. Ông đã khắc họa lên bức tranh xã hội với những bọn địa chủ cường hào gian ác, những con người nông dân tội nghiệp, bị chèn ép, bóc lột, không để cho họ một con đường sống.

Phân tích tác phẩm Chí Phèo – Bài làm số 3

Bài văn được sáng tác trong những năm của nền văn xuôi đương đại và là tác phẩm mang tính kiệt tác cao. Qua bài văn Nam Cao đã khắc họa rõ nhân vật trong tác phẩm đặc biệt là là cái nhìn mới mẻ về chiều sâu của nhân vật, cái nỗi khổ của con người lao động thông qua nhân vật Chí Phèo.

Với nhân vật Chí Phèo, tác giả đã lồng ghép được những chi tiết đặc sắc thể hiện được bi kịch của nhân vật qua cái xã hội phong kiến thời đó.

Chí Phèo được tác giả khắc họa bẵng những chi tiết sinh ra không cha không mẹ, không họ hàng thân thích, không nhà không cửa, không tấc đất cắm dùi, cả đời không hề được biết đến một bàn tay chăm sóc của phụ nữ nếu không gặp thị Nở…Hắn ra đời trong một cái lò gạch cũ bỏ hoang, trong chiếc váy đụp; tuổi thơ của hắn bơ vơ hết đi ở cho nhà này lại đi ở cho nhà nọ, đến hai mươi tuổi thì làm canh điền cho nhà Bá Kiến.

Các chi tiết này nói lên được cuộc sống  cơ cực của nhưng anh vẫn bộc lộ chà đạp áp bức thông qua nhân vật Bá Kiến. Anh đã bị xã hội cướp đi cái bản chất lương thiện và trở thành một con thú dữ và bị loại ra khỏi cái xã hội lúc đó.

Thông qua những chi tiết như: Lão cường hào Bá Kiến vì ghen tuông đã cho giải Chí Phèo lên huyện rồi sau đó để anh Chí ngồi tù. Cái nhà tù thực dân ấy đã tiếp tay lão cường hào bắt giam anh Chí lương thiện, vô tội để rồi thả ra một Chí Phèo lưu manh, hung ác. Trở về làng, Chí Phèo trở thành một con người khác hẳn-con quỉ dữ của làng Vũ Đại. Hắn muốn sống thì phải gây gỗ, cướp giật, ăn vạ…Muốn thế hắn phải gan, phải mạnh. Những thứ ấy Chí Phèo tìm thấy ở rượu. Thế là Chí Phèo luôn say, và hắn say thì hắn làm bất cứ cái gì người ta sai hắn làm.  Không những vậy Chí Phèo thay đổi cả nhân hình và nhân tính:  Cái đầu trọc lóc, cái răng cạo trắng hớn…hai mắt gườm gườm trông gớm chết….Chí Phèo trở nên xa lạ với mọi người và xa lạ với chính anh. Chí Phèo giờ đây đã là con quỉ dữ của làng Vũ Đại để tác quái cho bao nhiêu dân làng, hắn đạp đổ bao nhiêu sự nghiệp làm tan nát biết bao gia đình, làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người… Và thế là hắn không còn được mọi người coi là người nửa ai cũng tránh mặt hắn mỗi lúc hắn qua.

Bên trong con quỷ dữ đó thì còn có những bản chất lương thiện khác đã sưởi ấm thắp lên cuộc sống mới cho nhân vật Chí Phèo đó là nhân vật Thị Nở. Sự xuất hiện của Thị Nở đã làm cho Chí Phèo sống lại hơi dậy một tình yêu mọt niềm tin vào cuộc sống mới. Đây cũng chính là chiều sâu mà tác giả đã khơi dậy được ở còn người mà mọi người gọi là con quỷ dữ của lãng Vũ Đại ngày ấy.

