Hãy phân tích đoạn trích sau đây trong bài Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu: Bên giữa dòng chữ buông chèo ... Nghìn thu ca ngợi.

Ta hãy giải thích đoạn trích của bài phú nói trên:

Bèn giữa dòng chừ buông chèo,
Học Tử Trường chừ thú tiêu dao.
Qua cửa Đại Than,
Ngược bến Đông Triều,
Đến sông Bạch Đằng,
Thuyền bơi một chiều.
Bát ngát sóng kình muôn dặm, 
Thướt tha đuôi trĩ một màu. 
Nước trời một sắc, 
Phong cảnh ba thu.
Bờ lau san sát, 
Bến lách đìu hiu 
Sông chìm giáo gãy, 
Gò đầy xương khô. 
Buồn vì cảnh thảm, 
Đứng lặng giờ lâu. 
Thương nỗi anh hùng đâu vắng tá, 
Tiếc thay dấu vết luống còn lưu.
Bên sông bô lão đến
Hỏi ý ta sở cầu. 
Có kẻ gậy lê chống trước, 
Có người thuyền nhẹ bơi sau.
Vái ta mà thưa rằng: 
"Đây là chiến địa buổi trùng hưng nhị thánh bắt Ô Mã, 
Cũng là bãi đất xưa, thuở trước Ngô chúa phá Hoằng Thao". 
Đương khi ấy: 
Thuyền tàu muôn đội, 
Tinh kì phấp phới. 
Hùng hổ sáu quân, 
Giáo gươm sáng chói.
Trận đánh được thua chửa phân, 
Chiến luỹ bắc nam chống đối. 
Ánh nhật nguyệt chừ phải mờ, 
Bầu trời đất chừ sắp đổi.
Kìa: Tất Liệt thế cường, 
Lưu Cung chước dối. 
Những tưởng gieo roi một lần, 
Quét sạch Nam bang bốn cõi.
Thế nhưng: Trời cũng chiều người, Hung đồ hết lối 
Trận Xích Bích, quân Tào Tháo tan tác tro bay, 
Trận Hợp Phì, giặc Bồ Kiên hoàn toàn chết trụi. 
Đến nay sông nước tuy chảy hoài,

Mà nhục quân thù khôn rửa nổi.
Tái tạo công lao, 
Nghìn xưa ca ngợi. 

Bài phú nhắc lại những chiến công lừng lẫy trên sông Bạch Đằng. Tác giả xúc động trước cảnh sông nước mênh mông, hồi tưởng về chiến trận giữa ta và địch. Từ đó suy nghĩ về nền độc lập nước nhà, tài trí của các bậc anh hùng và cuối cùng rút ra bài học giữ nước.

Đoạn phú mở đầu bằng câu: ..

Bèn giữa dòng chừ buông trèo;
Học Tử Trưởng chừ thú tiêu diêu.

Tử Trường tức Tư Mã Thiên, nhà sử học, nhà văn học nổi tiếng đời Hán của Trung Quấc, văn chương được khen là có khí thế hào hùng, đã từng đi khắp đất nước Trung Hoa để du ngoạn, học hỏi. Nhà thơ học Tử Trường, du ngoạn trên sông Bạch Đằng để hưởng thú nhàn dật, di dưỡng tâm hồn. Ông ngắm cảnh vật và xúc động: Cửa đại than, bến Đông Triều đang hẹp nhỏ, đến sông Đạch Đằng bỗng mở rộng mênh mông:

Bát ngát sóng kình muôn dặm;
Bập bênh đuôi trĩ liền nhau.

Sóng mênh mông, thuyền lướt sống, nước xanh, trời xanh vào tiết cuối thu. Lau lách đìu hiu, xào xạc. Giáo gãy, xương khô. Đây là chiến trường thuở nọ. Đánh lớn, thắng to. Nhưng hy sinh không nhỏ. Trời nước trong lặng kia lắng nghĩ chăng? Lau lách nọ thì thầm chuyện cũ chang? Giáo tượng, cương gãy im lìm, vĩnh viễn. Cảnh vật ấy làm sao không động lòng người! Khách xúc động mà đứng lặng. Tiếc thương bao kẻ anh hùng nay đã khuất. Buồn thay vết tích cũ hãy còn khiến người vãn cảnh không khỏi đau buồn, thương tiếc.

