Phân tích nhân vật Nguyên Huệ trong tác phẩm Hoàng Lê Nhất Thống Chí

Cảm nghĩ của em về người anh hùng Nguyễn Huệ trong chương XIV của tác phẩm ‘Hoàng Lê nhất thống chí''.

Bài làm

Nguyễn Huệ - người anh hùng áo vải ở đất Tây Sơn là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam. Người anh hùng áo vái ấy với thiên tài quân sự của mình đã đánh tan ba mươi vạn quân Thanh xâm lược, khiến cho bọn bán nước cầu vinh ê ché nhục nhã. Có thể nói hồi thứ mười bốn trong tác phẩm ‘Hoàng Lê nhất thống chí’ của nhóm Ngô gia văn phái đã phản ánh khá đầy đủ chân dung người anh hùng Nguyễn Huệ. Càng đọc chúng ta càng khâm phục tài nàng xuất chúng của người anh hùng áo vải đất Tây Sơn ấy.

Chân dung người anh hùng nguyễn Huệ, trước hết được miêu tả gián tiếp qua lời người con gái hầu hạ trong cung vua, tâu với bà Hoàng Thái hậu. Mặc dù vẫn xem Nguyễn Huệ là ‘giặc’, gọi Nguyễn Huệ bằng ‘hấn’ nhưng người cung nhân ấy cũng không giấu được sự thán phục của mình trước tài năng xuất chúng cùa Nguyễn Huệ. Đây là một đoạn trong lòi tâu của cung nhân: ‘... Nguyễn Huệ là một tay anh hùng lão luyện dũng mãnh và có tài cẩm quân. Xem hắn ra Bắc vào Nam ẩn hiện như quỷ thẩn không ai cố thể lường hết. Hắn hắt Hữu Chỉnh như hắt tre' con, giết Văn Nhậm như giết con lợn...’ Tròng khi nói những lời ấy chắc người cung nhân đã chọn lời lẽ vừa phải, thích hợp chưa dám bộc lộ hết ý nghĩ của mình về Nguyễn Huệ, nhưng một người vốn xem Nguyễn Huê là ‘giặc’ thán phục đến như thế đủ biết Nguyễn Huệ tài năng đến mức nào.

Ngay những người thuộc nhóm Ngô gia vàn phái vốn theo ‘chính thống’, phần nào bị quan điểm ‘chính thống’ chi phối, trước thiên tài của Nguyễn Huệ vẫn phải ca ngợi Nguyên Huệ một cách trung thực, khách quan. Qua việcmiêu tả trực tiếp cuộc hành quân thần tốc, tác giả đã cho mọi người thấy tài năng quân sự xuất chúng của người anh hùng áo vải Tây Sơn.

Được tin quân Thanh kéo vào Thăng Long, nguyễn Huệ giận lắm, định cầm quân đi ngay. Nhưng Nguyễn Huệ đã biết nghe theo lời khuyên của mọi người, cho đắp đàn ở núi Bân tế cáo trời đất cùng các thần sống, thần núi lên ngôi hoàng đế lấy niên hiệu Quang Trung. Lể xong mới hạ lệnh xuất quân. Điều này chứng tỏ mặc dù tài năng hơn ngườinhưng Nguyễn Huệ rất biết lắng nghe và tôn trọng ý kiến người khác. Riêng phẩm chất ấy của ông cũng đáng để chúng ta kính nể, học tập. việc Nguyễn Huệ tự mình đốc xuất đại binh tiến ra Thăng Long vào đúng thời điểm Tết Nguyên đán cũng chứng tỏ phần nào tài năng quân sự của ông. Bởi vì đó là thời điểm kẻ thù ít để phòng nhất, dễ lơ là cảnh giác nhất. Nguyễn Huệ rất hiểu sức mạnh tinh thần, ông không chỉ có tài cầm quân mà còn có tài hùng biện. Trong IỜ1 dụ của mình, ông đã khích lệ được lòng yêu nước, căm thù giặc, truyền thống chống ngoại xâm cho tướng sĩ: ‘.. .Quân Thanh sang xâm lược nước ta, hiện ở Thăng Long các ngươi đã biết chưa? ... Người phương Bắc không phải giông nòi nước ta bụng dạ ắt khác. Từ đời nhà Hán đến nay, chúng đã mấy phen cướp hóc nước ta, giết hại nhân dán ta, vơ vét cùa cải người mình không thể chịu nổi, ai cũng muốn đuổi chúng đi. Đời Hán có Trưng Nữ Vương, đời Tống có Đinh Tiên Hoàng, Lê Đại Hành, đời Nguyên có Trần Hưng Đạo, đời Minh có Lê Thái Tổ, các Ngài không nỡ ngồi nhìn chúng làm điều tàn hạo nên dã thuận lòng người, dấy nghĩa quân đều chỉ đánh một trận là thắng và đuổi được chúng vềphương Bắc...‘ Lời dụ cùa Quang Trung có sức thuyết phục không kém ‘Hịch tướng sĩ’ cùa Trần Quốc Tuấn. Một điểu mà các tác giả

‘Hoàng Lê nhất thống chí'hết sức khâm phục Nguyễn Huệ là tài dùng người. Tiêu biểu là việc cài Ngô Thời Nhậm ở lại làm việc vói các tướng sở và Lân. Sự việc diễn ra đúng như dự đoán của Nguyễn Huệ. Ngô Then Nhậm đã phát huy vai trò cùa mình ‘Biết nin nhịn để tránh mũi nhọn’, ‘hên trong thì kích thích lòng quân, hên ngoài thì làm cho giặc kiêu căng’ ... Nguyễn Huệ còn dự đoán chính xác những sự việc sắp xảy ra. Ông là một người đầy tự tin: ‘Lần này ta ra, thân hành cầm quân, phương lược tiến đánh đã có tính sẵn, chẳng qua mười ngày có thể đuổi được người Thanh ‘. Nhưng ỏng cũng luôn luôn để phòng hậu hoạ: ‘Quân Thanh thua trận ắt lấy làm thẹn mà lo mưu háo thù. Như thế việc hình đao không hao giờ dứt’. Và ông đã dự định chọn người ‘khéo lời lể’ để ‘dẹp việc hình đao’ đó cũng là Ngô Thời Nhậm. Qua cách nghĩ cùa vua Quang Trung ta thấy ỏng không chỉ nhìn xa trông rộng mà còn hết lòng vì dân. Ông không muốn dân phải luôn luôn chịu cảnh binh đao xương rơi máu chày. Trong khi tiến quân ông cũng chọn cách tránh cho quân sĩ đỡ phải tổn thất: ‘Vua truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ha tấm làm một hức, hên ngoài lấy rơm dấp nước phù kín. Quản Thanh nổ súng hắn ra chảng trúng người nào cả Đó là cái giỏi cũng là cái tâm của người cầm quân.

Đoạn thuật lại việc Quang Trung đại phá quân Thanh trong hồi mười bốn (Hoàng Lê nhất thông chí) của nhóm Ngô gia văn phái hết sức sinh động. Qua đó người đọc có thể hình dung được chân dung của người anh hùng áo vải. Quang Trung không chỉ là nhà quân sự thiên tài ‘xuất quỷ, nhập thần’ mà còn là một vị tướng giàu lòng yêu nước, có ý thức dân tộc hết sức sâu sắc. Ông là hình ảnh đối lập với những tên vua bán nước, hèn nhát. Quang Trung mãi mãi được mọi người kính phục, yêu mến.