Thế như không được như ý muốn lần nữa Chí Phèo lại bị khớt từ quyền làm người quyền được sống và trở thành một con người lương thiện thông qua nhân vật bà cô của Thị Nở. Đây là chi tiết chứng tỏ Chí Phèo là người bị tước đi cái tinh thần cao quý của một con người.

Và từ đây Chí Phèo đã thấm thía được cái nỗi đau, cái thân phận của mình đã đã tìm đến Bá Kiến để giết và tự mình tự sát để thoát khỏi cái sự đau khổ vầ thể chất lẫn tinh thần, mở ra cho mình một con đường khác tươi sáng hơn.

Cái chết của Chí Phèo đã nhấm mạnh được cái bản chất khao khát quyền được sống, quyền được tự do quyền được làm người của những con người lao động lương thiện lúc bấy giờ.

Đây là cái nghệ thuật được đánh giá cao nhất trong tác phẩm của Nam Cao đó là nghệ thuật xây đựng nhân vật điểm hình  trong cái xã hội phong kiến lúc đó. Và qua tác phẩm tác giả cũng nhấm mạnh quyền được sống, được tự do khao khát làm người của những người lao động lương thiện.

Phân tích tác phẩm Chí Phèo – Bài làm số 4

Nam Cao là một cây bút tài hoa trên diễn đàn văn học Việt Nam, những tác phẩm ra đời mang màu sắc hiện thực sâu sắc. Những tác phẩm của ông mang cái nhìn về thời đại và cuộc sống hoàn toàn mới,cũng như hình ảnh trong các tác phẩm cũng đa dạng và phong phú,mang những mảng tính cách sáng tối tương phản rõ rệt. Chí Phèo là một tác phẩm điển hình khi nhắc tới Nam Cao. Đây  là câu chuyện về đoạn cuối cuộc đời của một con người trong xã hội thực dân phong kiến diễn ra và được ghi lại bởi Nam Cao, câu chuyện cũng gợi một những ý nghĩa nhân văn sâu sắc

Tác phẩm mở đầu thật mở,với tiếng vừa đi vừa chửi của Chí Phèo, và xung quanh hắn chỉ có mấy con chó đứng chầu chực sủa. Ngoài mấy con chó, không có ai đáp lời hắn. Mở đầu thật tự nhiên, giống như chúng ta đang chứng kiến khung cảnh ấy vậy. Những âm thanh hay cụ thể là những tiếng chửi của Chí Phèo lại làm cho mọi thứ trở nên sống động,mọi hình ảnh như mở ra trước mắt. Hình ảnh Chí say rượu, vừa đi vừa chửi,chửi những gì mà hắn thấy. Có lẽ mọi người ở cái làng Vũ Đại đã quen với hình ảnh này của nó, cho nên cứ khi nào hắn chửi mọi người cũng chẳng để ý và nghĩ rằng:” chắc hắn trừ mình ra”. Tới đây ắt hẳn mọi người lại ngạc nhiên tại sao hắn lại có hành động như vậy, theo thông thường người ta chửi bới khi uất ức một chuyện gì hay quá áp lực. Quả là như vậy,hắn vốn là đứa trẻ từ khi mới đẻ ra đã bị bỏ rơi trong cái lò gạch bỏ hoang, được người làng nhặt về nuôi, đi ở cho nhiều nhà khác nhau, cuối cùng đến năm 20 tuổi thì về làm canh điền cho Lí Kiến. Vì ghen tuông với sự trẻ trung lực lưỡng của hắn và vì bà Ba để ý tới hắn, nên Bá Kiến tìm cách bỏ tù hắn, để hắn không thể xuất hiện nữa. Một sự vô cớ, Chí Phèo vốn dĩ là một người lương thiện, nghèo đói nên đi ở, nhưng trong xã hội đó,ai có tiền có quyền người đó được làm mọi thứ, và cứ thế từ một con người lương thiện, Chí dần bị đẩy vào con đường tha hóa và lưu manh hóa.

