25/05/2018, 14:34

Họ Tầm ma

(danh pháp khoa học: Urticaceae) là một họ thực vật có hoa. Tên gọi của họ này có nguồn gốc từ chi Urtica (tầm ma). Urticaceae bao gồm một số loài cây đáng chú ý và hữu ích, bao gồm các chi Urtica (tầm ma), Boehmeria nivea (gai), Pipturus albidus ...

(danh pháp khoa học: Urticaceae) là một họ thực vật có hoa. Tên gọi của họ này có nguồn gốc từ chi Urtica (tầm ma). Urticaceae bao gồm một số loài cây đáng chú ý và hữu ích, bao gồm các chi Urtica (tầm ma), Boehmeria nivea (gai), Pipturus albidus (mamaki) và Debregeasia saeneb (ajlai).

Họ này chứa khoảng 2.600 loài, gộp nhóm trong 54 tới 79 chi, tùy theo từng hệ thống phân loại. Các chi đa dạng nhất là Pilea (500 tới 715 loài), Elatostema (khoảng 300 loài), Urtica (khoảng 80 loài), Cecropia (khoảng 75 loài) và Coussapoa (khoảng 50 loài).

Urticaceae có thể tìm thấy khắp nơi trên thế giới, ngoại trừ vùng địa cực.

Hệ thống APG II đặt Urticaceae trong bộ Hoa hồng (Rosales), trong khi các hệ thống cũ hơn coi nó là một phần của bộ Gai (Urticales), trong đó chứa các họ Ulmaceae, Moraceae và Cannabaceae. APG vẫn còn coi bộ Urticales cũ như là một nhóm đơn ngành nhưng không công nhận nó như một bộ theo đúng nghĩa.

Urticaceae trừ đi Cecropiaceae (nghĩa hẹp) là cận ngành (Sytsma và ctv. 2000, 2002 - ba gen; Monro 2006 - hai gen); nhóm sau (Cecropiaceae nghĩa hẹp) là đa ngành và hỗn tạp. Hadiah và ctv. (2008) cũng tìm thấy mối quan hệ tương tự, trong đó Poikilospermum là nhóm được hỗ trợ tốt với Urtica v.v. Tuy nhiên, Datwyler & Weiblen (2004 - một gen) và Zerega và ctv. (2005) lại thấy mối quan hệ ngược lại, và hỗ trợ mạnh cho Poikilospermum như là nhóm có quan hệ chị em với phần còn lại của họ - [Poikilospermum [Cecropiaceae s. s. [phần còn lại của Urticaceae]]]. Như thế, dù thế nào thì Cecropiaceae sensu stricto tốt nhất nên được gộp trong Urticaceae.

Hoa đực và cái của Urtica

Urticaceae có thể là cây bụi (như chi Pilea), dây leo, cây thân thảo (như chi Urtica và Parietaria) hay hiếm hơn là cây thân gỗ (như Dendrocnide, Cecropia).

Phiến lá của chúng thường có mép lá nguyên với các lá kèm. Các lông gai thường có mặt.

Urticaceae thường có hoa đơn tính và có thể là đơn tính cùng gốc hay đơn tính khác gốc. Chúng thụ phấn nhờ gió. Phần lớn phát tán hạt phấn khi nhị hoa thuần thục và các chỉ nhị của chúng thẳng ra một cách nhanh chóng: một cơ chế chuyên biệt kỳ dị và dễ thấy.

  • Aboriella (bao gồm cả Dunniella, Smithiella)
  • Achudemia
  • Archiboehmeria - thiệt trụ ma
  • Astrothalamus
  • Australina
  • Boehmeria - gai (trữ ma)
  • Cecropia (bao gồm cả Ambaiba)
  • Chamabainia - vi trụ ma
  • Coussapoa
  • Cypholophus - long quan ma
  • Debregeasia (bao gồm cả Morocarpus) - thủy ma
  • Dendrocnide - hỏa ma
  • Didymodoxa
  • Discocnide
  • Droguetia - đơn nhị ma
  • Elatostema (bao gồm cả Elatostematoides, Pellionia) - lâu thê thảo
  • Forsskaolea
  • Gesnouinia
  • Gibbsia
  • Girardinia
  • Gyrotaenia
  • Hemistylus
  • Hesperocnide
  • Hyrtanandra (bao gồm cả Gonostegia, Memorialis)
  • Laportea (bao gồm cả Fleurya, Haynea, Parsana, Sceptrocnide) - ngải ma
  • Lecanthus
  • Leucosyke (bao gồm cả Misiessya)
  • Maoutia (bao gồm cả Robinsoniodendron)
  • Meniscogyne
  • Metatrophis
  • Musanga
  • Myrianthus (bao gồm cả Dicranostachys)
  • Myriocarpa
  • Nanocnide
  • Neodistemon (bao gồm cả Distemon)
  • Neraudia
  • Nothocnide (bao gồm cả Pseudopipturus)
  • Obetia
  • Oreocnide (bao gồm cả Villebrunea) - tử ma
  • Parietaria (bao gồm cả Nesobium) - tường thảo
  • Petelotiella
  • Phenax
  • Pilea (bao gồm cả Neopilea) - lãnh thủy hoa
  • Pipturus
  • Poikilospermum (bao gồm cả Conocephalus)
  • Pourouma
  • Poulzolzia (bao gồm cả Goethartia) - vụ thủy cát
  • Procris - đằng ma
  • Rousselia
  • Sarcochlamys (bao gồm cả Sphaerotylos)
  • Sarcopilea
  • Soleirolia (bao gồm cả Helxine)
  • Touchardia
  • Urera
  • Urtica - tầm ma

0