Hoa hậu Hoàn vũ

(tiếng Anh: Miss Universe) là một trong những cuộc thi sắc đẹp quốc tế lớn nhất thế giới được tổ chức hàng năm. Cuộc thi được bắt đầu vào năm 1952 do công ty quần áo Pacific Mills ở California sáng lập. Cuộc thi này thuộc về Kayser-Roth, sau đó là của Gulf and Western Industries trước khi nhường lại cho Donald Trump vào năm 1996. Cuộc thi được tổ chức bởi Tổ chức (Miss Universe Organization)

Cùng với Hoa hậu Thế giới và Hoa hậu Trái đất, là một trong những cuộc thi sắc đẹp thường niên lớn nhất thế giới. Đương kim Hoa Hậu Hoàn vũ 2010 là cô Jimena Navarrete, đến từ Mexico.

MU - 1957

Yolande Betbeze, hoa hậu Mỹ (Miss America) năm 1951 đã từ chối mặc áo tắm của hãng tài trợ Catalina Swimwear. Tập đoàn quần áo Pacific Mills liền quyết định rời bỏ cuộc thi Miss America và lập ra hai cuộc thi sắc đẹp mới là Hoa hậu Mỹ (Miss USA) và cuộc thi . Cuộc thi đầu tiên được tổ chức tại Long Beach, California vào năm 1952. Người chiến thắng của cuộc thi cũng như là đầu tiên trong lịch sử là Armi Kuusela, một cô gái đến từ Phần Lan.

Cuộc thi đầu tiên được phát sóng là vào năm 1955. CBS bắt đầu quảng bá rộng rãi cuộc thi và Hoa hậu Mỹ như một cuộc thi duy nhất từ năm 1960, nhưng sau đó được tách rời từ năm 1965. Năm 2003, hãng truyền hình NBC tiếp quản việc phát sóng hai cuộc thi sắc đẹp này.

Cuộc thi được tổ chức tại các bang của nước Mỹ từ năm 1952 đến 1971. Sau đó, cuộc thi bắt đầu được tổ chức thay phiên tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Trong những năm đầu tiên, những thí sinh lọt vào bán kết được công bố ngay sau đêm sơ khảo. Tuy nhiên từ năm 1965 đến nay, danh sách này được giữ bí mật cho đến đêm chung kết của cuộc thi. Các thí sinh lọt vào bán kết sẽ lại tham gia phần thi áo tắm và trang phục dạ hội một lần nữa trước khi top 5 tham dự phần thi ứng xử được công bố. Từ năm 1960, phần thi ứng xử được đưa vào chung kết của cuộc thi.

Từ năm 1959 đến năm 1964, có một số sự thay đổi nhỏ về cấu trúc chương trình. Từ năm 1959 đến năm 1963, tên hoa hậu và các á hậu được công bố trực tiếp từ top 15 bán kết. Năm 1964, top 15 chuyển thành top 10 và sau phần thi ứng xử, hoa hậu và các á hậu được xướng tên từ top 10 người đẹp nhất.

Từ năm 1965 đến năm 1989, top 5 phần thi ứng xử lại được khôi phục. Tuy nhiên từ năm 1969, phần thi ứng xử không được diễn ra thường xuyên cho đến năm 1990, tất cả các thí sinh lọt vào top cuối cùng đều phải trả lời câu hỏi ứng xử.

Quốc gia sắc đẹp Venezuela đã làm nên một cú đúp ngoạn mục trong lịch sử cuộc thi khi năm thứ hai liên tiếp quốc gia này có đại diện lên ngôi cao nhất. Sau Dayana Mendoza (Hoa hậu Hoàn Vũ 2008), năm nay người đẹp Stefania Fernandez đã trở thành chủ nhân mới của chiếc vương miện 2009.

• Từ khi được thành lập vào năm 1952 đến năm 1971, cuộc thi đều được tổ chức trên lãnh thổ lục địa Hoa Kỳ.

• Ngoài nước Mỹ, Mexico là nước nhiều lần tổ chức nhất với tổng số 4 lần tại Acapulca (1978), Cancun (1989) và thành phố Mexico (1993, 2007).

