Chà vá chân đỏ

được giới khoa học biết đến từ năm 1771 và ghi nhận xuất xứ từ "Cochin-China" nhưng lúc bấy giờ chúng được coi như một nhóm gồm ba phân loài: P. nemaeus nemaeus, P. nemaeus cinerea, và P. nemaeus nigripes. Mãi đến cuối thế kỷ 20 giới khoa học mới sắp xếp lại và kết luận rằng chúng là một loài riêng, mang tên P. nemaeus.

nay sinh sống ở khu vực bắc Trường Sơn của Việt Nam (địa bàn gồm từ Nghệ An xuống Kontum) và nước Lào.

Cả ba loại chà vá nói chung (Pygathrix nemaeus, Pygathrix cinerea và Pygathrix nigripes) có thân lông xám với vết lông trắng ở mông. Lông vai và tay màu đen. Lông trên đầu màu xám nhưng có một vành đen phía trên trán. Chúng có vành râu quai nón màu trắng trong khi phía cổ thì lông màu dà, hung đỏ. Mắt chúng hơi xếch. Tay chà vá dài hơn chân. Đuôi dài, sắc lông trắng.

Khác biệt giữa ba loại chà vá là lông từ mông trở xuống. , như tên đặt cho chúng, có cặp chân màu nâu đỏ. Hai cánh tay cũng xám. Chúng có họ rất gần với chà vá chân xám trong khi chà vá chân đen theo giảo nghiệm thì có họ xa hơn.

Thức ăn của chúng gần như toàn lá cây, thỉnh thoảng thêm trái cây, chồi non và hoa nên bộ tiêu hóa khá phức tạp để tiêu được chất cellulose. Chúng họp thành bầy khoảng 4-15 con nhưng cũng có khi lên đến 50 con có một con đực làm chủ đàn. Khi di chuyển, con dực đi đầu, chà vá cái ở giữa và chà vá non đi sau cuối.

Khi có biến, chà vá chân đỏ thường rút lui lặng lẽ nhưng nếu bị bắt gặp bất chợt chúng có thể kêu hú inh ỏi, leo trèo nháo nhác làm náo động cả một thửa rừng. Thường thì chúng ngồi gần như bất động ăn lá cây và bắt chấy cho nhau nên đoàn thủy thủ trên một chiếc tàu Âu châu cập bến Đà Nẵng năm 1819 đã ghi rằng trong một buổi sáng, họ bắn được hơn 100 con chà vá chân đỏ.