Gặp gỡ thế hệ tiếp

Trong hai mươi nhăm năm qua, Công nghệ thông tin đã làm thay đổi nhiều điều với Internet, laptops, máy tính bảng, điện thoại di động, và Internet mọi vật v.v. Tuy nhiên, đây chỉ là bắt đầu, vì tôi tin sẽ có nhiều thay đổi hơn tới trong tương lai gần và nhiều thứ trong chúng sẽ xảy ra nhanh chóng và không ngờ.

Tháng trước, tôi được đề nghị đọc bài giảng về công nghệ thông tin cho nhiều trường trung học như một phần của sáng kiến STEM của các trường công nơi các giáo sư đại học tình nguyện đào tạo các thầy giáo và học sinh trung học về chủ đề xác định. Hoạt động này cho cho tôi cơ hội biết về “thế hệ tiếp.” Mặc dầu tôi chỉ đọc bài giảng ở bốn trường trung học với trên ba trăm học sinh và năm thầy cô giáo, kinh nghiệm này dẫn tôi tới tin rằng những người trẻ này sẽ tạo khác biệt lớn trong tương lai.

Tôi để ý rằng những học sinh trẻ này đã rất khác với thế hệ trước và thế hệ của bố mẹ họ. Tất cả họ đều lớn lên cùng Internet, Laptops, điện thoại di động cho nên họ thoải mái với công nghệ hơn bố mẹ họ. Chẳng hạn, khi bố mẹ họ đi mua bán tại cửa hàng địa phương hay siêu thị, họ ưa thích mua mọi thứ trực tuyến và thường làm quyết định nhanh chóng về điều họ muốn. Khi tôi hỏi: “Tại sao em mua mọi thứ trực tuyến?” Nhiều người bảo tôi rằng họ hỏi bạn bè họ, đọc các bình luận trên Facebook về sản phẩm, hay chat trực tuyến với người khác về cái gì đó trước khi mua cho nên họ có thể làm quyết định nhanh chóng. Họ coi trọng thời gian của họ và ưa thích dùng laptop hay điện thoại di động thay vì “phí” thời gian vào chợ và mặc cả giá như bố mẹ họ. Với họ, mua bán trực tuyến là tốt nhất vì họ có thể so sánh giá cả và chất lượng nhanh chóng. Một học sinh lớp mười nói: “Em ưa thích để app di động so sánh giá về cái em muốn và chọn giá thấp nhất trực tuyến.” Một học sinh khác nói thêm: “Tại sao lại mặc cả? Cứ để phần mềm trí khôn nhân tạo làm việc kiểm. Không phí thời gian.” Bây giờ tôi hiểu tại sao Amazon là cửa hàng trực tuyến thành công nhất và lớn nhất với nhiều tỉ đô la trong lợi nhuận hàng quí, họ hiểu thói quen mua sắm của thế hệ trẻ hơn.

Tôi hỏi: “Nhưng tại sao Amazon chứ không phải công ti khác?” Một học sinh nói: “Amazon có giá tốt nhất và có thể chuyển giao sản phẩm trong vòng vài ngày. Họ không dùng cơ quan bưu điện nhưng có hệ thống vận tải riêng của nó. Đôi khi họ có thể chuyển giao sản phẩm trong ngày. Đó là điều chúng em muốn. Với chúng em, “theo nhu cầu” là yếu tố quan trọng, Amazon sẽ sớm dùng trực thăng để chuyển giao, bất kì cái gì chúng em mua, chúng em có thể nhận được nó trong vòng nửa giờ. Với app di động, chúng em có thể mua và trả tiền qua điện thoại, nó là dễ dàng và nhanh chóng.” Bây giờ tôi biết tại sao thanh toán di động như thanh toán Apple, Google Wallet, hay thanh toán Samsung đang được phổ biến hơn. Tôi nghĩ các máy ATM sẽ sớm biến mất cũng như điện thoại có dây vì mọi thứ được kết nối bởi công nghệ không dây.

Tôi cũng thấy rằng những người trẻ này nhanh hơn nhiều trong chấp nhận công nghệ mới như Internet mọi vật, thực tại ảo, công nghệ đeo được và phụ tá số thức của Trí khôn nhân tạo. Khi tôi đọc bài giảng về các chủ đề này, quá nửa lớp đã biết về chúng, một số người đã dùng chúng. Tôi hỏi: “Dường như nhiều người trong các em đã biết về những công nghệ này, các em học chúng bằng cách nào?” Câu trả lời của họ làm tôi ngạc nhiên: “Chúng em học từ Các môn học trực tuyến mở cho đại chúng (MOOCs) nhiều người trong chúng em thậm chí đã tham dự các lớp học ở đó. Vì các thầy cô giáo trường trung học không biết về các môn học này, họ chỉ cho chúng em học các môn trực tuyến.” Bây giờ tôi biết tại sao nhiều doanh nghiệp như bán lẻ, ngân hàng và cửa hàng vật lí đang gặp vấn đề. Quá nửa các cửa hàng vật lí bây giờ bị đóng cửa và nhiều công ti lớn đang nộp đơn xin phá sản. Tôi nghĩ nếu các công ti không thay đổi nhanh chóng bằng việc chấp nhận biến đổi số thức, nhiều công ti sẽ không thể sống sót được. Khi chúng ta đi vào tương lai gần nơi những người trẻ này bắt đầu tác động tới xã hội, điều quan trọng là hiểu điều họ có thể làm và sẽ làm khi thời đại đã thay đổi.

Sau giờ lên lớp, một thầy hiệu trưởng trường trung học hỏi tôi: “Lớp của thầy thế nào?” Tôi trả lời: “Tôi không nghĩ rằng tôi sẽ cần nói về công nghệ nhưng có nhu cầu khẩn thiết mà tôi sẽ quay lại.” Ông ấy dường như ngạc nhiên: “Thầy dự định dạy cái gì?” Tôi bảo ông ấy: “Học sinh có thể không cần học về công nghệ, nhiều người tự họ có thể học điều đó, nhưng tôi nghĩ họ sẽ cần được đào tạo về luân lí, đạo đức, và trách nhiệm vì công nghệ không có lương tâm có thể là thảm hoạ.”

English version

Tác phẩm, tác giả, nguồn

• Tác phẩm: Lời khuyên cho các bậc phụ huynh
• Biên tập: Kipkis.com
• Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University