Chuẩn mực kế toán số 24: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Chuẩn mực kế toán số 24. Là quy định và phương pháp lập và trình bày Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo thêm:

Chuẩn mực kế toán số 17: Thuế thu nhập doanh nghiệp

Chuẩn mực kế toán số 14: Quy định về doanh thu và thu nhập khác

QUY ĐỊNH CHUNG CHUẨN MỰC KẾ TOÁN SỐ 24

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

1. Mục đích của Chuẩn mực kế toán số 24

Là quy định và hướng dẫn các nguyên tắc, phương pháp lập và trình bày Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

2. Chuẩn mực kế toán số 24

Áp dụng cho việc lập và trình bày Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

3. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ – Chuẩn mực kế toán số 24

Là một bộ phận hợp thành của Báo cáo tài chính. Nó cung cấp thông tin giúp người sử dụng đánh giá các thay đổi trong tài sản thuần. Cơ cấu tài chính. Khả năng chuyển đổi của tài sản thành tiền. Khả năng thanh toán và khả năng của doanh nghiệp. Trong việc tạo ra các luồng tiền trong quá trình hoạt động. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ làm tăng khả năng đánh giá khách quan tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Và khả năng so sánh giữa các doanh nghiệp. Vì nó loại trừ được các ảnh hưởng của việc sử dụng các phương pháp kế toán khác nhau cho cùng giao dịch và hiện tượng.

4. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ dùng để

Xem xét và dự đoán khả năng về số lượng, thời gian và độ tin cậy của các luồng tiền trong tương lai. Dùng để kiểm tra lại các đánh giá, dự đoán trước đây về các luồng tiền. Kiểm tra mối quan hệ giữa khả năng sinh lời với lượng lưu chuyển tiền thuần. Và những tác động của thay đổi giá cả.

5. Các thuật ngữ trong chuẩn mực kế toán số 24 được hiểu như sau:

Tiền bao gồm tiền tại quỹ, tiền đang chuyển và các khoản tiền gửi không kỳ hạn.

Là các khoản đầu tư ngắn hạn (không quá 3 tháng). Có khả năng chuyển đổi dễ dàng thành một lượng tiền xác định. Và không có nhiều rủi ro trong chuyển đổi thành tiền.

Là luồng vào và luồng ra của tiền và tương đương tiền. Không bao gồm chuyển dịch nội bộ giữa các khoản tiền và tương đương tiền trong doanh nghiệp.

Là các hoạt động tạo ra doanh thu chủ yếu của doanh nghiệp và các hoạt động khác không phải là các hoạt động đầu tư hay hoạt động tài chính.

Là các hoạt động mua sắm, xây dựng, thanh lý, nhượng bán các tài sản dài hạn. Và các khoản đầu tư khác không thuộc các khoản tương đương tiền.

Là các hoạt động tạo ra các thay đổi về quy mô. Và kết cấu của vốn chủ sở hữu và vốn vay của doanh nghiệp.

NỘI DUNG CHUẨN MỰC KẾ TOÁN SỐ 24

1. Trình bày Báo cáo lưu chuyển tiền tệ – chuẩn mực kế toán số 24

Theo 3 loại hoạt động: hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính.

Theo cách thức phù hợp nhất với đặc điểm kinh doanh của doanh nghiệp. Việc phân loại và báo cáo luồng tiền theo các hoạt động. Sẽ cung cấp thông tin cho người sử dụng đánh giá. Được ảnh hưởng của các hoạt động đó đối với tình hình tài chính. Và đối với lượng tiền và các khoản tương đương tiền tạo ra trong kỳ của doanh nghiệp. Thông tin này cũng được dùng để đánh giá các mối quan hệ. Giữa các hoạt động nêu trên.

Ví dụ, thanh toán một khoản nợ vay bao gồm cả nợ gốc và lãi, trong đó lãi thuộc hoạt động kinh doanh và nợ gốc thuộc hoạt động tài chính.

