Phân tích bài ca dao Rủ nhau đi cấy đi cầy.

Đề bài: Phân tích bài ca dao: Rủ nhau đi cấy đi cầy/ Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu/ Trên đồng cạn dưới đồng sâu/ Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa.  Trong hệ thống các bài ca dao Việt Nam, ông cha ta đã dành một số lượng lớn các bài ca dao cho hoạt động sản xuất, canh tác. Trong đó, những người nông dân không chỉ rất coi trọng hoạt động sản xuất nông nghiệp của mình mà họ cũng rất có ý thức trong việc bảo ban, giúp đỡ hỗ trợ nhau trong công việc làm ăn đấy. Trong số các ...

Đề bài: Phân tích bài ca dao: Rủ nhau đi cấy đi cầy/ Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu/ Trên đồng cạn dưới đồng sâu/ Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa.

 Trong hệ thống các bài ca dao Việt Nam, ông cha ta đã dành một số lượng lớn các bài ca dao cho hoạt động sản xuất, canh tác. Trong đó, những người nông dân không chỉ rất coi trọng hoạt động sản xuất nông nghiệp của mình mà họ cũng rất có ý thức trong việc bảo ban, giúp đỡ hỗ trợ nhau trong công việc làm ăn đấy. Trong số các bài ca dao viết về sản xuất, có bài ca dao viết về sự đồng lòng trong sản xuất cũng nhưu niềm tin vào tương lai mùa vụ sẽ bội thu năng suất: Rủ nhau đi cấy đi cầy/ Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu/ Trên đồng cạn dưới đồng sâu/ Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa.

Hoạt động sản xuất nông nghiệp vốn rất vất vả bởi nó đòi hỏi cần có nhiều sự chăm sóc, coi trông của con người đối với cây trồng của mình, thêm vào đó mùa vụ lại rất khắt khe, làm cho người nông dân quanh năm suốt tháng đầu tắt mặt tối với công việc sản xuất, lúc nào cũng ở ngoài đồng “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Vất vả là như vậy nhưng những người nông dân chưa bao giờ bi quan về cuộc sống, họ luôn động viên, hướng nhau đến những điều tốt đẹp hơn trong tương lai. Đây cũng là một nét đẹp rất đặc trưng trong đạo đức của những người nông dân Việt Nam:

“ Rủ nhau đi cấy đi cầy

Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu”

Việt Nam là đất nước có truyền thống sản xuất nông nghiệp, vì vậy mà hơn chím mươi phần trăm dân số là làm nghề nông. Ở các làng, các thôn việc sản xuất nông nghiệp đã trở thành hoạt động thường xuyên, phổ biến mà bất cứ người nào, bất cứ gia đình nào cũng làm. Vì vậy mà để cho công việc bướt đi tính chất cực nhọc, để có thêm tinh thần và sức mạnh cho sản xuất thì những người nông dân không chỉ lặng lẽ một mình đi sớm về khuya mà học còn hô hào, động viên nhau cùng tham gia sản xuất “Rủ nhau đi cấy đi cầy”, cấy cầy đều là những công việc tất yếu, quan trọng mà người nông dân nào cũng phải làm, vì chỉ có cấy cầy thì mùa màng mới được bội thu, lúa mới có thể đầy bồ.

“Rủ nhau” là lời hẹn hò, tụ tập của những người nông dân, vì cùng làm chung một nghề nên họ đã rủ nhau cùng tham gia sản xuất, cùng nhau làm việc có rất nhiều lợi thế, bởi như thế họ sẽ hỗ trợ, giúp đỡ được cho nhau mỗi khi cần thiết, cùng nhau làm sẽ làm cho tính chất công việc trở nên nhẹ nhàng hơn, không còn quá cực nhọc nữa. Trên hết, nếu cùng nhau lao động thì những người nông dân này sẽ có sức mạnh về tinh thần, sức mạnh này sẽ vượt qua tất cả, những khó khăn, cực nhọc bởi sự khắt khe của công việc cũng sẽ không còn nữa. Không chỉ cùng nhau tham gia lao động sản xuất, những người nông dân còn cùng luôn lạc quan,tin tưởng vào cuộc sống, vào tương lai phía trước.

Điều đặc biệt là họ không giữ cái yêu đời, tính cách lạc quan cho riêng bản thân mình mà họ luôn có xu hướng bộ lộ nó ra bên ngoài, cụ thể là dùng sự lạc quan ấy để động viên những con người xung quanh, nhắc nhở họ rằng hãy luôn tin tưởng vào cuộc sống, bởi những khó nhọc hôm nay sẽ được đền đáp xứng đáng bởi những “trái ngọt” sau này: “Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu”. Câu ca dao này cũng xuất phát từ thực tế của công việc, công việc đồng áng tuy vất vả nhưng vẫn có thời gian nông nhàn, đó là sau khi thu hoạch lúa. Lúc bấy giờ thì người nông dân có thời gian rảnh, họ có thể hưởng thụ những ngày tháng “phong lưu”. Nhưng hiểu theo nghĩa rộng hơn thì câu nói này lại dụng ý chỉ về kết quả tốt đẹp sẽ đạt được sau khi bỏ công, tốn sức vào công việc.

Câu ca dao thể hiện được niềm tin mạnh mẽ của những người nông dân vào cuộc sống. Và niềm tin ấy sẽ giúp cho họ vượt qua bao khó khăn, dù công việc có gian khó đến đâu thì họ tin chắc chỉ cần có sự đồng lòng, tin tưởng thì sẽ đều vượt qua được tất cả:

“Trên đồng cạn, dưới đồng sâu

Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa”

“Đồng cạn”, “đồng sâu” ở đây là dùng để chỉ tính chất, đặc điểm của các khu ruộng. Bởi trong nông nghiệp, vấn chịu tác động nhiều bởi yếu tố địa hình, đất đai. Chính sự phân hóa của địa hình khiến một khu cánh đồng sẽ bị phân ra thành những khu đồng thấp, và những khu đồng cao, trong đó đồng thấp thì khó khăn đó chính là ngập úng, nhất là vào mùa mưa bão. Đồng cao thì dễ sa vào tình trạng thiếu nước, hạn hán. Vì vậy mà người nông dân luôn phải lo lắng, quan tâm đến từng yếu tố. Tuy nhiên, họ cũng tin rằng sự hợp sức, đồng tâm sẽ vượt qua tất cả, đó chính là tình cảm gắn bó của vợ chồng, sự cần mẫn của con trâu : “Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa”.

Bài ca dao này như một bài ca lao động thực sự vì nó tiếp cho con người thêm những niềm tin vào cuộc sống, dù công việc có vất vả đến đâu đi nữa thì chỉ cần sự quyết tâm, chung sức, lạc quan của con người thì mọi việc khó nhọc sẽ không còn là thử thách, kết quả tốt đẹp sẽ luôn ở trước mắt.