Sau khi được thả tù, bộ dạng Chí thay đỏi hẳn,với cái đầu cạo trọc và hàm răng trắng hếu, trên mặt hiện lên vết sẹo dài. Trông hắn chẳng khác gì một con quỷ, quỷ đội lốt trong hình hài của một con người. Và người hắn tìm đến đầu tiên không ai khác chính là Bá Kiến.Khi biết Chí đứng trước nhà mình vừa say vừa ăn vạ, Lí Cường ra mắng hắn,nhưng ngay sau đó,Chí Phèo đã rạch mặt nằm trước cổng nhà Bá Kiến dưới nhiều con mặt dò xét của người dân nơi đây.Khác với Lí Cường, Bá Kiến là người khôn khéo,khi thấy hình ảnh đó,quay sang Lí Cường mắng sa sả như tỏ ra nhượng bộ, rồi đỡ Chí Phèo dậy. Hắn biết Chí Phèo ưa nhẹ,lại thích được mềm mỏng nên sau đó hắn đã mời Chí vào nhà và cho ăn uống hậu hĩnh. Lần thứ hai, Chí đến nhà Bá Kiến xin đi ờ tù lần nữa vì Chí cho rằng đi tù còn có cơm ăn, ở làng mảnh đất cắm dùi cũng không có mà cái ăn cũng không, Bá Kiến lợi dùng cơ hội này nhờ hắn đi đòi nợ Đội Tảo 50 đồng và hứa sẽ,có vườn cho Chí. Sau khi Chí hoàn thành việc được giao, Bá Kiến cho vài hào uống rượu và cắt cho hắn 5 sào vườn ở bãi sông. Bắt đầu từ lúc này Chí trờ thành kẻ đâm thuê chém mướn, một công cụ đắc lực của Bá Kiến nhằm ức hiếp dân lành và thanh toán những kẻ có máu mặt trong làng nhưng không cùng vây cánh.

Cuộc sống và con người của Chí Phèo thực sự thay đổi khi một lần trong lúc uống say,hắn trở về túp lều ven sông định bước xuống tắm, tình cờ nhìn thấy Thị Nở đang nằm ngủ. Thị là người nghèo rót mồng tơi, xấu ma chê quỷ hờn lại ngẩn ngơ như người đần trong cổ tích Họ đã ăn nằm với nhau và đánh thức tình cảm bình thường cùng mong muốn làm một người bình thường trong Chí. Bát cháo hành của Thị như liều thuốc tiên đánh thức con người lương thiện luôn giấu kín trong một bộ dạng quỷ dữ của hắn. Mùi cháo hành bốc lên và cử chỉ quan tâm của Thị đã khiến chí bùi ngùi nhận ra, anh muốn có một gia đình, với vợ dệt vải chồng đi làm, cứ thế cuộc sống êm đềm trôi qua. Nhưng niềm vui sướng chưa được bao lâu thì người bà cô đã khuyên Thị không nên ở với hắn,rồi Thị cũng là người duy nhất quay lưng lại với hắn thì cuối cùng cũng bỏ đi. Chiếc thang bắc cầu cho lòng lương thiện của Chí được sang bến bờ được sống như một người bình thường giờ cũng không còn nữa. Chính vì thế,hắn đã mang dao tới, kết thúc đời bá Kiến và tự sát, hắn không còn một lựa chọn nào khác.khi nghe được tin này, nhiều người tỏ ra hả hê, còn riêng Thị Nở lại nhìn xuống bụng và nghĩ tới cái lò gạch bỏ hoang không người qua lại.

Chí Phèo là  truyện ngắn mà dung lượng hiên thực được phản ánh trong trạng thái dồn nén, chứa nhiều mâu thuẫn, với nhiều nhân vật, và tình huống khác nhau…, mang tầm vóc của một tiểu thuyết. Chúng ta có thể  phân tích theo vấn đề ý nghĩa nhân sinh của truyện, có thể phân tích theo tuyến nhân vật, hoặc cũng có phân tích-từng mối quan hệ giữa nhân vật chính là Chí Phèo với làng Vũ Đại và một số nhân vật có quan hệ trực tiếp (Bá Kiến, thị Nở). Dù là theo cách nào thì tất cả đều làm nổi bật nghệ thuật xây dựng tình huống, nghệ thuật miêu tả nhân vật và ngôn ngữ truyện.