• Puerto Rico tổ chức 3 lần vào các năm 1972, 2001 và 2002. Bên cạnh đó còn có một số thành phố đã tổ chức cuộc thi 2 lần là Manila, Philippines, thành phố Panama, Panama và Bangkok, Thái Lan.

• Năm 2008, lần đầu tiên được tổ chức tại một nước Xã hội chủ nghĩa: tại Nha Trang, Việt Nam.

• Năm 2009, lần đầu tiên được tổ chức tại Bahamas.

Tổ chức (Miss Universe Organization) được tạo thành bởi sự cộng tác giữa NBC và Donald Trump được chính thức bắt đầu từ ngày 20 tháng 6 năm 2002. Tổ chức này cũng tổ chức luôn các cuộc thi sắc đẹp uy tín của nước Mỹ như Hoa hậu Mỹ (Miss USA) và Hoa hậu Tuổi Teen Mỹ (Miss Teen USA). Người chiến thắng cuộc thi Hoa hậu Mỹ sẽ đại diện cho nước Mỹ tham gia cuộc thi .

Cách chọn thí sinh

Thông thường, các quốc gia sẽ tổ chức một cuộc thi hoa hậu quốc gia và người chiến thắng của cuộc thi này sẽ địa diện cho đất nước tham gia cuộc thi . Tuy nhiên cũng có một số trường hợp ngoại lệ, như Úc từ năm 2000 đến 2004 không tổ chức cuộc thi hoa hậu hoàn vũ quốc gia mà tổ chức một cuộc tuyển chọn người mẫu. 2004 Jennifer Hawkins là một trong số những người mẫu của Úc được chọn để dự thi. Đến năm 2005, cuộc thi hoa hậu hoàn vũ quốc gia ở Úc mới được khôi phục.

Những quốc gia thành công nhất ở cuộc thi bao gồm Mỹ (7 lần), Venezuela (6 lần) và Puerto Rico (5 lần). Một số quốc gia khác cũng có thành tích khá tốt tại cuộc thi này như Canada, Mexico, Cộng hòa Dominicana, Brazil, Nhật Bản, Australia. Những quốc gia gần đây nhất mới tham dự là Trung Quốc (2002), Albania (2002), Việt Nam (2004), Gruzia (2004), Ethiopia (2004), Latvia (2005), Kazakhstan (2006), Tanzania (2007) và Kosovo (2008). Đã có rất nhiều những nỗ lực để tăng số thí sinh tham dự cuộc thi. Một số nước có vấn đề về tôn giáo hoặc tài chính do chi phí tham dự là đắt nhất trong tất cả các cuộc thi sắc đẹp lớn. Hiện nay có 4 quốc gia luôn luôn có mặt tại mọi kỳ thi là Canada, Mỹ, Pháp và Đức.

Tại một số nước châu Âu, thí sinh 17 tuổi cũng có thể tham gia thi hoa hậu trong khi giới hạn tuổi của cuộc thi là 18. Do vậy, đã từng có trường hợp một số quốc gia phải cứ á hậu đi thay thế cho hoa hậu chưa đủ tuổi.

Cuộc thi được tổ chức trong khoảng từ tháng 5 đến tháng 8. Thông thường cuộc thi diễn ra trong khoảng hơn 3 tuần. Tiêu chí để trở thành là thông minh, lịch sự và hiểu biết.

Các thí sinh tham dự cuộc thi Miss Universe sẽ phải tham gia nhiều phần thi khác nhau như áo tắm, trang phục dạ hội, trang phục truyền thống, phỏng vấn và các hoạt động xã hội bên lề như trình diễn thời trang, làm từ thiện... Không giống Hoa hậu Thế giới, không hề có phần thi tài năng.

Kịch bản đêm chung kết của Hoa hậu hoàn vũ có nhiều điểm đặc trưng khác biệt với Hoa hậu Thế giới. Ở cuộc thi HHTG tất cả các thí sinh đều có phần trình diễn áo tắm, trang phục dạ hội và cùng xuất hiện đồng loạt ở phút trao giải. Trong khi đó, ở Hoa hậu Hoàn Vũ, mở đầu đêm thi là hình ảnh các thí sinh trong trang phục dân tộc, tiếp đến top 15 thí sinh đẹp nhất được chọn ra và chỉ 15 thí sinh này được trình diễn trang phục áo tắm để chấm điểm, các thí sinh còn lại sẽ phải lùi vào hậu trường sau khi không lọt vào top 15. 10 thí sinh có số điểm cao nhất tiếp tục thi trang phục dạ hội rồi chọn ra top 5 thi ứng xử. Cuối cùng kết quả được công bố theo thứ tự từ á hậu 4 cho đến người đăng quang.

