Cảm nhận của em sau khi đọc "Nhà cầm quyền khôi phục uy quyền" trích trong tác phẩm "Những người khốn khổ" của Huy – gô

1. “Nhà cầm quyền khôi phục uy quyền ” trích trong tác phẩm “Những người khốn khổ” của Vích-to Huy-gô (1802 – 1885), nhà thơ, nhà tiểu thuyết, nhà soạn kịch vĩ đại thuộc chủ nghĩa lãng mạn văn học Pháp trong thế kỉ XIX.

Đọc “Nhà cầm quyền khôi phục uy quyền ”, nhân vật Gia-ve để lại cho ta bao nỗi hãi hùng. Qua cái nhìn, sự nghe thấy và ý nghĩ, cảm xúc của Phăng-tin, tác giả đã khắc hoạ tên mật thám này bằng những nét vẽ vô cùng sâu sắc, đầy ấn tượng.

Khi Phăng-tin đang nằm trên giường bệnh, xung quanh có ông Ma-đơ-len và bà xơ, đó là những người nương tựa tinh thần của người đàn bà khốn khổ này, thì Gia-ve xuất hiện bất ngờ. Phăng-tin tưởng là hắn đến bắt chị nên chị đã “kêu lên hãi hùng”:Cái mặt hắn “gớm ghiếc”. Điệu bộ hắn “man rợ và điên cuồng”. Tiếng của hắn “không còn là tiếng người nói mà là tiếng thú gầm ”. Cặp mắt của hắn nhìn “như cái móc sắt ”, thật kinh khủng, bởi vì cái nhìn ấy cách đây hai tháng đã “đi thấu vào đến tận xương tủy chị ”.

Phăng-tin sợ hãi “rùng mình ” khi tên hung thần tiến vào giữa phòng và “hét lén ”: “Mày có đi không? ”. Chị cảm thấy “cả thế giới đang tiêu tan ” khi tên mật thám nắm lấy cổ áo ông thị trưởng; và ông thị trưởng cúi đầu. Khi Phăng-tin kêu cứu ông thị trưởng thì Gia-ve “phá cười lên ”, cái cười ghê tởm phô ra tất cả hai hàm răng. Tiếng cười ấy là tiếng gầm gừ của một chó điên, của một con thú dữ sắp vồ mồi! Thật lạnh lùng và ghê sợ khi ta nghe “nhà cầm quyền khôi phục uy quyền” khẳng định: “Ở đây làm gì còn có ông thị trưởng nữa! ”.

Khi Giăng Van-giăng muốn “cầu xin” Gia-ve “một điều” thì hắn bảo phải gọi hắn là “ông thanh tra” và “phải nói to”. Giăng Van-giăng xin Gia-ve “thư cho ba ngày” để đi tìm đứa con cho người đàn bà đáng thương đang nằm trên giường bệnh, thì hắn kêu lên: “Mày nói giỡn! Chà chà! Tao không ngờ mày lại ngốc thế!… Mày bảo là để đi tìm đứa con cho con đĩ kia! Á {)!… ”. Khi Phăng-tin “run lên bần bật” cất tiếng kêu thương gọi Cô-dét, gọi bà xơ, gọi ông thị trưởng, thi Gia-ve như một con thú dữ bị trúng thương, hắn “giậm chân ”, hắn nhìn Phăng-tin “trừng trừng hắn “túm một túm lấy cổ áo và ca-vát” của Giăng Van-giăng, hắn thô lỗ gọi chị Phăng-tin là “con đĩ”, là “đồ khỉ”, hắn ra lệnh bắt chị phải “câm họng?. Với hắn thì không thể nào để tồn tại những nghịch cảnh nơi “cái xử chó đểu ”, mà phải “thay đổi hết ”, không thể để nghịch cảnh “bọn tù khổ sai làm ông nọ bà kia, còn lũ gái điếm được chạy chữa như những bà hoàng!”. Dưới con mắt Gia-ve thì không thể có cái tên ông Ma-dơ-len, không có ông thị trướng nào cả, mà “chỉ có một tên kẻ cắp, một tên kẻ cướp, một tên tù khổ sai là Giăng Van-giăng” mà hắn đã bắt được. Nhà cầm quyền khôi phục uy quyền là thế!

Lời nói, cử chỉ, hành động của tên hung thần Gia-ve đã làm cho Phăng-tin vô cùng kinh sợ, “chị thốt ra tiếng rên ”, răng đánh vào nhau “cầm cập ”,,âchị bỗng ngã vật xuồng gối, đầu đập vào thành giường rồi ngoẹo xuống ngực, miệng há hốc, hai mắt mở to và lờ đờ”… tắt thở.

Tác giả đã mô tả một cách chi tiết cái chết của Phãng-tin để vạch trần bộ mặt độc ác, tàn nhẫn của con người thú tên mật thám, tên thanh tra Gia-ve.

