ODA là gì, dự án và vốn ODA là gì, các loại hình và ý nghĩa

ODA là gì, dự án và vốn ODA hay còn gọi là vốn Hỗ trợ phát triển chính thức – Official Development Assistance đầu tư nước ngoài. Chúng ta đã quá quen với những dự án ODA được lấy nguồn tài chính từ các gói cho vay nước ngoài. Hiểu nôm na, Nhà nước đi vay vốn ưu đãi, không lãi suất hoặc lãi ít từ nhà đầu tư nước ngoài để về xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế, nâng cao phúc lợi. Còn nhà đầu tư sẽ được hưởng những ưu đãi đi kèm.

Việt Nam vay vốn ODA để xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng

Việt Nam là nước đang phát triển nên cần nguồn vốn ODA để xây dựng. Nghe nhiều, nhưng bạn chắc chắn chưa hiểu bản chất ODA là gì và các ưu điểm, nhược điểm và điều kiện kèm theo đó. Vì sao nhà nước lại tích cực vay vốn ODA, cũng như tầm quan trọng của loại hình đầu tư này đối với nước nhà.

ODA là gì?

ODA là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Official Development Assistance, tứ là “Hỗ trợ phát triển chính thức”. Đây về bản chất là khoản hỗ trợ tài chính của các nước Phát triển dành cho các nước Đang phát triển, gồm các khoản tiền viện trợ không hoàn lại hoặc cho vay ưu đãi.

Như vậy, ODA là nguồn vốn hỗ trợ từ nước ngoài dành cho các nước đang và kém phát triển, được các cơ quan chính phủ (hoặc phi chính phủ) tài trợ. Mục tiêu của những khoản vay này là để nâng cao phúc lợi xã hội và phát triển kinh tế.

-Gọi là Hỗ trợ bởi vì các khoản đầu tư này thường là các khoản cho vay không lãi suất hoặc lãi suất thấp với thời gian vay dài. Đôi khi còn gọi là viện trợ

-Gọi là Phát triển vì mục tiêu danh nghĩa của các khoản đầu tư này là phát triển kinh tế và nâng cao phúc lợi ở nước được đầu tư.

-Gọi là Chính thức, vì nó thường là cho Nhà nước vay.

Phân loại vốn ODA gồm 3 loại chính sau

-Viện trợ ODA không hoàn lại: là loại ODA mà bên nhận không phải hoàn lại, tức không phải trả lại tiền, mà để nhằm thực hiện các dự án với thỏa thuận giữ 2 bên. Đó giống như một nguồn thu ngân sách của nhà nước. Viện trợ không hoàn lại ODA chiếm 25% tổng số ODA trên toàn thế giới, ưu tiên các dự án về y tế, dân sinh, giáo dục hay môi trường.

-Viện trợ ODA có hoàn lại, hay còn gọi là tín dụng ưu đãi: là vốn ODA có lãi suất thấp, dạng ưu đãi, cộng với thời gian trả nợ lâu. Đây là loại hình chiếm phần lớn trong tổng số vốn ODA thế giới, thường được sử dụng cho các dự án cơ sở hạ tầng các lĩnh vực giao thông, nông lâm thủy sản, năng lượng… nhằm tạo đà ổn định và tăng trưởng kinh tế.

-ODA cho vay hỗn hợp: là loại hình vốn ODA kết hợp 2 dạng trên, với một phần không hoàn lại và một phần tín dụng ưu đãi.

Ưu điểm của nguồn vốn ODA với nước đi vay:

-Vốn ODA là nguồn vốn vay lãi suất thấp, hoặc không lãi thấp, sẽ tạo nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế, xã hội cho các nước đang và kém phất triển.

-Thời gian vay vốn ODA khá dài, từ 25 đến 40 năm, cộng thêm thời gian ân hạn từ 8 đến 10 năm.

-Thường thì trong tổng nguồn vốn vay ODA thì ít nhất sẽ có 25% nguồn vốn dạng không hoàn lại.

Nhược điểm của nguồn vốn ODA:

-Nước giàu cho nước kém phát triển vay ODA cũng có mục đích của họ, như để mở rộng thị trường, mở rộng mối quan hệ, vì mục đích chính trị, an ninh quốc phòng. Ví dụ nước đi vay ODA sẽ phải kèm các cam kết như dỡ bỏ hàng rào thuế quan, hoặc ưu đãi thuế cho một số mặt hàng nào đó của nước cho vay.

-Có thể đi kèm với vốn vay ODA để xây dựng dự án nào đó, thì nước cho vay sẽ yêu cầu nước đi vay phải mua thiết bị, thuê dịch vụ hay kỹ sư của họ, mà nhiều khi chi phí là khá cao.

Như vậy, vốn ODA thường sẽ đi kèm với những thỏa thuận có lợi với nước cho vay, mà quốc gia đi vay (nhận ODA) phải đáp ứng. Hai bên đều có lợi từ hình thức đầu tư ODA này. Việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA sẽ giúp các nước đang phát triển tạo đà tăng trưởng, thức đẩy sự tiến bộ quốc gia. Trong khi nước cho vay ODA sẽ nhận lại những ưu đãi nhất định từ nước đi vay. Hy vọng bài viết ngắn gọn này của Giainghia.com đã giúp độc giả hiểu khái niệm ODA là gì, dự án ODA và vốn ODA là gì, để mỗi khi tivi nói về chúng thì sẽ thấy được những cơ hội cũng như thách thức của nước nhà.