Giải thích lời dạy: Điều gì phải thì cố làm cho kì được, dù là việc nhỏ. Điều gì trái thì hết sức tránh, dù là một điều trái nhỏ – Văn hay lớp 7

Giải thích lời dạy: Điều gì phải thì cố làm cho kì được, dù là việc nhỏ. Điều gì trái thì hết sức tránh, dù là một điều trái nhỏ – Bài làm 1

Bác Hồ vừa là vị lãnh tụ, vừa là vị cha già của dân tộc. Bác luôn quan tâm châm sóc mọi tầng lớp nhân dân trong cả nước. Đối với thanh thiếu niên, Bác ân cần chỉ bảo, dìu dắt với thái độ bao dung, trìu mến… Không những Bác dạy những điều lớn như hướng dẫn ta tiến tới lí tưởng cao đẹp mà Bác còn dạy cả những điều nhỏ như cách cư xử hàng ngày nữa. Vì vậy, tại buổi lễ khai mạc trường Đại học Nhân Dân ngày 19-5- 1955, Bác đã dạy rằng.

“Điều gì phải thì cố làm cho kì được, dù là việc nhỏ. Điều gì trái thi hết sức tránh, dù là một điều trái nhỏ”

Chúng ta hiểu lời dạy ấy ra sao?

Điều phải là gì? Điều phải nhỏ là thế nào? Điều phải là những điều đúng điều tốt đúng với lẽ phải, đúng với pháp luật… Có những điều phải lớn, to tát như sự hi sinh xa thân vì việc nghĩa, vì lí tưởng. Lại có những điều phải nhỏ, bình thường ít ai quan tâm như làm vừa lòng người chung quanh, giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, dắt dẫn người già hoặc trẻ em qua đường…

Điều trái là gì? Điều trái nhỏ là thế nào? Điều trái là những điều xấu, không đúng với chân lí, có thể làm hại cho người khác… có những điều sai trái lớn, trầm trọng như phản bội Tổ Quốc, làm hại cuộc sống người dân. Nhưng cũng có những điều trái nhỏ thường bị mọi người bỏ qua như gây rối trật tự, ồn ồn trong khu phố, xả rác bừa bãi, nói chuyện trong giờ học…

Bác đã dạy rất rõ: đối với điều phải, dù nhỏ, chúng ta cung phải cố làm cho kì được, nghĩa là chúng ta phải đem hết sức lực ra để hoàn thành cho bằng được, không nên coi thường những việc nhỏ ấy. Và Bác cũng đã bảo: đối với những điều trái, dù nhỏ, ta phải hết sức tránh, nghĩa là không được làm, đừng bao giờ làm.

Tại sao ta phải làm cho bằng được dù đó là việc phải nhỏ? Đã là điều phải thì dù lớn hay nhỏ gì cũng điều đáng làm và nên làm. Khi ta làm một việc phải là ta đã có mục đích tốt. Lại nữa, nhiều việc phải nhỏ tầm thường sẽ góp thành một việc phải lớn. Trong đời sống hằng ngày, việc phải nhỏ có mặt thường xuyên và ai ai cũng có thể làm được như Bác Hồ dạy:

Tuổi nhỏ làm việc nhỏ. Tùy theo sức của mình.

Hưởng ứng lời kêu gọi của nhà trường và trên tinh thần giúp đỡ đồng bào bị thiên tai lũ lụt, mỗi học sinh nhịn phần ăn sáng của mình để đóng góp thành món quà có giá trị gửi đến đồng bào nạn nhân hầu chia sẻ phần nào những mất mát, đau buồn đó. Đây là một việc làm phải nhỏ đáng được tuyên dương.

Và tại sao đối với điều trái ta phải hết sức tránh dù điều trái nhỏ? Là điều trái tất nhiên là có hại, hại cho bản thân và hại cho người khác. Luật pháp và lương tâm con người không dung thứ khi ta cố tình làm điều sai trái, dù nhỏ. Nếu ta làm điều trái nhỏ lâu ngày nó sẽ tích lũy dần thành điều trái lớn.

Cũng như một học sinh lúc đầu dối trá với bạn rồi đến thầy cô… dần dần trở thành kẻ gian dối ở ngoài xã hội. Như vậy, ta không nên nhúng tay vào bất kì một điều trái nào, dù nhỏ, là như thế.

Thấm nhuần lời dạy của Bác, trước hết, ta phải quan tâm đến những điều nhỏ nhất, dù đó là điều phải lẫn điều trái. Kế đến, ta phải thận trọng trong cách ứng xử, trọng việc làm hàng ngày, phải biết suy nghĩ và hành động khi biết dó là điều tốt. Sau cùng, ta nên mạnh dạn từ bỏ những thói quen xấu, dù đó là điều xấu nhỏ.

Lời dạy của Bác vô cùng quí báu và sâu sắc. Qua lời dạy, ta thấy Bác đã quan tâm đến thanh thiếu niên biết nhường nào. Để làm được nhiều điều tốt, tránh những điều xấu, chúng ta phải cố gắng phấn đấu khắc phục bản thân để luôn luôn xứng đáng là cháu ngoan của Bác.