Hình ảnh làng Vũ Đại, một hình ảnh thu nhỏ của xã hội phong kiến ở nông thôn Việt Nam trước cách mạng,hiện thực cuộc sống được khơi ra từ những tình huống truyện đặc sắc và những chi tiết nhỏ nhất nhưng khiến độc giả không thể bỏ qua. Truyện mở đầu và kết thúc theo kết cấu vòng, khi mở đầu truyện với hình ảnh cái lò gạch bỏ hoang thì kết thúc truyện cũng như vậy, đó là chi tiết khi biết chí phèo tự sát, Thị Nở nhìn ngay xuống bụng mình và lại nghĩ ngay tới hình ảnh cái lò gạch, không biết một cuộc sống sẽ bắt đầu như thế nào, kết thúc mở khiến cho độc giả có nhiều liên tưởng thú vị. Ngôn ngữ trong tác phẩm là một điều không thể bỏ qua, lời trần thuật được xáo trộn, lắp ghép, đan xen không luân theo trình tự tuyến tính của.cốt truyện. Nam Cao bắt đầu bằng hình ảnh Chí khật khưỡng say và vừa đi vừa chửi. Chân dung nhân vật bước đầu hiện ra với những đường nét thật ấn tượng, buộc người đọc chú ý ngay từ khi mới đặt tay lên trang giấy. Ông đã đan xen, trộn lẫn lời nhân vật và lời người kể truyện, nhiều đơn vị lời văn có thể là của nhân vật vừa là của người kể chuyện. Qua đây, việc sử dụng này có ý nghĩa rất lớn đến việc đi sâu vào thẻ giới nội tâm rất phức tạp và tinh tế của nhân vật. Nhờ vậy chân dung nhân vật hiện ra hết sức chân thực và sống động.

Tác phẩm Chí Phèo là một trong những tác phẩm kinh điển của Việt Nam,với những đóng góp của nó về cả mặt giá trị lẫn nghệ thuật, tác phẩm đã được dựng thành phim và có sức lan tỏa tới tận bây giờ. Cùng với tác phẩm Chí Phèo Nam Cao cho chúng ta thấy được tài năng và sự tinh tế trong sử dụng chính ngôn từ để vẽ ra khung cảnh hiện thực Việt Nam một cách đặc sắc, tiêu biểu.

Phân tích tác phẩm Chí Phèo – Bài làm số 5

Nhắc đến nhà văn Nam Cao không ai không biết đến tác phẩm Chí Phèo của ông, đây là tác phẩm đã nói lên được tình trạng khổ cực của người nông dân trước cách mạng tháng 8. 

Nam Cao là một nhà văn xuất sắc của dân tộc Việt Nam ông là một người lỗi lạc, trước cách mạng tháng 8 ông đã có rất nhiều những tác phẩm hay như trăng sáng hay chí phèo… tất cả đều mang đậm màu sắc phản ánh hiện thực xã hội lúc bấy giờ. Hiểu được nỗi khổ của người nông dân chính vì vậy ông luôn có những cảm xúc bất mãn trước xã hội cũ, một xã hội tàn ác những tên tham quan ô lại, đẩy nhân dân đến những cực khổ lầm than, những hình ảnh người nông dân cực khổ, bị bần cùng hóa cũng đã phản ánh sâu sắc được tình trạng người nông dân lúc bấy giờ, những hình ảnh mang đậm giá trị của cuộc sống bởi ông là nhà văn của thời đại. Nhà chiến sĩ cách mạng của dân tộc Việt Nam, ông đã phản chiếu thời đại qua việc phản ánh tình trạng xã hội lúc bấy giờ.

