Giải bài 1,2,3, 4,5 trang 112 SGK Hóa 9: Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

Lý thuyết và giải bài 1, 2, 3, 4 ,5 trang 112 SGK Hóa 9: Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

A. Lý thuyết: Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ

1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử

Trong các hợp chất hữu cơ, cacbon luôn có hóa trị IV, hiđro có hóa trị I, oxi có hóa trị II. (mỗi hóa trị được biểu diễn bằng một gạch nối giữa hai nguyên tử liên kết)

2. Mạch cacbon

Trong hợp chất hữu cơ, các nguyên tử cacbon di liên kết với nhau tạo thành mạch cacbon. Có 3 loại mạch cacbon là mạch không phân nhánh (mạch thẳng), mạch nhánh và mạch vòng.

3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử

Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. Thí dụ: cùng công thức phân tử C₂H₆O nhưng trật tự liên kết giữa các nguyên tử khác nhau, tạo thành hai hợp chất khác nhau là rượu etylic và đimetyl ete.

II. CÔNG THỨC CẤU TẠO

Công thức cấu tạo là công thức biểu diễn đầy đủ liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.

Như vậy, công thức cấu tạo cho biết thành phần của phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.

B. Hướng dẫn giải bài tập SGK Hóa 9 trang 112: Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

Bài 1 (SGK Hóa 9 trang 112)

Hãy chỉ ra những chỗ sai trong các công thức sau và viết lại cho đúng :

Giải bài 1:

Công thức đúng:

Bài 2 (SGK Hóa 9 trang 112)

Hãy viết công thức cấu tạo của các chất có công thức phân tử sau :

CH₃Br, CH₄O, CH₄, C₂H₆, C₂H₅Br.

Biết rằng brom có hoá trị I.

Giải bài 2:

Bài 3 (SGK Hóa 9 trang 112)

Hãy viết công thức cấu tạo dạng mạch vòng ứng với các công thức phân tử sau : C₃H₆, C₄H8, C₅H₁₀.

Giải bài 3:

Bài 4 (SGK Hóa 9 trang 112)

Những công thức cấu tạo nào sau đây biểu diễn cùng một chất ?

Giải bài 4:

– 1,3,4 là công thức cấu tạo rượu etylic
– 2,5 là công thức cấu tạo của đimetylete

Bài 5 (SGK Hóa 9 trang 112)

Phân tử hợp chất hữu cơ A có hai nguyên tố. Khi đốt cháy 3 gam chất A thu được 5,4 gam H₂0. Hãy xác định công thức phân tử của A, biết khối lượng mol của A là 30 gam.

Giải bài 5:

Theo đề bài, chất hữư cơ A chứa 2 nguyên tố, khi đốt cháy A thu được H₂0, suy га A chứa C và H, công thức phân tử của A có dạng C_xH_y. Có nhiều cách lập CTPT của A. Thí dụ dựa vào phản ứng cháy. n_A = 3 : 30 = 0,1 mol;
nH2O = 5,4 :18 = 0,3 mol

                    2C_xH_y + (2x + y/2) O₂ → 2xCO₂ + yH₂O

Tỉ lệ:     2                                2x         y (mol)

P,ư:      0,1                                          0,3

Ta có: 2/0,1 = y/0,3 => y = 6.

Từ C_xH_y, ta có М_A = 12x + у = 30, suy га x = 2.

Vậy công thức phân tử của A là C₂H₆.

Bài sau: Giải bài 1,2,3, 4 trang 116 SGK Hóa 9: Metan