Giải bài 1,2,3, 4,5 trang 122 SGK Hóa 9: Axetilen

Lý thuyết và giải bài 1, 2, 3, 4,5 trang 122 SGK Hóa 9: Axetilen 

A. Lý thuyết: Axetilen

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Axetilen C₂H₂ là chất khí, không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước.

II. CẤU TẠO PHÂN TỬ

Trong phân tử axetilen có một liên kết ba giữa hai nguyên tử cacbon. Công thức cấu tạo của axetilen H – C = C- H; viết gọn HC =CH.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Tác dụng với oxi:

Khi đốt trong không khí, axetilen cháy với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt

2C₂H₂ + 5O₂  –tº→  4CO₂ + 2H_2O

2. Tác dụng với dung dịch brom:

HC=CH + Br₂ —> Br-CH=CH—Br (đibrom etilen)

HC=CH + Br₂ —> Br₂CH-CHBr₂ (tetra brometan)

Nếu nước brom lấy dư và axetilen phản ứng hết thì viết:

HC=CH + 2Br₂ —> Br₂CH-CHBr₂

Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H₂, Cl₂…

IV. ĐIỀU CHẾ

1. Trong phòng thí nghiệm và trọng công nghiệp,cho canxi cacbua phản ứng với nước.

2. Phương pháp hiện đại để điều chê axetilen hiện nay là nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao, sau đó làm lạnh nhanh.

2CH₄ –1500º→ C₂H₂ + 3H₂

V. ỨNG DỤNG

–   Axetilen dùng trong đèn xì oxi-axetilen dể hàn, cắt kim loại.

–  Axetilen là nguyên liệu để sản xuất poli (vinyl clorua) dùng sản xuất nhựa PVC và nhiều hóa chất khác.

B. Hướng dẫn giải bài tập SGK Hóa 9 trang 122: Axetilen

Bài 1 (SGK Hóa 9 trang 122)

Hãy cho biết trong các chất sau :

CH₃ – CH₃ ; CH ≡ CH ; CH₂ = CH₂ ; CH₄ ; CH ≡ C – CH₃

a)  Chất nào có liên kết ba trong phân tử.

b)  Chất nào làm mất màu dung dịch brom.

Giải bài 1:

a) Chất có liên kết 3 là CH ≡ CH và CH ≡ C – CH3
b) Chất làm mất màu dung dịch brom là:
CH ≡ Ch; CH2 = CH2 ; CH ≡ C – CH3

Bài 2 (SGK Hóa 9 trang 122)

Cần bao nhiêu ml dung dịch brom 0,1 M để tác dụng hết với:

a) 0,224 lít etilen ở điều kiện tiêu chuẩn?

b) 0,224 lít axetilen ỏ điều kiện tiêu chuẩn?

Giải bài 2:

a) Số mol C₂H₄ = 0,224 : 22,4 = 0,01 mol

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

Thấy ngay số mol Br₂ phản ứng = số mol C₂H₄ = 0,01 mol

V_{ddBr2 =} ⁼ 0,1 lit = 100ml

b) Số mol С₂H₂ = 0,01 mol

С₂H₂ + 2Вг₂ → C₂H2Br4

p.ư:     0,01     0,02     0,01     (mol)

V_ddBr2 =  = 0,2 lit = 200ml

Bài 3 (SGK Hóa 9 trang 122)

Biết rằng 0,1 lít khí etilen (đktc) làm mất màu tối đa 50 ml dung dịch brom. Nếu dùng 0,1 lít khí axetilen (đktc) thì có thể làm mất màu tối đa bao nhiêu ml dung dịch brom trên?

Giải bài 3:

CH₂=CH₂ + Br₂ → C₂H₄Br₂ (1)

HC=CH + 2Br₂ →  Br₂CH-CHBr₂ (2)

Từ (1) và (2) ta thấy số mol Br₂ phản ứng với C₂H₂ gấp 2 lần số mol Br₂ phản ứng với C₂H₄

Vì cùng một dung dịch brom nên thể tích dung dịch brom cần là 50 x 2 = 100ml.

Bài 4 (SGK Hóa 9 trang 122)

Đốt cháy 28 ml hỗn hợp khí metan và axetilen cần phải dùng 67,2 ml khí oxi.

a) Tính phần trăm thể tích của mỗi khí trong hỗn hợp.

b) Tính thể tích khí CO₂ sinh ra.

(Các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất).

Giải bài 4:

Đối với chất khí, trong cùng điều kiện về nhiệt độ và áp suất, tỉ lệ số mol trong phương trình phản ứng cũng là tỉ lệ về thể tích các khí.

a) Gọi thế tích của CH₄ và C₂H₂ lần lượt là x, у (ml).

Phương trình phản ứng: CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O

p.ư:         x   -> 2x       x          (ml)

2C₂H₂ + 5O₂ → 4CO₂ + 2H₂O

p.ư:       у     -> 2,5y     2y (ml)

Theo thể tích hỗn hợp và thể tích oxi, ta có hệ phương trình:                         

Giải (1) và (2), ta được x = 5,6ml và y = 22,4ml.

%V_CH4 = 5,6/28  x 100% = 20%; %V_C2H2 = 100% – 20% = 80%

b) Thể tích khí khí C0₂ sinh ra = x + 2y = 5,6 + 2 x 22,4 = 50,4ml.

Bài 5 (SGK Hóa 9 trang 122)

Cho 0,56 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm C₂H₄, C₂H₂ tác dụng hết với dung dịch brom dư, khối lượng brom đã tham gia phản ứng là 5,6 gam.

a)  Hãy viết phương trình hoá học.

b) Tính phần trăm thể tích của mỗi khí trong hỗn hợp.

Giải bài 5:

Số mol hỗn hợp = 0m56 : 22,4 = 0,025 mol; số mol Br₂ = 5,6 : 160 = 0,035 mol.

Gọi x, y lần lượt là số mol của etilen và axetilen.

a) Phương trình hoá học:

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

P.ư:  x          x        x (mol)

C₂H₂ + 2Br₂ → C₂H₂Br₄

P.ư: y          2y        y (mol)

b) Ta có hệ phương trình: ; Giải hệ ta được y = 0,01 và x = 0,015

%V_C2H4 = 0,015/0,025 x 100% = 60%; V_C2H2 = 100% – 60% = 40%

Bài sau: Giải bài 1,2,3, 4 trang 125 SGK Hóa 9: Benzen