Kịch bản này của được đánh giá là cô đọng hơn Hoa hậu thế giới, giúp khán giả ghi nhớ tốt hơn các thí sinh đoạt giải bởi họ được xuất hiện qua các màn trình diễn độc lập, không theo nhóm. Tuy nhiên, cũng có ý kiến kịch bản như vậy sẽ gây thiệt thòi cho các thí sinh không lọt vào top 15 bởi thời lượng được xuất hiện trong đêm chung kết quá ít ỏi.

Bắt đầu từ năm 2002, người chiến thắng sẽ được nhận một chiếc vương miện trong đêm đăng quang, được thiết kế bởi nhà thiết kế Mikimoto. Vương miện Mikimoto có giá trị tới 250.000 USD, gồm có 800 viên kim cương 18 cara và 120 viên ngọc trai. Vương miện truyền thống sử dụng trong cuộc thi Hoa hậu hoàn vũ được làm mô phỏng hình dáng chim phượng hoàng[3]. Năm 2008, được tổ chức tại Việt Nam và một chiếc vương miện kiểu dáng mới do các nghệ nhân Việt Nam thiết kế được sử dụng trong cuộc thi này.

Năm 2009 , Cuộc thi được tổ chức ở Bahamas có ba vương miện dược đề cử làm vương miện cho 2009.Kết quả vương miện mang tên Peace chiến thắng, trở thành vương miện 2009

Cuộc thi 2010 sẽ diễn ra tại khu nghỉ mát Mandalay Bay ở Las Vegas, bang Nevada, Hoa Kỳ vào tháng 8 năm 2010.

Lễ đăng quang lần thứ 59 sẽ diễn ra vào lúc 8 giờ tối giờ Mỹ ngày 24 tháng 8 năm 2010.

Xem thêm: Danh sách các hoa hậu hoàn vũ

Năm Quốc gia Nơi tổ chức

2010 Jimena Navarrete Mexico Las Vegas, Hoa Kỳ

2009 Stefania Fernandez Venezuela Nassau, Bahamas

2008 Dayana Mendoza Venezuela Nha Trang, Việt Nam

2007 Riyo Mori Nhật Bản Thành phố Mexico, Mexico

2006 Zuleyka Rivera Puerto Rico Los Angeles, Hoa Kỳ

2005 Natalie Glebova Canada Bangkok, Thái Lan

2004 Jennifer Hawkins Úc Quito, Ecuador

2003 Amelia Vega Cộng hòa Dominican Thành phố Panama, Panama

2002 Justine Pasek Panama San Juan, Puerto Rico

2001 Denis Quinones Puerto Rico Bayamon, Puerto Rico

• 7 lần: Mỹ
• 6 lần: Venezuela
• 5 lần: Puerto Rico
• 3 lần: Thụy Điển
• 2 lần: Nhật Bản, Canada, Úc, Ấn Độ, Trinidad và Tobago, Thái Lan, Phần Lan, Philippines, Brazil, Mexico
• 1 lần: Cộng hòa Dominican, Panama, Botswana, Namibia, Na Uy, Hà Lan, Chile, New Zealand, Nam Phi, Israel, Tây Ban Nha, Liban, Hy Lạp, Argentina, Đức, Colombia, Peru, Pháp

Xếp hạng↓ Quốc gia/Vùng lãnh thổ↓ ↓ Á hậu 1↓ Á hậu 2↓ Á hậu 3↓ Á hậu 4↓ Tổng cộng↓ Bán kết↓

1 Hoa Kỳ 7 8 6 1 5 27 54

2 Venezuela 6 6 5 4 2 23 36

3 Puerto Rico 5 1 2 1 2 11 17

4 Thụy Điển 3 1 2 3 4 13 29

5 Brasil 2 5 0 2 3 12 29

6 Phần Lan 2 3 5 1 1 12 18

7 Úc 2 1 2 1 2 8 13

8 Nhật Bản 2 1 1 2 3 9 18

9 Ấn Độ 2 1 1 1 1 6 19

10 Canada 2 1 1 0 0 4 16

Theo bảng tổng sắp, Mỹ là quốc gia thành công nhất tại cuộc thi với 7 lần đăng quang, nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác. Chiếm lĩnh top 3 của cuộc thi đều là các nước châu Mỹ với Venezuela (thứ nhì)6 vương miện và Puerto Rico (thứ ba) được 5 vương miện.

