Đánh giá khía cạnh kinh tế, kỹ thuật của các cải tiến qua việc đánh bắt so sánh
Có hai xu hướng đối nghịch nhau trong sự phát triển nghề khai thác cá. Đó là, các ngư cụ và hệ thống đánh bắt luôn được cải tiến nên đã làm tăng sản lượng đánh bắt và ngược lại trữ lượng cá ngày càng giảm sút nghiêm trọng. Do đó, đánh giá khía cạnh kinh tế, ...
Có hai xu hướng đối nghịch nhau trong sự phát triển nghề khai thác cá. Đó là, các ngư cụ và hệ thống đánh bắt luôn được cải tiến nên đã làm tăng sản lượng đánh bắt và ngược lại trữ lượng cá ngày càng giảm sút nghiêm trọng. Do đó, đánh giá khía cạnh kinh tế, kỹ thuật trong cải tiến ngư cụ là so sánh hiệu quả giữa cái mới so với các cái đã được chuẩn hoá trong điều kiện khai thác hiện tại (Crewe, 1964).
Nếu gọi T là tuổi thọ của một hệ thống đánh bắt mới, ứng với các chi phí về thiết kế, xây dựng và hoạt động cho hệ thống mới là b. Giả sử, hệ thống đánh bắt mới tạo ra được một tổng sinh khối là C,ứng với một tổng giá trị là A.
Khi đó, tỉ lệ giữa phần thu được A ứng với tổng chi phí b sẽ là thước đo mức hiệu quả hoạt động của hệ thống đánh bắt mới (Ec), nghĩa là:
Ec=Ab size 12{E rSub { size 8{c} } = { {A} over {b} } } {} (1.5)
Mặt khác, giá trị A của tổng lượng đánh bắt còn được diễn tả như sau:
A = a * Ct * T (1.6)
ở đây: a - là đơn giá trên một đơn vị sản lượng; Ct - là sản lượng đạt được trên đơn vị thời gian. Khi đó,
Ec=a∗Ct∗Tb size 12{E rSub { size 8{c} } =a*C rSub { size 8{t} } * { {T} over {b} } } {} (1.7)
Người ta gọi Ec là chỉ số hiệu suất kinh tếcủa hệ thống đánh bắt mới, là tỉ lệ so sánh hiệu quả giữa hệ thống mới với một hệ thống được chuẩn hoá, hoặc một hệ thống nào đó được lập ra dùng để so sánh. Nếu ký hiệu ’n’ là chỉ định cho hệ thống mới và ’s’ hệ thống chuẩn hoá, khi đó:
Ec=EcnEcs=anas.CtnCts.TnTs.bsbn size 12{E rSub { size 8{c} } = { {E rSub { size 8{ ital "cn"} } } over {E rSub { size 8{ ital "cs"} } } } = { {a rSub { size 8{n} } } over {a rSub { size 8{s} } } } "." { {C"" lSub { size 8{ ital "tn"} } } over {C rSub { size 8{ ital "ts"} } } } "." { {T rSub { size 8{n} } } over {T rSub { size 8{s} } } } "." { {b rSub { size 8{s} } } over {b rSub { size 8{n} } } } } {} (1.8)
ở đây: an/as - là đặc trưng cho giá trị của sản lượng đánh bắt;
Ctn/Cts - là đặc trưng cho khả năng đánh bắt tương đối của hệ thống;
Tn/Ts - là đặc trưng cho độ dài thời gian hoạt động;
bs/bn- là đặc trưng cho chi phí hoạt động.
Nếu hiệu suất kinh kế Ec >1, thì hệ thống mới là có hiệu quả hơn hệ thống chuẩn hoá. Cũng cần lưu ý, Ec chỉ là hiệu quả kinh tế tương đối dưới điều kiện khai thác nhất định nào đó.