Giải thích lời dạy: Điều gì phải thì cố làm cho kì được, dù là việc nhỏ. Điều gì trái thì hết sức tránh, dù là một điều trái nhỏ – Bài làm 2

Là một tấm gương tuyệt vời về đạo đức “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, Bác Hồ không những đặt ra yêu cầu rất cao đối với việc rèn luyện đạo đức cách mạng cho chính mình mà Bác còn đặt ra yêu cầu cao đôi với tất cả những cán bộ cách mạng, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên Việt Nam.

Tại buổi lễ khai mạc Trường Đại học Nhân dân ngày 19-1-1955, Bác Hồ đã dạy:

“Điều gi phải thì cố làm cho kì được, dù là việc nhỏ. Điều gì trái thi hết sức tránh, dù là một điều trái nhỏ. ”

Chúng ta phải hiểu câu nói trên ra sao và tuân theo lời dạy quý báu của Bác như thế nào?

Trước hết, điều phải là gì? Điều phải nhỏ là những điều gì? Điều phải là những điều đúng, điều tốt, đúng với lẽ phải, với quy luật, thuận với đạo lí, phù hợp với mọi người, có ích cho xã hội. Điều phải lớn như hi sinh xả thân vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ* đất nước, vì lí tưởng. Điều phải nhỏ là những việc xảy ra hàng ngày trong sinh hoạt của mọi người. Đó là những việc đúng, việc tốt, đúng với lẽ phải, hợp lí vừa lòng đôi với mọi người chung quanh ta. Chẳng hạn như việc nhặt được của rơi đem trả lại cho người mất hay như giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, không xả rác bừa bãi chẳng hạn.

Còn điều trái là gì? Điều trái là những điều sai, sai với lẽ phải, với sự thật, làm hại kẻ khác, không có lợi cho mọi người. Điều trái lớn như phản bội lại quyền lợi dân tộc, nhân dân, tổ quốc làm tổn hại tới cuộc sống của

cộng đồng. Điều trái nhỏ là những việc sai, không đúng, tuy là nhỏ nhặt nhưng cũng có tổn hại ít nhiều đến người khác. Đối với học sinh chúng ta, chẳng hạn như việc nói chuyện trong lớp tuy lỗi không lớn nhưng cũng là vi phạm nội quy lớp học và gây ảnh hưởng không tốt đến trật tự, có ảnh hưởng nhất định đến việc học tập của người khác.

Bác Hồ đã dạy rõ: Đối với điều phải, đã cho là đúng, là phải và cần thiết làm thì dù việc đó có nhỏ thì chúng ta cũng quyết tâm thực hiện cho kì được quyết không trốn tránh hay bỏ cuộc nửa chừng. Trên phương diện đạo đức, người ta đánh giá việc làm phải của mỗi người là ở tinh thần và mục đích của việc làm ấy chứ không phải là ở tầm cỡ hay kết quả của nó. Hơn thế nữa, nhiều điều phải nhỏ góp lại sẽ thành điều phải lớn. Không phải lớn không phái lúc nào cũng xảy ra và ai làm cũng được. Do đó, chúng ta nên “tùy theo sức của mình” mà làm những việc phải nhỏ thường xuyên có mặt trong cuộc sống của mình.

Còn đôi với điều trái, đã cho là không đúng thì phải hết sức tránh, dù là điều trái nhỏ. Nghĩa là chúng ta bằng mọi cách phải từ chối, không tham gia, phải tự chiến thắng bản thân mình, chiến thắng những cám dỗ vật chất. Bác Hồ căn dặn chúng ta không được coi thường điều trái nhỏ, phải hết sức tránh nghĩa là không nên làm, tuyệt đối không được làm. Tại sao vậy? Bởi vì đã là điều trái thì tất nhiên là có hại cho chính bản thân mình và cho người khác. Về mặt đạo đức, đặc biệt cách mạng không cho phép con người nhúng tay vào điều trái dù là điều trái nhỏ. Hơn thế nữa, nhiều điều trái nhỏ góp lại sẽ thành điều trái lớn. Nhiều lần làm điều trái sẽ dẫn chúng ta tới thói quen “ăn cắp quen tay, ngủ ngày quen mắt”. Không tránh làm điều trái nhỏ là ta đã vi phạm vào đạo đức xã hội.

Câu nói trên là một lời khuyên dạy ngắn gọn về mặt hình thức rõ ràng dễ hiểu về mặt nội dung.

Bác Hồ nhắc nhở, giáo dục mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ một phương châm sông và hành động là hãy làm theo lẽ phải, bảo vệ chân lí, nhất quyết không làm điều trái có hại cho người khác.

Lời khuyên dạy của Bác thật vô cùng quý giá và sâu sắc. Qua đấy, chúng ta thấy Người luôn luôn quan tâm đến mọi người nhất là đến thanh thiếu niên chúng ta.

Để thực hiện được lời khuyên dạy trên, trước hết chúng ta không được khinh suất coi thường những điều nhò nhật kể cả những điều phải lẫn điều trái. Hàng ngày nên cố tập làm những việc tốt dù dó là việc tốt nhỏ và quyết tâm từ bỏ, tuyệt đôi không làm việc trái dù đó là việc trái nhỏ. Là học sinh, chúng ta nên phấn đấu làm theo Năm điều Bác Hồdạy vì trong đó đã chứa đựng đầy đủ tất cả những việc chúng ta cần phải làm, phải phấn dấu.