Thụy Điển là nước châu Âu có thành tích tốt nhất tại . Trong khi đó Nhật Bản dẫn đầu châu Á tại cuộc thi này.

• Hoa Kỳ là quốc gia thành công nhất tại cuộc thi với 7 lần đoạt vương miện, 8 lần á hậu 1, 6 lần á hậu 2. Sau Hoa Kỳ, Venezuela là quốc gia thứ hai thành công tại cuộc thi này với 6 lần đoạt vương miện, 6 á hậu 1 và 5 á hậu 2.

• Hoa Kỳ cũng là quốc gia xuất sắc nhất tại cuộc thi này trong các thập niên 1950, 1970, 1980 và 1990. Phần Lan là quốc gia xuất sắc nhất trong thập niên 1960, còn quốc gia xếp nhất trong thập niên 2000 là Venezuela.

• Những quốc gia thường xuyên gửi thí sinh tham dự trong tất cả các kỳ thi hoa hậu hoàn vũ từ năm 1952 đến nay là Pháp, Đức, Mỹ và Canada.

• Trước khi trở thành các bang của Hoa Kỳ vào năm 1959, Alaska và Hawaii cũng gửi thí sinh tham dự cuộc thi này. Hawaii từng đoạt á hậu 1 vào năm 1952 và á hậu 2 năm 1958, trong khi Alaska lọt vào vòng bán kết năm 1957.

• Mỹ từng lập kỷ lập 22 năm liền lọt vào vòng bán kết của cuộc thi, từ 1977 đến 1998; còn Venezuela cũng liên tục lọt vào bán kết cuộc thi này trong 21 năm (1983-2003).

• Colombia gây ấn tượng với việc 3 năm liền đều đoạt á hậu 1 vào các năm 1992 đến 1994.

• Puerto Rico đều có ít nhất 1 hoa hậu đăng quang vào mỗi thập kỉ: Marisol Malaret vào thập niên 1970 (1970), Deborah Carthy-Deu vào thập niên 1980 (1985), Daynara Torres vào thập niên 1990 (1993), Denise Quinones (2001) và Zuleyka Rivera (2006) vào thập niên 2000.

• Irene Saez, năm 1981 đã từng tranh cử Tổng thống Venezuela năm 1998 nhưng không thành công.

• Janelle Commissiong, người Trinidad và Tobago, đã đoạt Hoa hậu hoàn vũ năm 1977 trở thành người phụ nữ da đen đầu tiên đoạt danh hiệu này.

• Năm 1974, HHHV 1974 Amparo Munoz đã phải nhường lại danh hiệu cho Helen Morgan, người đoạt danh hiệu Á hậu 1 trong cuộc thi này. Sau đó, Helen Morgan đã đăng quang tại cuộc thi Hoa hậu Thế giới 1974. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau đó, Helen Morgan cũng bị lấy lại danh hiệu Hoa hậu Thế giới sau khi người ta phát hiện ra cô là bà mẹ độc thân

• Năm 1999, Mpule Kwelagobe, đến từ Botswana, trở thành cô gái da đen châu Phi đầu tiên đoạt vương miện. Đây cũng là lần đầu tiên, Botswana tham dự cuộc thi này và đoạt luôn vương miện.

• Năm 2002, hoa hậu Nga Oxana Fedorova đoạt vương miện hoa hậu hoàn vũ nhưng chỉ sau 4 tháng, cô đã bị tước vương miện do không hoàn thành nhiệm vụ của một hoa hậu. Vương miện được chuyển cho á hậu 1 là hoa hậu Panama, Justine Pasek.

• Venezuela là quốc gia đầu tiên có 2 năm liên tiếp đăng quang là 2008 (Dayana Mendoza) và 2009 (Stefania Fernandez).