2. Luồng tiền từ hoạt động kinh doanh – chuẩn mực kế toán số 24

Chủ yếu của doanh nghiệp, nó cung cấp thông tin cơ bản. Để đánh giá khả năng tạo tiền của doanh nghiệp từ các hoạt động kinh doanh để trang trải các khoản nợ. Duy trì các hoạt động, trả cổ tức và tiến hành các hoạt động đầu tư mới. Mà không cần đến các nguồn tài chính bên ngoài. Thông tin về các luồng tiền từ hoạt động kinh doanh. Khi được sử dụng kết hợp với các thông tin khác. Sẽ giúp người sử dụng dự đoán được luồng tiền từ hoạt động kinh doanh trong tương lai.

(a) Tiền thu được từ việc bán hàng, cung cấp dịch vụ;

(b) Tiền thu được từ doanh thu khác

(c) Tiền chi trả cho người cung cấp hàng hóa và dịch vụ;

(d) Tiền chi trả cho người lao động về tiền lương, tiền thưởng, trả hộ người lao động về bảo hiểm, trợ cấp…;

(đ) Tiền chi trả lãi vay;

(e) Tiền chi nộp thuế TNDN;

(g) Tiền thu do được hoàn thuế;

(h) Tiền thu do được bồi thường, được phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng kinh tế;

(i) Tiền chi trả công ty bảo hiểm về phí bảo hiểm. Tiền bồi thường và các khoản tiền khác theo hợp đồng bảo hiểm;

(k) Tiền chi trả do bị phạt, bị bồi thường do doanh nghiệp vi phạm hợp đồng kinh tế.

Các luồng tiền liên quan đến mua, bán chứng khoán. Vì mục đích thương mại được phân loại. Là các luồng tiền từ hoạt động kinh doanh.

3. Luồng tiền từ hoạt động đầu tư – chuẩn mực kế toán số 24

Là luồng tiền có liên quan đến việc mua sắm, xây dựng, nhượng bán, thanh lý tài sản dài hạn. Và các khoản đầu tư khác không thuộc các khoản tương đương tiền. Các luồng tiền chủ yếu từ hoạt động đầu tư, gồm:

Bao gồm cả những khoản tiền chi liên quan đến chi phí triển khai đã được vốn hóa là TSCĐ vô hình;

Thanh lý, nhượng bán TSCĐ và các tài sản dài hạn khác;

Tiền chi mua các công cụ nợ của các đơn vị khác. Trừ trường hợp tiền chi mua các công cụ nợ được coi. Là các khoản tương đương tiền và mua các công cụ nợ dùng cho mục đích thương mại;

Tiền thu do bán lại các công cụ nợ của đơn vị khác. Trừ trường hợp thu tiền từ bán các công cụ nợ. Được coi là các khoản tương đương tiền và bán các công cụ nợ dùng cho mục đích thương mại;

Trừ trường hợp tiền chi mua cổ phiếu vì mục đích thương mại;

Trừ trường hợp tiền thu từ bán lại cổ phiếu đã mua vì mục đích thương mại;

(g) Tiền thu lãi cho vay, cổ tức và lợi nhuận nhận được.

4. Luồng tiền từ hoạt động tài chính – chuẩn mực kế toán số 24

Luồng tiền phát sinh từ hoạt động tài chính. Là luồng tiền có liên quan đến việc thay đổi về quy mô. Và kết cấu của vốn chủ sở hữu và vốn vay của doanh nghiệp. Các luồng tiền chủ yếu từ hoạt động tài chính, gồm:

(a) Tiền thu từ phát hành cổ phiếu, nhận vốn góp của chủ sở hữu;

(b) Tiền chi trả vốn góp cho các chủ sở hữu. Mua lại cổ phiếu của chính doanh nghiệp đã phát hành;

(c) Tiền thu từ các khoản đi vay ngắn hạn, dài hạn;

(d) Tiền chi trả các khoản nợ gốc đã vay;

(đ) Tiền chi trả nợ thuê tài chính;

(e) Cổ tức, lợi nhuận đã trả cho chủ sở hữu.

