Nghị luận về câu tục ngữ: Ở hiền gặp lành – Văn mẫu hay lớp 10

Nghị luận về câu tục ngữ: Ở hiền gặp lành – Bài làm 1 của một học sinh giỏi Văn tỉnh Kiên Giang

Từ xa xưa, ông cha ta luôn dùng những câu ca dao tục ngữ về mối quan hệ nhân quả như: ở hiền gặp lành, gieo gió gặt bão,..để giáo dục con cái có thái độ sống tốt đẹp. Đến ngày nay, những lời dạy thông qua những câu tục ngữ vẫn còn nguyên giá trị.

“Ở hiền gặp lành” là câu tục ngữ dạy con người ta cách sống. “Ở hiền” có nghĩa là chúng ta cần biết quan tâm, đối xử tốt với những người xung quanh, giúp đỡ người khác khi có thể, không được làm những điều sai trái hoặc làm hại ai. “Gặp lành” là kết quả khi chúng ta sống tốt thì sẽ được nhận lại những điều may mắn, tốt đẹp.

Đối với các bạn học sinh, chúng ta luôn phải kính trên nhường dưới, sống hiếu thảo với cha mẹ. Trên trường lớp, chúng ta cần nghe lời thầy cô, sống chan hòa với bạn bè. Đối với những người xung quanh ta luôn luôn giữ thái độ tôn trọng và giúp đỡ mọi người. Trên đường đi học, bạn vô tình gặp một em bé bị vấp ngã khi đang chơi bóng, bạn có sẵn sàng đỡ em dạy không? Khi ra vào cổng trường bạn có thường xuyên chào hỏi bác bảo vệ không? Mặc dù đó là những việc làm rất nhỏ nhưng sẽ rèn luyện cho chúng ta thái độ sống tốt, sống có ích. Nói đến đây, có nhiều bạn sẽ nghĩ rằng chúng ta cũng không cần thiết phải làm thế vì những người đó không có mối quan hệ gì với ta và làm như vậy chúng ta cũng không nhận được cái gì. Nếu bạn nghĩ như thế thì bạn đã nghĩ sai rồi. Khi bạn giúp đỡ người khác bạn mong nhận lại được gì? Dù là một lời cảm ơn cùng với một nụ cười nhân ái, tôi nghĩ bạn sẽ cảm thấy vui hơn rất nhiều. Niềm vui chính là món quà lớn nhất bạn nhận được khi bạn giúp đỡ người khác. Một ngày nào đó, khi bạn gặp khó khăn, ví dụ bạn vô tình bị ngã xe khi đang đi trên đường mà mọi người thờ ơ với bạn, không ai giúp đỡ bạn đứng dạy hoặc bạn quên không mang giấy để làm bài kiểm tra, bạn đã hỏi xin bạn bè nhưng không ai cho cả. Những lúc như vậy bạn sẽ cảm thấy thế nào? Câu hỏi đó tôi dành riêng cho bạn.

Bạn ạ! Cuộc sống này còn nhiều điều chúng ta chưa trải qua lắm, có rất nhiều khó khăn ở phía trước. Chúng ta không thể làm mọi thứ một mình mà chúng ta sẽ cần đến sự hỗ trợ và giúp đỡ của những người xung quanh. Vì vậy, chúng ta hãy luôn sống thật tốt, hãy luôn giúp đỡ người khác khi chúng ta có thể. Bởi một ngày bạn sẽ được nhận lại rất nhiều điều, có thể không phải từ chính họ mà từ những người khác xung quanh bạn.

