Hãy trình bày các nội dung cơ bản của quan niệm duy vật biện chứng về vận động của vật chất và không gian, thời gian của vật chất?

- Các nội dung cơ bản của quan niệm duy vật biện chứng về vận động của vật chất

+ Khái niệm vận động:

Theo Ph. Ăngghen: “Vận động, hiểu theo nghĩa chung nhất, tức được hiểu là một phương thức tồn tại của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vật chất, thì bao gồm tất cả mọi sự thay đổi và mọi quá trình diễn ra trong vũ trụ, kể từ sự thay đổi vị trí đơn giản cho đến tư duy”.

+ Các hình thức vận động cơ bản của vật chất đã được nghiên cứu, khám phá bởi khoa học.

Tổng kết các thành tựu khoa học nghiên cứu vê tự nhiên và xã hội, Ph. Ăngghen đã khái quát 5 hình thức vận động cơ bản của vật chất:

Vận động cơ giới, đó là hình thức vận động đơn giản nhất, bao gồm những sự biến đổi về vị trí của các vật thể trong không gian. Nó là đối tượng nghiên cứu của cơ học.

Vận động vật lý, đó là những sự biến đổi của nhiệt, điện, từ trường, các hạt cơ bản,... Nó là đối tượng nghiên cứu của vật lý học.

Vận động hoá, đó là những sự biến đổi của các chất vô cơ, hữu cơ trong các quá trình phản ứng hoá hợp và phân giải của chúng.

Vận động sinh vật, đó là các quá trình biến đổi của các chất đặc trưng cho sự sống: sự lớn lên của các cơ thể sống nhờ quá trình không ngừng trao đổi chất của cơ thể sống và môi trường, sự biến đổi của cấu trúc gen, sự phát sinh các giống loài mới trong quá trình phát triển của chúng,... Nó là đối tượng nghiên cứu của sinh vật học.

+ Mối quan hệ biện chứng giữa các hình thức vận động cơ bản của vật chất:

Hình thức vận động thấp là cơ sở của các hình thức vận động cao hơn; giữa các hình thức vận động có mối liên hệ chi phối, ảnh hưởng lẫn nhau và chuyển hoá, từ đó làm xuất hiện các hình thức vận động trung gian - đó là cơ sở khách quan làm xuất hiện những sự nghiên cứu có tính chất liên ngành khoa học; mỗi sự vật, hiện tượng, quá trình khách quan có thể bao gồm trong nó nhiều hình thức vận động cùng tồn tại, chi phối ảnh hưởng lẫn nhau, nhưng thường có hình thức vận động đặc trưng của nó.

+ Mối quan hệ giữa vật chất và vận động:

Theo quan điểm duy vật biện chứng: vận động là một phương thức tồn tại của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vật chất. Theo quan niệm đó, không thể có vật chất không vận động cũng như không thể có sự vận động nào tồn tại trừu tượng ngoài mỗi tồn tại vật chất xác định. Mỗi sự vận động bao giờ cũng là sự vận động của một tồn tại vật chất xác định. Như vậy cũng có thể nói, vận động là một thuộc tính vốn có (cố hữu) của vật; nó là thuộc tính khách quan và phổ biến của mọi tồn tại vật chất.

+ Mối quan hệ giữa vận động và đứng im:

Vận động là tuyệt đối, là vĩnh viễn. Điều này không có nghĩa là chủ nghĩa duy vật biện chứng phủ nhận sự đứng im, cân bằng; nhưng đứng im, cân bằng chỉ là hiện tượng tương đối, tạm thời và thực chất đứng im, cân bằng chỉ là một trạng thái đặc biệt của vận động.