5. Luồng tiền từ hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính và doanh nghiệp bảo hiểm

Khi lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, các tổ chức này phải căn cứ vào tính chất, đặc điểm hoạt động để phân loại các luồng tiền một cách thích hợp.

(a) Tiền chi cho vay;

(b) Tiền thu hồi cho vay;

(c) Tiền thu từ hoạt động huy động vốn;

(d) Trả lại tiền huy động vốn;

(đ) Nhận tiền gửi và trả lại tiền gửi cho các tổ chức tài chính, tín dụng khác;

(e) Gửi tiền và nhận lại tiền gửi vào các tổ chức tài chính, tín dụng khác;

(g) Thu và chi các loại phí, hoa hồng dịch vụ;

(h) Tiền lãi cho vay, lãi tiền gửi đã thu;

(i) Tiền lãi đi vay, nhận gửi tiền đã trả;

(k) Lãi, lỗ mua bán ngoại tệ;

(l) Tiền thu vào hoặc chi ra về mua, bán chứng khoán;

(m) Tiền chi mua chứng khoán vì mục đích thương mại;

(n) Tiền thu từ bán chứng khoán vì mục đích thương mại;

(o) Thu nợ khó đòi đã xóa sổ;

(p) Tiền thu khác từ hoạt động kinh doanh;

(q) Tiền chi khác từ hoạt động kinh doanh.

Tiền chi bồi thường bảo hiểm và các khoản tiền thu vào. Chi ra có liên quan đến điều khoản hợp đồng bảo hiểm. Đều được phân loại là luồng tiền từ hoạt động kinh doanh.

Trừ các khoản tiền cho vay của ngân hàng, tổ chức tín dụng và tổ chức tài chính được phân loại là luồng tiền từ hoạt động kinh doanh vì chúng liên quan đến hoạt động tạo ra doanh thu chủ yếu của doanh nghiệp.

PHƯƠNG PHÁP LẬP BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ – CHUẨN MỰC KẾ TOÁN SỐ 24

1. Luồng tiền từ hoạt động kinh doanh – chuẩn mực kế toán số 24

– Phân tích và tổng hợp trực tiếp các khoản tiền thu và chi theo từng nội dung thu, chi từ các ghi chép kế toán của doanh nghiệp.

– Điều chỉnh doanh thu, giá vốn hàng bán và các khoản mục khác trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cho:

+ Các thay đổi trong kỳ của hàng tồn kho, các khoản phải thu và các khoản phải trả từ hoạt động kinh doanh;

+ Các khoản mục không phải bằng tiền khác;

+ Các luồng tiền liên quan đến hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính.

– Các khoản doanh thu, chi phí không phải bằng tiền như khấu hao TSCĐ, dự phòng…

– Lãi, lỗ chênh lệch tỷ giá hối đoái chưa thực hiện;

– Tiền đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp;

– Các thay đổi trong kỳ của hàng tồn kho, các khoản phải thu và các khoản phải trả từ hoạt động kinh doanh.

– Lãi lỗ từ hoạt động đầu tư.

2. Luồng tiền từ hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính – chuẩn mực kế toán số 24

Doanh nghiệp phải báo cáo riêng biệt các luồng tiền vào. Các luồng tiền ra từ hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính. Trừ trường hợp các luồng tiền được báo cáo trên cơ sở thuần. Được đề cập trong các đoạn 18 và 19 của chuẩn mực kế toán số 24.

Báo cáo các luồng tiền trên cơ sở thuần chuẩn mực kế toán số 24

1. Các luồng tiền phát sinh từ các hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư. Hay hoạt động tài chính sau đây được báo cáo trên cơ sở thuần:

– Tiền thuê thu hộ, chi hộ và trả lại cho chủ sở hữu tài sản;

– Các quỹ đầu tư giữ cho khách hàng;

– Ngân hàng nhận và thanh toán các khoản tiền gửi không kỳ hạn, các khoản tiền chuyển hoặc thanh toán qua ngân hàng.