Trước phản ứng của Giăng Van-giăng như cậy bàn tay của Gia-ve đang túm lấy cổ áo mình, nghiêm nghị cánh cáo tội ác của hắn,ệđã giết chết " một người đàn bà tội nghiệp, thì hắn “phát khùng hét lên và hăm doạ”. Nhưng trước hành động của ông thị trưởng "giật gãy trong chớp mắt chiếc giường cũ nát", "cầm lăm lăm cái thanh giường trong tay và nhìn Gia-ve trừng trừng",thì tên hung thần cũng biết sợ, hắn "lùi ra phía cửa ". Đúng là Gia-ve "run sợ",hắn sợ bị người tù khổ sai đập chết.

Cái chết bất đắc kì tử của Phăng-tin, phản ứng quyết liệt của Giăng Van-giăng, sự run sợ của Gia-ve là tình huống đầy kịch tính, vừa bi thương, vừa hài hước, mang ít nhiều ý vị triết lí: những kẻ mất tính người, độc ác như thú dữ lại là những kẻ nhát gan nhất và sợ chết nhất! Đúng là Gia-ve sợ chết! Thật là hài hước và mỉa mai: nhà cầm quyền đang hung hăng khôi phục uy quyền thì bất ngờ bị tước mất uy quyền!

Hình ảnh Gia-ve "tay nắm lấy đầu can, lưng tựa vào khung cửa, mắt không rời Giăng Van-giăng "khác nào một con chó dữ bị đánh cụp đuôi vẫn không buông mồi!

2. Sau khi hạ uy thế Gia-ve, Giăng Van-giăng đã dành tất cả tâm hồn mình cho người đàn bà khốn khổ vừa mới chết. Ông "tì khuỷu tay lên thành giường’’,ông "đỡ lấy trán " bằng bàn tay, ông ngắm Phăng-tin nằm dài không nhúc nhích. Một nỗi thương xót khôn tả, biểu lộ trong nét mặt và dáng điệu của ông. Ông yên lặng ngồi trước thi thể người đàn bà xấu số. Một lúc sau, trong trạng thái "mơ màng", ông "cúi ghé lại gần và thì thầm bên tai Phăng-tin ". Những tiếng thì thầm ấy là những lời xót thương.

Cảnh tình cảm động ấy đã được bà xơ Xem-pli-xơ chứng kiến. Và sau này bà thường kể lại rằng ‘Lúc Giăng Van-giăng thì thầm bên tai Phăng-tin, bà trông thấy rõ ràng một nụ cười không sao tả được hiện trên đôi môi nhợt nhạt và trong đôi mắt xa xăm, đầy ngỡ ngàng của chị khi đi vào còi chết".

Tình thương của Giăng Van-giăng thật mênh mông và bao la. Cử chi của ông thật trang trọng, thành kính và đầy thương xót. Ông "lấy hai tay nâng đầu Phăng-tin lên đặt ngay ngắn giữa gối như một người mẹ sửa sang cho con ". Giăng Van-giăng thắt lại dây rút cổ áo, vén gọn mớ tóc rồi vuốt mắt cho chị. Cử chi xót thương và tấm lòng nhân ái của Giăng Van-giăng đã làm cho gương mặt Phăng-tin "như sáng rỡ lên một cách lạ thường ”.

Huy-gô viết: "Chết tức là đi vào bầu ánh sáng vĩ đại".Phải chăng bầu ánh sáng vĩ đại ấy là tình nhân ái bao la, mênh mông của đồng loại, của những người tù khổ sai như Ciiãng Van-giăng trong cuộc đời.

Cái cử chí cuối cùng của Giăng Van-giăng đối với người đàn bà xấu số, tội nghiệp thật vô cùng cảm động. Ông đã quỳ xuống trước hai bàn tay buông thõng ngoài giường của Phăng-tin, "nhẹ nhàng nâng lên và đặt vào đấy một nụ hôn ". Ta khẽ hỏi: Đà mấy ai trong cõi đời xưa nay có cách ứng xử đầy tinh thương như người tù khổ sai này?

Câu chuyện được kể trong "Nhà cầm quyền khôi phục uy quyền " cho thấy bút pháp tự sự đặc sắc của Huy-gô. Các nhà văn của trào lưu lãng mạn, cũng như Huy-gô, sử dụng biện pháp tương phản và phóng đại một cách tài tình khi miêu tả nhân vật và biểu hiện sự vật. Gia-ve và Giăng Van-giăng là hai bức hoạ tương phản và phóng đại đầy ấn tượng làm nổi bật ánh sáng và bóng tối, lòng nhân ái và sự độc ác, tình

người và bản năng thú dữ. Những so sánh, những ẩn dụ được tác giả sử dụng sắc nét, tài tình. Nhân vật Giăng Van-giăng và cái chết của Phăng-tin đã làm cho trang văn của Huy-gô dào dạt cảm hứng nhân văn, chứa chan tinh thần nhân đạo.