Bàn về câu tục ngữ “Ở hiền gặp lành” chúng ta sẽ nhận thấy hai mặt của cùng một vấn đề, có phải lúc nào chúng ta cũng “ở hiền” không? Và có phải chúng ta cứ “ở hiền” là sẽ gặp lành và không bao giờ gặp ác không? Đó lại là một vấn đề mà chúng ta phải suy nghĩ thêm. Thực ra, bạn nên nghĩ rộng ra một chút, tức là chúng ta cần có sự khéo léo và tinh tế trong cách sống và cách cư xử. Để ta có thể nhận ra ai là người thực sự tốt với ta, ai là người có thể sẽ làm hại ta, từ đó ta sẽ có cách cư xử phù hợp. Trong cuộc sống cũng có những người không tốt, họ có thể làm hại ta bất cứ lúc nào mà không cần biết lý do là gì. Đối với những người như vậy chúng ta cần đề phòng và tránh tiếp xúc.

Câu tục ngữ “ở hiền gặp lành” dạy ta cách sống, dù cuộc sống có khó khăn thì ta vẫn luôn phải sống tốt với tất cả mọi người, không được làm hại người khác để đạt được những thứ mình muốn. Tuy vậy, chúng ta cần tỉnh táo để phân biệt được người tốt, người xấu, có như vậy chúng ta mới điều chỉnh được thái độ, hành vi và làm hài hòa các mối quan hệ xung quanh ta.

Nghị luận xã hội về câu tục ngữ “Ở hiền gặp lành” – Bài làm 2

Trong cuộc sống, đã và đang có những người luôn tình nguyện giúp đỡ người khác mà không quản ngại khó khăn, để rồi sau đó, bằng cách này hay cách khác, cuộc đời lại trả ơn họ một cách hậu hĩnh… Người ta gọi những con người trong câu chuyện đó là “ở hiền gặp lành”.

Có một bà mẹ trẻ đơn thân luôn phải sống trong cảnh thiếu thốn vì không đủ tiền mua sữa cho con, có những ngày chị thậm chí còn phải nhịn ăn từ sáng đến tối để tiết kiệm chút tiền lẻ. Thế nhưng, người phụ nữ đáng thương đó vẫn không quên giúp đỡ bà hàng xóm già yếu, ốm đau phải sống một mình vì đứa con trai đi làm ăn xa xứ. Chị thường xuyên lui tới để nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa cho bà. Năm tháng trôi đi, một ngày kia đứa con trai bà trở về và mang theo một món tiền lớn. Cậu giờ đây đã trở thành một ông chủ trên thành phố, biết ơn người hàng xóm tốt bụng vì đã chăm sóc mẹ già, cậu liền giới thiệu cho chị một công việc tốt. Nhờ công việc đó mà cuộc sống của hai mẹ con ngày càng dư dả.

Câu chuyện trên đã phần nào minh chứng cho câu tục ngữ “ở hiền gặp lành” là có thật. Người “ở hiền” ở đây không có nghĩa là một người nhẫn nhịn hay luôn e thẹn tỏ vẻ hiền lành, “ở hiền” có nghĩa là luôn hướng thiện, làm nhiều việc tốt, biết giúp đỡ người khác mà không mong báo đáp và sẽ không làm hại ai cả. “Gặp lành” chính là kết quả cho việc “ở hiền”, một người “gặp lành” thường hay nhận được nhiều may mắn – đó chính là sự báo đáp công bằng từ cuộc sống. Thực tế cho thấy, đã có rất nhiều người làm việc tốt đã khiến không chỉ mình mà ngay cả con cháu được hưởng phúc lây. Vậy nên, có thể nói câu tục ngữ “ở hiền gặp lành” khuyên con người ta nên sống tử tế, tốt đẹp bởi mình đối xử với mọi người thế nào thì họ sẽ đối xử với mình y như vậy. Để làm được điều này thì trước hết mỗi người cần tự mình trau dồi đạo đức cá nhân, tìm hiểu những giá trị nhân văn đích thực trong cuộc sống, tránh xa những điều xấu đang tồn tại trong xã hội và không ngừng cố gắng để hoàn thiện mình theo hướng tích cực hơn.

