Giải thích câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim”

Đề bài: Giải thích câu tục ngữ "Có công mài sắt có ngày nên kim" Bài làm Nói về đức tính kiên trì luôn có những câu truyện hay và thú vị. Đã từ lâu, kiên trì trở thành một phẩm chất đáng quí và cần có của mỗi con người. Bởi kiên trì có thể đưa bạn chạm đến cánh cửa thành công dù trong bất cứ lĩnh vực nào. Đối với con người Việt Nam, kho tàng văn học dân gian mang một giá trị to lớn mà không ai có thể chối bỏ. Những kinh nghiệm sống, bài học ứng xử hay ...

Đề bài: Giải thích câu tục ngữ "Có công mài sắt có ngày nên kim"

Bài làm

Nói về đức tính kiên trì luôn có những câu truyện hay và thú vị. Đã từ lâu, kiên trì trở thành một phẩm chất đáng quí và cần có của mỗi con người. Bởi kiên trì có thể đưa bạn chạm đến cánh cửa thành công dù trong bất cứ lĩnh vực nào. Đối với con người Việt Nam, kho tàng văn học dân gian mang một giá trị to lớn mà không ai có thể chối bỏ. Những kinh nghiệm sống, bài học ứng xử hay những tinh hoa được tích lũy lâu đời luôn được kết tinh trong dòng văn học này. Về đức tính kiên trì, văn học dân gian cũng có rất nhiều câu ca dao tục ngữ hay. Và câu tục ngữ "có công mài sắt có ngày nên kim" là một ví dụ điển hình. 

