Hướng dẫn làm bài văn nghị luận chứng minh

Trong đời sống xã hội nhu cầu chứng minh hàng ngày rất lớn. Ví như chứng minh một ý kiến hay nhận xét nào đó là đúng hay sai, chứng minh một việc làm nào đó là tốt hay xấu... Vì vậy, học sinh phải rèn luyện kĩ năng chứng minh để đáp ứng nhu cầu đó.

Trong nhà trường kiểu bài chứng minh có nhiệm vụ rèn luyện cho học sinh năng lực viết bài văn, đoạn văn chứng minh. “Văn chứng minh” chỉ là một cách gọi ước lệ chỉ bài văn, đoạn văn nghị luận sử dụng phương pháp chứng minh.
 
Một bài làm văn nghị luận chứng minh phải đạt được các yêu cầu sau:
 
- Trước hết phải xác định rõ xem mình phải chứng minh cái gì. Cụ thể là mình chứng minh cho ý kiến gì, luận điểm gì. Phương pháp chứng minh là khẳng định ý kiến đó đúng hay sai, hay có mặt nào đúng mặt nào sai. Nếu không xác định điều này cho rõ sẽ là bắn tên không có đích.
 
- Phải có lí lẽ dẫn chứng chính xác, đáng tin cậy, đầy đủ. phù hợp để tiến hành chứng minh. Các lí lẽ, dẫn chứng mà không thuyết phục thì bài chứng minh không đứng vững được.
 
- Có ý kiến (luận điểm) và các lí lẽ dẫn chứng (luận cứ) rồi, người làm bài chứng minh còn phải biết tổ chức, phân tích sao cho các lí lẽ, dẫn chứng phát huy sức mạnh chứng minh của nó thì mới có sức thuyết phục.
 
- Bài văn chứng minh phải có thứ tự, lớp lang, phân biệt cái gì là chủ yếu, cái gì là phụ. Cái chính phải được nói nhiều, nói rõ, cái phụ chỉ cần nhắc đến, để bổ sung cho cái chính.
 
- Lời văn trong bài chứng minh phải chặt chẽ, dùng từ phải chính xác, xác đáng, có mức độ. Nếu dùng từ không chính xác, không rõ ràng thì hiệu quả chứng minh không có mà có cơ bị người khác phản bác lại.
 
Cách làm bài văn nghị luận chứng minh
 
- Đọc kĩ đề bài để xác nhận rõ vấn để cần chứng minh là gì, diễn đạt điều ấy thành ý kiến, luận điểm.
 
- Huy động các kiến thức, bao gồm các lí lẽ, các dẫn chứng cần thiết để chứng minh. Chú ý huy động sao cho phù hợp.
 
- Lập dàn bài để nhận rõ cái gì cần chứng minh trước, cái gì cần chứng minh sau, cái gì cần tô đậm, cái gì cần bổ sung.
 
- Khi viết đoạn văn, bài văn nghị luận chứng minh, học sinh có thể trình bày luận điểm (ý kiến) trước, rồi nêu lí lẽ, dẫn chứng chứng minh sau, hay có thể nêu các dẫn chứng, lí lẽ rồi đưa ra luận điểm của mình.
 
- Phải biết phân tích, khai thác dẫn chứng, lí lẽ, chứ không giản đơn là kể ra.
 
- Bài văn nghị luận chứng minh cần biết mở bài, kết bài sao cho ấn tượng, gây được sự chú ý.
 
Cuối cùng để làm tốt bài nghị luận chứng minh, các em hãy thường xuyên học tập, tích luỹ, tập làm những đề bài chứng minh thông dụng.