Tuy nhiên, vẫn có nhiều ý kiến xoay quanh câu tục ngữ này, nhiều người cho rằng nó không hoàn toàn thực tế bởi có rất nhiều người sống hiền lành, tốt bụng nhưng lại luôn gặp trắc trở trong mỗi bước đi của cuộc đời. Thật ra, lời khuyên vẫn chỉ là lời khuyên, nếu ta không đưa ra hành động bằng cách cùng nhau góp sức để loại trừ những thói hư, tật xấu trong xã hội thì có những người dù có ở hiền đến đâu cũng dễ bị xã hội đẩy đến tận cùng của cái khổ. Pháp luật đôi khi cũng không thể trừng trị kịp thời những kẻ xấu, vậy nên chúng cứ tung hoành và cố tình cướp đi cái gọi là “gặp lành” của biết bao người khác. Sự chung tay của mọi người sẽ giúp cho xã hội trở nên công bằng hơn. Và khi đó, câu tục ngữ “ở hiền gặp lành” sẽ được thực thi theo đúng nghĩa.

Cuộc sống hạnh phúc hơn, vận may luôn “rủ nhau” tìm đến, những đứa con, cháu sẽ được hưởng phúc lành… đó là ba trong số rất nhiều những điều “lành” mà người ở hiền sẽ gặp được. Chỉ cần phân biệt được rạch ròi giữa tốt và xấu, đúng và sai, nên hay không nên làm thì dù ở tầng lớp nào trong xã hội hiện đại này con người cũng đều có thể biết cách để cái “lành” luôn ở bên.

Nghị luận xã hội về câu tục ngữ “Ở hiền gặp lành” – Bài làm 3

Từ khi còn bé thơ, các bà, các mẹ vẫn thường hay kể cho ta nghe những câu chuyện cỏ tích về cô Tấm, Lọ Lem … tuy cuộc sống vất vả nhưng nhờ tấm lòng lương thiện mà luôn được người tốt giúp đỡ, cưu mang. Câu tục ngữ “Ở hiền gặp lành” như một lời nhắc nhở cho mỗi chúng ta về thái độ sống tốt đẹp đó.

“Ở hiền gặp lành” là câu tục ngữ về một quy luật nhân quả dạy con người ta cách sống. “Ở hiền” có nghĩa là chúng ta cần biết quan tâm, đối xử tốt với những người xung quanh, giúp đỡ người khác khi có thể, không được làm những điều sai trái hoặc làm hại ai. “Gặp lành” là kết quả khi chúng ta sống tốt thì sẽ được nhận lại những điều may mắn, tốt đẹp. Gieo nhân nào gặt quả nấy, bản thân ta sống tốt ắt sẽ có ngày được đền đáp xứng đáng.

Là một học sinh còn đang ngồi trên ghế nhà trường, “ở hiền” được thể hiện qua nhiều góc độ khác nhau. Đó là khi các bạn nghe lời thầy cô, hòa đồng với bạn bè,… Đối với những người xung quanh, ta luôn cư xử tốt, đúng chừng mực, kính trên nhường dưới. Trong gia đình, ta bày tỏ lòng hiếu thuận, kính trọng với cha mẹ, ông bà và yêu quý, nhường nhịn các em. Tuy đó chỉ là những việc làm, cử chỉ rất nhỏ thường ngày như một lời chào, một lời hỏi thăm … nhưng dần dần, nó rèn luyện ta một thái độ sống tốt, sống có ích. Có nhiều người cho rằng dù đã làm như vậy nhưng không nhận được cái gì. Thực chất, khi ta trao yêu thương, cũng chính là lúc bạn tự cảm thấy vui và hài lòng với chính mình.

Câu tục ngữ “ở hiền gặp lành” đã có từ rất lâu rồi và vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay chứng tỏ đó là một bài học thiết thực, có giá trị.

