John F. Kennedy – Tổng thống Hoa Kỳ trẻ nhất

Nguồn: Historic figures, BBC (truy cập ngày 30/5/2015)

Biên dịch & Hiệu đính: Phạm Hồng Anh                                        

John F. Kennedy (được biết với tên JFK) là tổng thống thứ 35 của Hoa Kỳ, một lãnh đạo nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ dân chúng và bị ám sát trước khi ông kết thúc năm thứ ba nhiệm kỳ của mình.

John Fitzgerald Kennedy sinh ngày 29 tháng 5 năm 1917 tại Massachusetts trong một gia đình Mỹ gốc Ireland giàu có và có truyền thống chính trị. Ông theo học và tốt nghiệp Đại học Harvard năm 1940. Sau khi phục vụ trong hải quân tại chiến trường Thái Bình Dương trong Thế chiến thứ hai, được người cha nhiều tham vọng Joseph khích lệ, năm 1946 ông trở về và bắt đầu tham gia chính trường. Ông giành được một ghế ở Hạ viện cho đảng Dân chủ. Năm 1952, ông được bầu vào Thượng viện Mỹ.

Năm 1960, Kennedy giành được vị trí đại diện cho đảng Dân chủ tranh cử tổng thống và ông đã đánh bại Richard Nixon trong cuộc bầu cử năm ấy. Ở tuổi 43, ông là tổng thống trẻ nhất của Hoa Kỳ, đồng thời cũng là nguyên thủ đầu tiên của nước này theo Công giáo. Ông thể hiện bản thân là một tổng thống trẻ tuổi đại diện cho thế hệ mới. Vợ của ông, Jacqueline Bouvier (tên thân mật là Jackie), góp phần tạo thêm sức quyến rũ cho hình ảnh hai vợ chồng tổng thống, dẫu rằng về sau chuyện Kennedy ngoại tình cũng bị tiết lộ.

Những năm Kennedy nắm quyền ghi đậm dấu ấn những căng thẳng của Chiến tranh Lạnh trong quan hệ ngoại giao, cùng với cam kết tiến hành những cải cách trong nước – phần lớn nhằm mở rộng quyền công dân cho người Mỹ gốc Phi.

Kennedy kế thừa một kế hoạch được vạch ra từ thời tổng thống tiền nhiệm Eisenhower: hỗ trợ những người Cuba chống cộng lưu vong ở Mỹ xâm lược Cuba và lật đổ chính quyền Fidel Castro. Tháng 4/1961, cuộc xâm lăng ‘Vịnh Con Lợn’ thất bại. Theo một số sử gia, sự kiện này khiến Liên Xô cho rằng Kennedy là một lãnh đạo yếu kém, và rằng họ có thể dễ dàng lắp đặt vũ khí hạt nhân ở Cuba năm 1962. Sau đó cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba xảy ra. Sự bế tắc suốt mười ba ngày đã đưa thế giới đến bờ vực của một cuộc chiến tranh hạt nhân, trước khi lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev quyết định rút vũ khí và danh tiếng của Kennedy được khôi phục.

Về đối nội, Kennedy chỉ đạo thi hành xóa bỏ nạn phân biệt chủng tộc tại Đại học Mississippi năm 1962, và tiếp đó là Đại học Alabama năm 1963 – bất chấp chính quyền cả hai bang đều phản đối chính sách này. Tuy nhiên, nhiều đạo luật quan trọng về quyền công dân không được thông qua cho đến nhiệm kỳ của Lyndon Johnson (1963-1969) – Phó Tổng thống và là người kế nhiệm vị trí tổng thống sau khi Kennedy bị ám sát.

Tổng thống Kennedy bị ám sát ngày 22 tháng 11 năm 1963 tại Dallas, bang Texas. Theo báo cáo của Ủy ban Warren được lập nên để điều tra vụ ám sát, tay súng Lee Harvey Oswald đã bắn tổng thống. Tuy vậy vẫn có những suy đoán rằng cái chết của Kennedy chính là mục tiêu của một âm mưu nào đó.