Đó là cảm xúc hoài cổ tức là nhớ xưa, cảm chuyện xưa. Sau này Nguyễn Trãi thăm cảnh Bạch Đằng, cùng bâng khuâng nhớ tìm lại cảnh cũ trên dòng nước trôi:

Kình ngạc băm vằm non mấy khúc 
Giáo gươm chìm gãy bãi bao tầng
Tới dòng ngắm cảnh dạ bâng khuâng…

Đáng để ý chăng là giọng điệu của bài phú đang rợn ngợp trước cảnh bao la trời nước thì bống chuyển sang điệu cảm khái buồn buồn: Ngăn lai xào xạc, bến lách đìu hiu… Vậy là cảnh và tình của đoạn văn đã phù hợp với cảnh sông lịch sử này:

Bên sông, bô lão
Hỏi ý ta sở cầu…

Đây là chiến địa…

Trên là cảnh sông bình yên, dưới là cảnh chiến trận không còn sóng bát ngát mà thuyền mà thuyền đuổi nhau theo sóng, không phảỉ là lau lách, là giáo gãy xương khô, trời nước một màu mà:

Thuyền bè muôn đội;
Tinh kì phấp phới 
Tì hổ ba quân;
Giáo gươm sáng chói.

Hình ảnh miêu tả cảnh chiến trận đều mãnh liệt, hùng dũng, phù hợp với tính chất quyết liệt, to lớn của trận đánh. Chiến thuyền thì thuyền bè muôn đội, mà lại rực rỡ cờ xí, người thì ba quân tì hổ, giáo gươm không phải là giáo gãy, gió chìm mà là giáo gươm sáng chói. Không phải cảnh nước trời một sắc trong xanh, êm ả, mà nhật nguyệt phải mờ, trời đất sắp đổi.; 

Lữ giặc kiêu ngạo, khoác lác gánh chịu số phần của kẻ bại trận nhục nhã. Đồ Kiên kiêu căng bảo gieo roi một lần là quét sạch nước Nam. Điển tích đã cho thấy tiếp theo câu nói ấy là sự bại vong tuyệt đối, không có gì thảm hại bằng trận Hợp Phì, giặc Bồ Kiên hoàn toàn chết trụi. Dẫn tích Tào Tháo thua ở Xích Bích cũng là một gươm thất bại không kém thảm hại. Bài phú Tiền Xích Bích của Tô Đông Pha thuật vắn tắt nhưng đều tả cảnh thuyền bè cháy trụi, hàng vạn binh sĩ đều thành tro bụi. Dẫn tích bên Tàu đấy, nhưng là để nói các trận đánh ở trên sông này từ Ngô Quyền đến Trần Hưng Đạo. Cái còn lại của lũ giặc chỉ là sự nhục nhã, mà thảm hại thay, nước sông tuy chảy hoài mà nhục ấy không rửa nổi. Các bô lão hầu như không nói gì nhiều và trực tiếp về phía quên ta, nhưng sức mạnh có trời giúp, tức sức mạnh có chính nghĩa tự nó bộc lộ thành chiến thắng vang dội. Kết lại chỉ có một lòng biết ơn là tái tạo công lao, nghìn thu ca ngợi.

Ở đây cùng như phần một, mở đầu, thời gian và không gian lẫn lộn với nhau, thâm nhập vào nhau, thâm nhập vào nhau. Không gian xưa kèm với thời gian xưa. Đương khí ấy là xưa trong thời gian, thuyền bè… sắp đổi là xưa trong không gian: Đến nay là nay, nước sông chảy hoài là cả xưa lẫn nay. Trong nghệ thuật viết văn hay điện ảnh ngày nay, người ta gọi cách ấy là đồng hiện, làm cho truyện kể được sinh động, không đơn điệu, nhờ đó tăng phần lôi cuốn.

Đoạn trích thể hiện cảm xúc bồi hồi của Trương Hãn Siêu khi đứng trước cảnh sông nước ghi dấu những chiến công oanh liệt của dân tộc ta. Đoạn trích cũng thể hiện lòng tiếc thương, kính phục các bậc anh hùng ngày trước. Đó cũng chính là tấm lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc của tác giả.