Những hình ảnh mang tính chất phê phán đã đậm nét trong tác phẩm của Nam Cao ông luôn cố gắng vươt qua được tất cả mọi điều giới hạn của cuộc sống để viết lên một tác phẩm chân thực, nó chiếu sáng tâm hồn của thời đại, lột tả rất nhiều những cảm xúc trong tâm hồn của mỗi con người, giá trị to lớn của nó đó là biết phê phán những tên quan lại thối nát, luôn luôn dình dập đe dọa sự sống của nhân dân, nổi bật lên trong bài này đó là hình ảnh Chí Phèo, một người nông dân bị bần cùng hóa, luôn luôn phải chịu đựng những nỗi đau đớn mà xã hội để lại, một người lương thiện chất phát nhưng rồi Chí cũng bị xã hội này vùi dập.

Những hình ảnh của nó phản chiếu mạnh mẽ tâm hồn, và nhân cách của những người nông dân, họ bị bần cùng hóa để rồi trở thành những tên ác và đây là sản phẩm mà xã hội đem lại. Chí ban đầu là người hiền lành, một người nông dân chất phác, đi làm thuê cho gia đình nhà bá Kiến nhưng lại bị gia đình nhà địa chủ này biến thành một tên ác và bị xã hội khinh rẻ, nhưng hành động xấu xa của gia đình bá Kiến đã làm cho một người nông dân vốn rất lương thiện này trở nên bị bần cùng hóa, những đau đớn, cực khổ, và cả những hành động mà Chí đang làm cũng bị xã hội khinh mạc.

Chí sống trong cảnh của kiếp trâu ngựa, làm thuê cho gia đình nhà họ, bị áp bức, bóc lột sức lao động, bị biến thành những con quỷ dữ, những năm tháng đau khổ, và nghèo đói đã bom vây đến Chí, giá trị của tác phẩm này để lại cho nhân loại đó là sự phê phán mạnh mẽ gia đình nhà bá Kiến nói chung và cả xã hội lúc bấy giờ nói riêng, tất cả đều cố gắng lột tả bộ mặt của chúng những con người ác độc tàn ác.

Trước 1945 người nông dân Việt Nam đã phải những kiếp trâu ngựa và Chí là một điển hình đó, luôn phải chịu những sự bất công do xã hội này đặt ra, hắn phải chịu những đau đớn cực khổ, và sự bốc lột tàn ác, những hình ảnh thể hiện mạnh mẽ được điều đó, luôn luôn tồn tại và nó phản ánh mạnh mẽ trong mỗi người, giá trị của tác phẩm này để lại cho nhân loại cũng vô cùng to lớn, những hình ảnh về Chí đã mang đậm nét phê phán và tố cáo sự tàn ác của thế lực cầm quyền những tên quan tham đại ác, những hình ảnh của người nông dân hiền lành chất phác của Chí ngày càng bị mất đi do những điều mà những bọn xấu xa gây nên, nó đã làm cho người nông dân này biến thành con quỷ dữ.

Từ một người hiện lành mà nhà bá Kiến kiến Chí phải lâm vào tù tội, hắn bị bóc lột đến tận xương tủy, những hành động của quỷ đội nốt người của bọn thế lực phong kiến làm cho Chí rơi vào tình trạng thảm thương, không chỉ bị áp bức mà còn bị bóc lột đến tận xương tủy, những hình ảnh đó đã mang những ý nghĩa to cáo mạnh mẽ và vô cùng sâu sắc đối với mỗi con người. Hình ảnh trên không chỉ để cho người đọc hiểu được giá trị to lớn mà cuộc sống này gây ra mà phần lớn nó phản ánh được tội ác của kẻ thù. Những tội ác không thể nào có thể tha thứ được, chúng không bằng những loài cầm thú mà hành động mất nhân tính, người nông dân Việt Nam cực khổ, đau thương, Nam Cao đã dùng nhân vật Chí để nói lên số phận của rất nhiều người nông dân khác. Những hình ảnh phản ánh mạnh mẽ được tinh thần và cuộc sống của mỗi chúng ta khi ngắm nhìn và cảm nhận về cuộc sống lúc bấy giờ.