– Mua, bán ngoại tệ;

– Mua, bán các khoản đầu tư;

– Các khoản đi vay hoặc cho vay ngắn hạn khác có thời hạn không quá 3 tháng.

2. Các luồng tiền phát sinh từ các hoạt động sau đây của ngân hàng. Tổ chức tín dụng và tổ chức tài chính được báo cáo trên cơ sở thuần:

(a) Nhận và trả các khoản tiền gửi có kỳ hạn với ngày đáo hạn cố định;

(b) Gửi tiền và rút tiền gửi từ các tổ chức tín dụng và tổ chức tài chính khác;

(c) Cho vay và thanh toán các khoản cho vay đó với khách hàng.

3. Các luồng tiền liên quan đến ngoại tệ chuẩn mực kế toán số 24

Các luồng tiền phát sinh từ các giao dịch bằng ngoại tệ. Phải được quy đổi ra đồng tiền ghi sổ kế toán theo tỷ giá hối đoái. Tại thời điểm phát sinh giao dịch đó. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ của các tổ chức hoạt động ở nước ngoài. Phải được quy đổi ra đồng tiền ghi sổ kế toán của công ty mẹ. Theo tỷ giá thực tế tại ngày lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

4. Chênh lệch tỷ giá hối đoái chưa thực hiện. Phát sinh từ thay đổi tỷ giá quy đổi ngoại tệ ra đơn vị tiền tệ kế toán không phải là các luồng tiền.

Tuy nhiên, số chênh lệch tỷ giá hối đoái do quy đổi tiền. Và các khoản tương đương tiền bằng ngoại tệ hiện gửi phải được trình bày riêng biệt. Trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ nhằm mục đích đối chiếu tiền. Và các khoản tương đương tiền tại thời điểm đầu kỳ và cuối kỳ báo cáo.

5. Các luồng tiền liên quan đến tiền lãi, cổ tức và lợi nhuận thu được 

Là luồng tiền từ hoạt động kinh doanh. Các luồng tiền liên quan đến tiền lãi cho vay, cổ tức và lợi nhuận thu được được phân loại là luồng tiền từ hoạt động đầu tư. Các luồng tiền liên quan đến cổ tức và lợi nhuận đã trả được phân loại là luồng tiền từ hoạt động tài chính. Các luồng tiền này phải được trình bày thành chỉ tiêu riêng biệt phù hợp theo từng loại hoạt động trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Là luồng tiền từ hoạt động kinh doanh, trừ tiền lãi đã thu được xác định rõ ràng là luồng tiền từ hoạt động đầu tư. Cổ tức và lợi nhuận đã thu được phân loại là luồng tiền từ hoạt động đầu tư. Cổ tức và lợi nhuận đã trả được phân loại là luồng tiền từ hoạt động tài chính.

Là chi phí trong kỳ hay đã được vốn hóa theo quy định của Chuẩn mực kế toán số 16 “Chi phí đi vay”.

6. Các luồng tiền liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp

Các luồng tiền liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp được phân loại. Là luồng tiền từ hoạt động kinh doanh (trừ trường hợp được xác định. Là luồng tiền từ hoạt động đầu tư) và được trình bày thành chỉ tiêu riêng biệt trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

7. Các luồng tiền liên quan đến mua và thanh lý các công ty con hoặc các đơn vị kinh doanh khác

– Luồng tiền phát sinh từ việc mua và thanh lý các công ty con. Hoặc các đơn vị kinh doanh khác được phân loại. Là luồng tiền từ hoạt động đầu tư. Và phải trình bày thành những chỉ tiêu riêng biệt trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

– Tổng số tiền chi trả hoặc thu được từ việc mua và thanh lý công ty con. Hoặc đơn vị kinh doanh khác được trình bày trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Theo số thuần của tiền và tương đương tiền chi trả. Hoặc thu được từ việc mua và thanh lý.