Nghị luận xã hội: "Ở hiền gặp lành" – Bài làm 4

Cái thiện luôn chiến thắng cái ác, người tốt gặp dữ hoá lành, kẻ ác gieo gió gặt bão,… là những mô típ quen thuộc trong các tác phẩm văn học, đặc biệt là trong các câu chuyện cổ tích. Ẩn sau những câu chuyện đầy màu sắc đó là những triết lí sống, triết lí làm người. Mối quan hệ nhân – quả “Ở hiền gặp lành” luôn là cái tâm, cái cốt lõi của đa số tác phẩm văn học và được nhiều người lấy đó là phương châm sống. Nhưng trong thực tế, “Ở hiền gặp lành” có phải lúc nào cũng đúng, cũng hoàn hảo như trong các câu chuyện cổ tích, như trí tưởng tượng của con người?

Vậy, thế nào là “Ở hiền gặp lành” ? “Ở hiền” phải chăng chỉ là hiền lành, không dữ, không làm điều sai trái, gây hại cho người khác, mưu lợi cho bản thân,…? Nếu chỉ nghĩ theo ý nghĩa cơ bản của từ “hiền” như vậy thì sẽ gây ra sự hiểu nhầm, cho rằng cứ sống sao tốt cho mình không ảnh hưởng đến ai là được rồi, dẫn đến tính cách nhu nhược, dĩ hoà vi quý, không biết quan tâm, giúp đỡ người khác,… Có nhiều người luôn cho rằng mình luôn “ở hiền” mà không “gặp lành”. Vậy bạn tự hỏi mình xem liệu bạn đã từng giúp đỡ người bị tai nạn giao thông chưa hay cũng chỉ “bu” quanh dòm ngó nhận xét, bàn tán như bao người khác; bạn đã từng lên tiếng nhắc nhở một người xả rác không đúng nơi quy định,…? Nếu cho bạn nghĩ lại, bạn có dám khẳng định mình là người “ở hiền” nữa không? Nhưng thực chất không phải vậy, sâu xa hơn, từ “hiền” ở đây mang ý nghĩa lớn lao, bao trùm lên cả ý nghĩa nhân đạo – đạo lí làm người. Có thể nói, “ở hiền” là sống sao có ích cho đất nước, xã hội, biết quan tâm giúp đỡ người khác lúc khó khăn, hoạn nạn, đồng thời phải biết lên án, đấu tranh chống lại cái ác, những thế lực xấu xa luôn muốn làm hại con người,… Vậy “ở hiền” sẽ “gặp lành” như thế nào? Người “ở hiền” sẽ nhận được nhiều điều tốt đẹp, may mắn. Khi bạn không làm điều xấu, hại người bạn sẽ không cảm thấy bất an, tội lỗi, lo lắng mà suy sụp. Không những thế khi làm việc thiện, giúp đỡ người khác bạn sẽ cảm thấy rất vui vẻ, thoải mái, tự hào,… Không chỉ vậy, mọi người xung quanh sẽ yêu quý bạn, giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn, cuộc sống sẽ luôn tràn đầy niềm vui và hạnh phúc.

Từ xưa đến nay đã có rất nhiều tấm gương người tốt việc tốt khắp nơi trên thế giới. Ở nước ta, Hồ chủ tịch là tấm gương vĩ đại, mãi toả sáng trong lòng bao người con đất Việt. Công lao của Bác to lớn đếm không xuể, và đúng như “ở hiền gặp lành”, Bác đã nhận được rất nhiều. Bác vui sướng, hạnh phúc vì giành lại độc lập cho dân tộc. Không chỉ nhiều người mà là tất cả mọi người trên đất nước Việt Nam đều quý mến Bác, coi Bác là vị Cha già kính yêu. Không nói đâu xa, mới mấy tháng gần đây, thông tin hai thí sinh bỏ thi để cứu người đã làm cho bao con mắt phải trầm trồ thán phục. Đó là hai học sinh Lữ Đức Quân và Tăng Ngọc Dũng. Trên đường tới trường thi tốt nghiệp môn Sinh, hai bạn bất ngờ thấy một phụ nữ đi xe đạp bị ngã lăn ra đường bất tỉnh. Không chần chừ, hai bạn cố gắng hết sức bế nạn nhân lên chiếc xe đạp và chạy thẳng đến bệnh viện. Sau khi làm thủ tục nhập viện, hai bạn gắng sức đạp tới trường nhưng bị muộn năm phút nên không được dự thi. Người tốt ắt gặp điều tốt, ngay sau kì thì tốt nghiệp, hai bạn đã được tuyên dương và khen thưởng về hành động nhân ái của mình. Hai bạn được đặc cách lấy điểm tổng kết môn Sinh học lớp 12 của hai bạn thay cho điểm thi môn tốt nghiệp. Vậy đấy, những người tốt đều được đền đáp xứng đáng, mối quan hệ nhân – quả “Ở hiền gặp lành” thật không có sai.