Những giá trị to lớn và mang ý nghĩa sâu sắc luôn để lại cho dân tộc những bài học xương máu và những ý nghĩa to lớn của nhân loại cần phải cảm thông và có thái độ sâu sắc đối với kẻ thù, những tên quan lại thối nát, qua đây nhân dân ta cũng thể hiện một thái độ cảm thông sâu sắc đối với nhân dân Việt Nam, những con người đang phải chịu nhiều cực khổ đau thương.

Hình tượng Chí Phèo đã mang đậm giá trị để tố cáo đối với kẻ thù đó là thế lực phong kiến, chí đã có sự biến đổi sâu sắc từ một người chất phát hiền lành, trở thành một người chuyên rạch mặt ăn vạ làng, đi đâu hắn cũng chửi… tất cả những điều đó là hậu quả của việc thế lực phong kiến gây lên, nó làm cho nhân dân ta bị bần cùng hóa, nhưng rồi Chí Phèo lại nảy sinh trong tình yêu thương với Thị Nở. Cả cuộc đời của chí chưa bao giờ được sự chăm sóc và yêu thương của bất kì người đàn bà chính vì vậy hơi ấm của lòng người cũng làm cho Chí thức tỉnh. Những tình cảm chân thành và mang giá trị to lớn đó đã đủ làm thức tỉnh tâm hồn của Chí từ một người đang được so sánh như con quỷ đội nốt người đó, trở thành những con người lương thiện và có vai trò sức sống đối với chính cuộc đời của hắn.

Những hình ảnh người nông dân Việt Nam đang ngày càng bần cùng hóa làm cho chúng ta có nhiều cảm xúc đau thương và đang xúc động trước những năm tháng đói khổ mà người nông dân của chúng ta phải chịu đựng, những hình ảnh đó đẻ lại nhiều cảm xúc cho người đọc, sự cảm thông sâu sắc đối với người nông dân Việt Nam, những hình ảnh mang tầm giá trị to lớn cũng để ảnh hưởng mạnh mẽ đến cuộc sống và con người của mỗi người. Chí Phèo à một biểu tượng đau thương và chịu nhiều khổ cực của người nông dân Việt Nam. Những hình ảnh Chí đang bị bần cùng hóa đó là từ người nông dân chất phát chăm chỉ làm ăn lại bị những tên quan lại bóc lột và đẩy Chí vào tù, những người lương thịt lại bị đối xử một cách vô đạo đức và vô văn hóa đến như vậy, hình tượng của nó cũng để lại rất nhiều những cảm xúc và đau thương của con người Việt Nam.

Hình ảnh Chí Phèo luôn rạch mặt ăn vạ làng đó là biểu hiện của sự bần cùng hóa, giống như tập A Quy Chính Truyện nhân vật A Quy mắc căn bệnh thắng lợi tinh thần, còn ở đây cả hai người đều có đặc điểm chung đó là đều là người nông dân bị bần cùng hóa, nhưng có lẽ chúng ta thấy hình ảnh Chí Phèo lộ rõ điều đó hơn, những đau thương nhục nhằn hắn đang phải chịu đựng đều do cuộc sống này gây lên, thủ phạm chính là thế lực của bọn phong kiến cầm quyền, những hình ảnh đó đã để lại cho người đọc rất nhiều cảm xúc và hòa vào đó là những nỗi nhớ, sự đau thương của con người.

Hồng Loan tổng hợp

Từ khóa tìm kiếm:

• van mau chi pheo lop 11
• phân tích chí phèo lớp 11
• bài văn hay về Chí Phèo lớp 11
• chí phèo lớp 11
• Chí Phèo ở tù còn có cơm mà ăn bây giờ về nhà một tấc đất cắm dùi cũng không có lấy gì nên ăn