8. Doanh nghiệp phải trình bày trong thuyết minh báo cáo tài chính. Một cách tổng hợp về cả việc mua và thanh lý các công ty con. Hoặc các đơn vị kinh doanh khác trong kỳ những thông tin sau:

(a) Tổng giá trị mua hoặc thanh lý;

(b) Phần giá trị mua hoặc thanh lý được thanh toán bằng tiền và các khoản tương đương tiền;

(c) Số tiền và các khoản tương đương tiền thực có trong công ty con. Hoặc đơn vị kinh doanh khác được mua hoặc thanh lý;

(d) Phần giá trị tài sản và công nợ không phải là tiền và các khoản tương đương tiền trong công ty con. Hoặc đơn vị kinh doanh khác được mua hoặc thanh lý trong kỳ. Giá trị tài sản này phải được tổng hợp theo từng loại tài sản.

Các giao dịch không bằng tiền – chuẩn mực kế toán số 24

1. Các giao dịch về đầu tư và tài chính không trực tiếp sử dụng tiền. Hay các khoản tương đương tiền

Không được trình bày trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

2. Nhiều hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính tuy có ảnh hưởng tới kết cấu tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp. Nhưng không ảnh hưởng trực tiếp tới luồng tiền hiện tại

Do vậy chúng không được trình bày trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Mà được trình bày ở Thuyết minh báo cáo tài chính. Ví dụ:

(a) Việc mua tài sản bằng cách nhận các khoản nợ liên quan trực tiếp hoặc thông qua nghiệp vụ cho thuê tài chính;

(b) Việc mua một doanh nghiệp thông qua phát hành cổ phiếu;

(c) Việc chuyển nợ thành vốn chủ sở hữu.

3. Các khoản mục của tiền và tương đương tiền – chuẩn mực kế toán số 24

Doanh nghiệp phải trình bày trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ các chỉ tiêu tiền. Và các khoản tương đương tiền đầu kỳ và cuối kỳ. Ảnh hưởng của thay đổi tỷ giá hối đoái quy đổi tiền và các khoản tương đương tiền. Bằng ngoại tệ hiện giữ để đối chiếu số liệu với các khoản mục tương ứng trên Bảng cân đối kế toán.

4. Các thuyết minh khác – chuẩn mực kế toán số 24

1. Doanh nghiệp phải trình bày giá trị và lý do của các khoản tiền và tương đương tiền lớn do doanh nghiệp nắm giữ nhưng không được sử dụng do có sự hạn chế của pháp luật hoặc các ràng buộc khác mà doanh nghiệp phải thực hiện.
2. Có nhiều trường hợp trong số dư tiền và các khoản tương đương tiền do doanh nghiệp nắm giữ nhưng không thể sử dụng cho hoạt động kinh doanh được. Ví dụ: Các khoản tiền nhận ký quỹ, ký cược; các quỹ chuyên dùng; kinh phí dự án…

PHỤ LỤC 1 – CHUẨN MỰC KẾ TOÁN SỐ 24

(Mẫu Báo cáo lưu chuyển tiền tệ áp dụng cho doanh nghiệp không phải là ngân hàng, tổ chức tín dụng và tổ chức tài chính)

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (MẪU 1)

(Theo phương pháp trực tiếp)

Đơn vị tính: ………..

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (MẪU 2) – CHUẨN MỰC KẾ TOÁN SỐ 24

(Theo phương pháp gián tiếp)

Đơn vị tính: ………..

PHỤ LỤC 2

(Mẫu Báo cáo lưu chuyển tiền tệ áp dụng cho ngân hàng, tổ chức tín dụng và các tổ chức tài chính)

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ

(Theo phương pháp trực tiếp)

Đơn vị tính: ………..