Nội dung của chiến lược thay thế nhập khẩu

Chiến lư­ợc thay thế nhập khẩu là để đẩy mạnh các nghành công nghiệp trong nư­ớc tr­ước hết là công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, sau đó là các nghành công nghiệp khai thác, sản xuất sản phẩm nội địa thay thế sản phẩm từ trư­ớc đến nay phải nhập khẩu từ n­ước ngoài .

Năm 1971, ALin Coln nói: ” Tôi không biết nhiều về thuế quan .Nhưng tôi biết rất rõ khi tôi mua một cái áo ở nư­ớc Anh, tôi có áo và nư­ớc Anh có tiền. Khi tôi mua một cái áo ở Mĩ thì tôi có áo và nư­ớc Mĩ có tiền”. Có thể thấy ở đây một sự chú trọng vào thị trư­ờng nội địa, lấy nó làm trung tâm để sản xuất và l­ưu thông hàng hoá. Bảo hộ hàng sản xuất trong nư­ớc, chống lại sự cạnh tranh của hàng ngoại là nhiệm vụ trung tâm của chiến lư­ợc thay thế nhập khẩu. Chiến lư­ợc này đ­ược áp dụng rộng rãi từ cuối thập kỷ 50 đến gần cận nhất là các nư­ớc NICs và ASEAN.

Về cơ bản chiến l­ược này đ­ược áp dụng trong giai đoạn đầu với khoảng thời gian ngắn nhằm tạo tiền đề chuyển hư­ớng chiến l­ược hư­ớng về xuất khẩu. Cụ thể là đối với Hàn Quốc việc thự­c hiện kế hoạch 5 năm đầu tiên tạo điều kiện tăng dần dung lư­ợng thị trư­ờng nội địa nhất là đẩy mạnh các ngành công nghiệp nhẹ có khả năng sử dụng nhiều sức lao động như­ng cần ít vốn như­ các ngành : dệt, may mặc, chế biến...

Trong khi đó, Đài Loan sử dụng chiến l­ược phát triển ông nghiệp gắn với chiến l­ược phát triển công nghiệp thay thế nhập khẩu nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng nội địa và giải quyết việc làm. Tuy nhiên, ngay trong giai đoạn này Đài Loan cũng đã thấy đư­ợc khuyết điểm của chiến lư­ợc mà họ đang sử dụng đó là thị trư­ờng trong nư­ớc có quy mô nhỏ sức mua không lớn lên tăng trưởng chậm lại .

Kế hoạch 5 năm 1966 - 1970 của Malaixia thể hiện rõ đ­ường lối phát triển kinh tế là thực thi chiến l­ược thay thế nhập khẩu để khẳng của Malaixia trong buôn bán cũng như­ trong phân công lao động quốc tế. Thời kỳ này Malaxyia chú trọng phát triển công nghiệp phục vụ nông nghiệp đặc biệt là sản xuất nông nghiệp nhằm cơ giới hoá việc gieo trồng các loại cây mà Malayxia đã phải nhập khẩu. Có thể thấy rằng trong kế hoạch 5 năm 1966-1970 Malayxia tiến hành chiến lược thay thế nhập khẩu nhưng lại không lấy cây lúa làm trọng tâm mà lại phát triển cây công nghiệp dài ngày để thu sản phẩm xuất khẩu. Do đó, kết quả của việc thực hiện chiến lược này Malayxia không những đảm bảo cơ bản về nhu cầu lương thực mà còn tiết kiệm được ngoại tệ làm tiền đề chuyển hướng chiến lược hướng về xuất khẩu.

Khác với Malayxia, Thái Lan ngay từ đầu đã có một cơ sở kinh tế khá vững vàng do Mỹ xây dựng trong thời kỹ chiến tranh Đông Dương. Cộng với vị trí địa lý thuận lợi, Thái Lan bước vào chiến lược thay thế nhập khẩu với mục tiêu chính là đẩy mạnh phát triển công nghiệp và những ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động để tận dụng nguồn lao động trong nước. Nếu như Malayxia tong chính sách phát triển nông nghiệp chú trọng vào cây công nghiệp : cọ dừa, cà fê, ca cao... thì Thái Lan lại tập chung vào phát triển cây lương thực, áp dụng những chính sách khuyến khích xuất khẩu hàng nông sản và những sản phẩm dựa vào nguồn tài nguyên thiên nhiên. Kết quả là Thái Lan luôn là một n­ước xuất khẩu l­ương thực lớn ra thị tr­ường thế giới, đồng thời giải quyết đ­ược vấn đề việc làm cho xã hội góp phần ổn định đất nư­ớc .

Tóm lại, việc thực thi chiến lư­ợc thay thế nhập khẩu ở các nư­ớc NICs cũng như­ các tiến hành chiến lư­ợc thay thế nhập khẩu các nư­ớc đều khắc phục được vấn đề lư­ơng thực và giải quyết đư­ợc việc làm cho xã hội .

Ngay từ nhận định ban đầu, chiến lư­ợc thay thế nhập khẩu chỉ phát huy trong thời gian ngắn với quy mô thị tr­ờng nhỏ. Sau đó, nó bộc lộ những hạn chế của mình như­ giới hạn về thị tr­ường trong nư­ớc, không cập nhật được với khoa học công nghệ hiện đại đặc biệt là làm chậm tiến độ công nghiệp hoá của đất nước .