Thêm một dẫn chứng nữa về đặc thù của dòng văn học dân gian. Đó là hình ảnh được sử dụng hết sức bình dị gần gũi với người lao động. Trong câu tục ngữ này là hình ảnh của công việc mài kim. Cái cây kim nhỏ xíu nhưng luôn là vật dụng không thể thiếu của người Việt Nam. Để có được cây kim ấy, người xưa phải mài sắt. Sắt chính là nguyên liệu để tạo ra cây kim bé nhỏ ấy. Nhưng cục sắt thường rất to. Nó to hơn gấp nhiều lần so với chiếc kim – sản phẩm cuối cùng mà ta muốn có được. Do vậy, để có được cây kim – kết quả cuối cùng mà ta mong muốn, người xưa phải trải qua một thời gian rất dài, rất lâu. Có thể nói, để mài thành một chiếc kim, cần bỏ ra rất nhiều công sức. Và để làm được điều đó cần một sự kiên trì. Để khẳng định sự cần thiết đó là đúng đắn, ông cha ta khẳng định "có công mài sắt có ngày nên kim". Một sự khẳng định không còn sự nghi ngờ gì. Cứ có công, có sự kiên trì ắt đạt được kết quả. Nếu để cục sắt ở đó mà không mài dũa thì mãi mãi cũng chỉ là một cục sắt vô tri vô giác, không ích lợi gì. Nhưng nếu ta mài nó thành một cây kim, nó sẽ giúp ích cho cuộc sống của chúng ta. Điều này muốn nói đến công sức chúng ta bỏ ra sẽ tạo thành một kết quả có ích cho cuộc sống bản thân. Sự bền bỉ, chịu thương chịu khó, kiên trì cũng như sáng tạo trong lao động sẽ mang đến một thành quả có ích. Dù là trong bất cứ lĩnh vực nào đều cần phải có kiên trì. Trong học tập, ai cũng biết học tập là cả một quá trình dài. Ngay từ ban đầu, ta phải bập bẹ học đánh vần, học viết chữ. Rồi tiếp đến, ta học những bài toán cộng, trừ đơn giản, dần dần học hết tiểu học, đến trung học cơ sở, trung học phổ thông, rồi đại học, cao học… Phải khẳng định, nếu ai học đến hết bậc đại học, đã mất ít nhất mười sáu năm đèn sách. Mười sáu năm không phải là một khoảng thời gian ngắn. Đương nhiên, có người bỏ cuộc, có người chỉ học đến trung học cơ sở đã không còn muốn đi học nữa. Họ thiếu sự kiên trì. Bởi đường học đâu chỉ bằng phẳng, nó cũng có những chông gai, những khó khăn thử thách. Để vượt qua nó, con người đặc biệt là người học rất cần có lòng kiên trì. Ngày hôm nay ta chưa thành công thì hãy kiên trì làm tiếp cho đến ngày mai. Không ai là lúc nào cũng vấp ngã, vấp ngã nhiều họ sẽ vững chắc, cứng cáp hơn để vượt qua nó. Trường học có chông gai đến đâu cũng không khốc liệt bằng trường đời. Vì vậy, hãy kiên trì từng ngày một để đạt được những điều mình muốn. Đó là học tập, còn những lĩnh vực khác thì sao? Chẳng hạn trong lao động sản xuất, sự sáng tạo luôn là điều giúp người lao động tăng năng suất. Nhưng sự sáng tạo ấy đâu phải là làm được ngay. Một cái máy bóc tách hạt ngô mà người lao động sáng chế ra cũng phải trải qua một quá trình. Họ đã phải thất bại nhiều lần, rút ra kinh nghiệm cho những cái máy tiếp theo. Họ không bỏ cuộc khi gặp thất bại. Họ kiên trì. Và cuối cùng họ cũng làm ra được chiếc máy bóc tách hạt ngô đầu tiên để gúp cho công việc của mình có năng suất cao hơn. Sức mạnh của sự kiên trì đã được lịch sử chứng minh biết bao đời nay. Ngay từ thuở dựng nước, các vua Hùng đã cùng nhân dân kiên trì xây thành Cổ Loa dù cho cứ xây xong lại sập( sự tích thành Cổ Loa). Hay nhân dân ta kiên trì xây dựng một nền văn minh lúa nước, một nền văn hóa của người Việt. Đến buổi giữ nước, trước bao nhiêu cuộc xâm lượ từ phương Bắc, nhân dân ta vẫn kiên trì chống lại. Hàng nghìn năm Bắc thuộc nhưng nhân dân ta vẫn kiên trì đứng lên khởi nghĩa giành lại nền độc lập. Đến hai cuộc kháng chiến trường kì chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ, trải qua một quãng thời gian rất dài, hi sinh biết bao máu và nước mắt, dân ta vẫn kiên trì bền bỉ làm cách mạng, làm kháng chiến đến cùng. Ngày nay, con người Việt Nam lại kiên trì với công cuộc công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, chống lại thiên tại dịch họa. Tóm lại sự kiên trì luôn gắn liền với con người Việt Nam ở mọi thời đại. 

Tấm gương về lòng kiên trì mà nói cũng rất nhiều. Nổi bật là vị lãnh tụ vĩ đại của chúng ta – Bác Hồ. Bác là một tấm gương sáng về mọi mặt cho người Việt và đặc biệt là giới trẻ noi theo. Bác kiên trì trong rất nhiều lĩnh vực. Từ buổi đầu ra đi tìm đường cứu nước, Bác kiên trì học tập, học hỏi, hoạt động tuyên truyền đòi tự do cho người dân An Nam. Mặc dù bị cấm hoạt động, bị từ chối nhưng người vẫn tìm cách để giành lấy con đường đến độc lập cho dân tộc Việt Nam. Bác đã để lại rất nhiều bài học về lòng kiên trì cho giới trẻ. Ví dụ như mấy dòng thơ:

"Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi và lấp biển

Quyết chí ắt làm nên" 

Cũng giống như bao câu tục ngũ khác, "có công mài sắt có ngày nên kim" vẫn luôn mang giá trị to lớn dù có trải qua biết bao thời đại, sự thăng tầm và phát triển của xã hội. Giá trị ấy luôn trường tồn với thời gian. Nó không chỉ mang giá trị văn học mà còn là những kinh nghiệm đúc kết lâu dài của thế hệ đi trước. Chúng ta là thế hệ đi sau, những con người trẻ tuổi, được nhận những bài học quý báu ấy hãy biết cách vận dụng chúng để giá trị của nó vẫn được khẳng định và lưu truyền cho thế hệ mai sau. 

Kim Oanh