Huế - Di tích Nhà Lưu niệm Bác Hồ ở Dương Nỗ

Năm 1898, sau khi thi Hội lần thứ hai không đỗ, cụ Nguyễn Sinh Sắc (thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã được ông Nguyễn Sĩ Độ mời về nhà dạy học (tại làng Dương Nỗ). Hai anh em Khiêm, Cung theo cha về đây, một phần để đỡ gánh nặng kinh tế gia đình cho bà Loan, một phần để cụ Sắc có điều kiện dạy học cho hai con. Tại lớp học chữ Hán của cha trong ngôi nhà này, Người đã được cha chính thức khai tâm cho mình. Hai chữ khai tâm đầu đời là chữ “Nhân, Nghĩa” như một lời răn dạy đầu tiên về đạo đức làm người. Hai năm theo học cùng cha tại đây, Nguyễn Sinh Cung tiếp thu rất nhanh, trở thành cậu học trò thông minh xuất sắc. Và những tri thức mà Người tiếp thu được là nền móng vững chãi cho sự phát triển về học vấn sau này.

Được về sống ở Làng Dương Nỗ, một làng quê yên ả, thanh bình, giàu truyền thống văn hoá, Nguyễn Sinh Cung có điều kiện hoà nhập với đời sống cộng đồng làng xã, được bao bọc bởi tình cảm yêu thương chan hoà, nhân hậu bao dung của những người dân quê chất phác, thuỷ chung; được chứng kiến cuộc sống lao động cần cù của những người nông dân lam lũ. Đời sống đó đã góp phần hình thành nên cội nguồn nhân bản trong tâm hồn Người.

Nhà lưu niệm Bác Hồ ở Làng Dương Nỗ là một ngôi nhà tranh ba gian, hai chái, vách ghép ván. Đồ đạc trong nhà đơn sơ, giản dị, ở gian giữa kê bộ phản gỗ gõ để cụ Sắc ngồi dạy học, hai bộ phản khác kê hai bên dành cho học trò ngồi học; ở góc trong, gian bên trái có kê giường gỗ, dát tre là nơi Nguyễn Sinh Khiêm, Nguyễn Sinh Cung thường ngủ; góc trong gian bên phải kê một chiếc rương để đựng đồ đạc. Hai chái hai đầu là nơi sinh hoạt và cất trữ thực phẩm của ba cha con. Nối với nhà chính là ngôi nhà ngang ba gian, mái lợp tranh, vách trát đất được sử dụng làm bếp sinh hoạt của gia đình.

Ngôi nhà đã được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là Di tích lịch sử Văn hoá cấp quốc gia theo Quyết định 296/QĐ-BT ngày 26.03.1990.