Enzyme và vai trò của enzyme trong chuyển hóa vật chất
Các phản ứng sinh hóa trong điều kiện thường xảy ra với tốc độ chậm nhưng khi ở trong tế bào, cơ thể thì chúng diễn ra nhanh chóng là nhờ sự xúc tác của enzyme. Vậy enzyme là gì và chúng có vai trò ra sao đối với hoạt động sống của cơ thể sống ? ...
Các phản ứng sinh hóa trong điều kiện thường xảy ra với tốc độ chậm nhưng khi ở trong tế bào, cơ thể thì chúng diễn ra nhanh chóng là nhờ sự xúc tác của enzyme. Vậy enzyme là gì và chúng có vai trò ra sao đối với hoạt động sống của cơ thể sống ?
- Năng lượng và vật chất trong tế bào.
- Cấu trúc và chức năng của protein
- Cacbonhidrat và lipit
- Nguyên tố hoá học và nước
Xem thêm: Chuyển hoá vật chất và năng lượng trong tế bào
I. Enzim
1) Khái niệm
Enzim là chất xúc tác sinh học được tổng hợp trong tế bào sống. Enzim làm tăng tốc độ của phản ứng mà không bị biến đổi sau phản ứng.
2) Cấu trúc của enzim
- Enzim có bản chất là protein hoặc protein kết hợp với chất khác không phải là protein.
- Trong phân tử enzim có trung tâm hoạt động tương thích với cấu hình không gian của cơ chất mà nó tác động, là nơi enzim liên kết tạm thời với cơ chất.
3) Cơ chế tác động của enzim
- Enzim liên kết với cơ chất enzim-cơ chất enzim tương tác với cơ chất → enzim biến đổi cấu hình cho phù hợp với cơ chất→ giải phóng enzim và tạo cơ chất mới.
- Do cấu trúc của trung tâm hoạt động của enzim mỗi loại enzim chỉ tác động lên 1 loại cơ chất nhất định Tính đặc thù của enzim.
4) Các yểu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim
a. Nhiệt độ
Trong giới hạn nhiệt hoạt tính của enzim tỷ lệ thuận với nhiệt độ.
b. Độ pH
Mỗi enzim chỉ hoạt động trong 1 giới hạn pH xác định.
c. Nồng độ enzim và cơ chất
Hoạt tính của enzim thường tỷ lệ thuận với nồng độ enzim và cơ chất.
d. Chất ức chế hoặc hoạt hoá enzim
Một số hoá chất có thể làm tăng hoặc giảm hoạt tính của enzim.
e. ứng dụng của enzyme
Enzyme protease là nhóm enzyme phân giải protein; enzyme amilase : phân giải tinh bột; cellulase : phân giải xenluloz, lipase : phân giải lipit;....
Enzyme nối: ligase ; enzyme cắt : Restricase được sử dụng trong công nghệ tạo ADN tái tổ hợp...
II. Vai trò của enzim trong qúa trình chuyển hoá vật chất
- Enzim giúp cho các phản ứng sinh hoá trong tế bào diễn ra nhanh hơn (không quyết định chiều phản ứng) tạo điều kiện cho các hoạt động sống của tế bào.
- Tế bào có thể tự điều chỉnh quá trình chuyển hoá vật chất để thích ứng với môi trường bằng cách điều chỉnh hoạt tính của các enzim.
- Ức chế ngược là kiểu điều hoà mà trong đó sản phẩm của con đường chuyển hoá quay lại tác động như 1 chât ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng ở đầu con đường chuyển hoá.
