Cung cầu thị trường nguồn lực

Trên cơ sở hiểu biết về cung cầu sản phẩm, các cá nhân và doanh nghiệp vận dụng lý thuyết cung cầu đối với nguồn lực sản xuất (lao động, vốn, ...). Các quyết định sử dụng nguồn lực không chỉ ảnh hưởng đến năng suất, chi phí, lợi nhuận mà còn ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

Sau khi nghiên cứu chương này, bạn có thể:

􀂪 Giải thích các nhân tố ảnh hưởng đến cung cầu nguồn lực và chính sách của chính phủ tác động lên giá thị trường nguồn lực.

􀂪 Giải thích tác động thay thế và thu nhập tác động đến đường cung lao động cá nhân và thị trường.

􀂪 Xem xét các yếu tố tạo nên sự khác biệt về tiền lương và phân tích vai trò của nghiệp đoàn đối với cung lao động trên thị trường.

􀂪 Giải thích tại sao đường cầu vốn dốc xuống và ảnh hưởng lãi suất đến đường cầu vốn.

􀂪 Giải thích mối quan hệ giữa đầu tư công nghệ và qui mô kinh tế của các ngành.

Tiền thuê, tiền lương và tiền lãi được xác định trên thị trường tài nguyên, lao động và vốn.

Những người quản lý là những người được thuê để điều hành kinh doanh trong một doanh nghiệp, thu nhập của người quản lý từ lợi nhuận kinh doanh, là phần còn lại của doanh thu sau khi trừ đi toàn bộ chi phí sản xuất.

Mối quan hệ giữa thị trường sản phẩm và thị trường nguồn lực có thể được mô tả trong biểu đồ luân chuyển dưới đây. Biểu đồ này minh họa mối quan hệ tương thuộc lẫn nhau giữa thị trường sản phẩm và thị trường nguồn lực. Doanh nghiệp sẽ mua nguồn lực sản xuất trên thị trường nguồn lực để sản xuất hàng hóa và dịch vụ và bán trên thị trường sản phẩm. Vì vậy,

chúng ta nói cầu của nguồn lực là cầu xuất phát, cầu bắt nguồn từ cầu sản phẩm. Chẳng hạn, cầu của lao động ngành dệt may tăng lên khi cầu của thị trường sản phẩm dệt may tăng lên.

Biểu đồ luân chuyển cũng minh họa một khía cạnh khác mà chúng ta cần phải lưu ý: hộ gia định là nguồn cung trên thị trường nguồn lực và doanh nghiệp là nguồn cầu. Lưu ý rằng vai trò này là ngược lại đối với thị trường sản phẩm.

Cầu nguồn lực là co giãn theo giá khi:

- Cầu sản phẩm là co giãn theo giá,

- Nguồn lực chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi tiêu của doanh nghiệp,

- Có nhiều nguồn lực thay thế và

- Thời gian dài xem xét.

Chúng ta hãy xem xét tại sao độ co giãn của cầu sản phẩm ảnh hưởng đến độ co giãn của cầu nguồn lực. Cầu nguồn lực là co giãn hơn, thì khi giá của nguồn lực tăng lên sẽ làm cho lượng cầu nguồn lực giảm đi một lượng rất lớn. Chúng ta hãy xem xét làm thế nào mà sự thay đổi giá của nguồn lực tác động đến lượng cầu nguồn lực. Khi giá của nguồn lực tăng lên thì

chi phí trung bình và chi phí biên sẽ tăng lên. Sự gia tăng chi phí sẽ làm cho giá cân bằng của thị trường sản phẩm sẽ tăng lên. Khi giá cả của sản phẩm tăng lên, thì lượng cầu của sản phẩm sẽ giảm xuống. Do cầu nguồn lực là cầu xuất phát, sự giảm lượng cầu sản phẩm sẽ làm giảm lượng cầu nguồn lực. Khi cầu sản phẩm là khá co giãn, nếu giá của sản phẩm tăng lên sẽ làm giảm đi một lượng cầu sản phẩm rất lớn (và vì vậy làm giảm đi một lượng cầu nguồn lực rất lớn). Phân tích chuỗi quan hệ này cho phép chúng ta hiểu mối quan hệ tương thuộc giữa cầu sản phẩm và cầu nguồn lực.

Ngân sách nguồn lực sử dụng trong tổng chi phí cũng ảnh hưởng đến cầu nguồn lực theo một cách tương tự. Khi giá cả của một nguồn lực tăng lên sẽ tác động đến chi phí trung bình và chi phí biên của sản phẩm. Nếu nguồn lực chiếm 10% trong tổng chi phí, thì sự gia tăng gấp đôi giá của nguồn lực làm tăng thêm 10% tổng chi phí. Nếu nguồn lực chỉ chiếm 1% tổng

chi phí, sự gia tăng gấp đôi giá của nguồn lực chỉ làm tăng thêm 1% tổng chi phí. Vì vậy, sự thay đổi giá của nguồn lực sẽ tác động lên chi phí và giá cả của sản phẩm lớn hơn khi nguồn lực chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí.

Doanh nghệp sẽ giảm nguồn lực khi có nhiều nguồn lực thay thế. Do đó, cầu nguồn lực là co giãn hơn khi có nhiều nguồn lực thay thế hơn. Các doanh nghiệp thường mất nhiều thời gian để lựa chọn các phương pháp sản xuất. Khi giá của nguồn lực tăng lên sẽ có tác động lớn hơn trong dài hạn bởi vì thời gian dài xem xét sẽ có nhiều khả năng thay thế hơn. Vì vậy, cầu

nguồn lực sẽ co giãn hơn khi xem xét trong dài hạn.

Chúng ta hãy xem xét các nhân tố làm dịch chuyển cầu nguồn lực. Cầu nguồn lực sẽ tăng lên khi:

- Giá sản phẩm (đầu ra) tăng lên,

- Năng suất nguồn lực tăng lên,

- Số lượng người mua tăng lên,

- Giá cả của nguồn lực thay thế tăng lên,

- Giá cả của nguồn lực bổ sung giảm xuống,

- Doanh nghiệp có mức sử dụng cao đối với các nguồn lực khác.

1. Thị trường nguồn lực
   1. Cung cầu nguồn lực
   2. Cầu nguồn lực doanh nghiệp
2. Thị trường lao động
   1. Tiền lương và cung lao động
   2. Sự khác biệt về tiền lương
   3. Vai trò của nghiệp đoàn
3. Vốn, Công nghệ và tài nguyên
   1. Thị trường vốn
   2. Sự thay đổi công nghệ
   3. Tài nguyên và môi trường
4. Một số thuật ngữ
5. Câu hỏi ôn tập
6. Các vấn đề và ứng dụng
7. Bài đọc thêm

Tham khảo chi tiết ở đây.