Nhưng có phải ai “ở hiền” cũng “gặp lành” không? Có rất nhiều người sống và làm việc chuẩn mực, không làm điều gì trái lương tâm nhưng sao cuộc sống của họ vẫn khó khăn, vẫn gặp nhiều biến cố trắc trở, bị nhiều tai ương giáng xuống đầu? Như cuộc đời cụ bà Nguyễn Thị Đỗ (84 tuổi) ở thôn Nguyệt Biều, Huế là một ví dụ, đến cái tuổi gần đất xa trời rồi mà cũng không được chút thảnh thơi. Ngày này qua ngày khác, bà leo đồi dài chừng một cây số hái lá thuốc về bán nuôi đứa con gái bị tâm thần. Nỗi cơ cực, vất vả của cuộc đời cứ đè nặng lên đôi vai người mẹ già này. Không chỉ vậy, số phận cũng không mỉm cười với nhiều đứa trẻ, những sinh linh nhỏ bé, ngây thơ. Nào là những cô bé, cậu bé mồ côi, không nơi nương tựa, những đứa trẻ tật nguyền hay những em bé bị di chứng chất độc màu da cam,… Những tâm hồn trong sáng ấy có tội tình gì mà số phận nỡ đối xử với chúng một cách tàn nhẫn đến như vậy. Những đứa bé ấy còn chưa có cơ hội để “ở hiền” vậy mà đã “gặp dữ” rồi. Những đứa trẻ đó thật đáng thương! Chỉ cần một lần nhìn thấy những khuôn mặt ngây thơ đó thôi, tôi đảm bảo các bạn cũng như tôi sẽ không cầm nổi lòng mình và lúc đó, các bạn sẽ khẳng định lại câu nói của cha ông ta “Ở hiền gặp lành” là sai, hoàn toàn sai!!!

Qua đó, chúng ta có thể thấy rằng không phải ai “ở hiền” mà cũng “gặp lành” cả. Câu nói của cha ông ta chỉ có phần nào đó là đúng thôi. Nhưng không phải vì thế mà ta phủ nhận nó. Qua câu nói “Ở hiền gặp lành” những người đi trước muốn răn đe, nhắc nhở mọi người phải sống sao cho tốt, làm công dân tốt, có ích cho gia đình và xã hội.

Chúng ta may mắn hơn nhiều người, “gặp lành” hơn nhiều số phận, vì vậy chúng ta nên cưu mang, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, mang lạikhông chỉ niềm vui cho bản thân mà còn mang đến niềm hạnh phúc cho mọi người. Đối với thế hệ trẻ chúng ta, những chủ nhân tương lai của đất nước hãy quan tâm nhiều hơn đến cuộc sống xung quanh mình, hãy làm những việc có ích để “Mỗi người tốt, mỗi việc tốt là một bông hoa đẹp, cả dân tộc ta là một rừng hoa đẹp”.

Có thể nói, câu nói “Ở hiền gặp lành” là một câu nói hay, mang nhiều ý nghĩa. Có thể câu nói có lúc không đúng nhưng chúng ta vẫn phải “ở hiền”, làm người tốt, việc tốt, để xây dựng một đất nước giàu mạnh, ấm no, hạnh phúc.

Thu Thủy (Tổng hợp)