Các nước đang phát triển
(trừ những nước kém phát triển nhất và các nước mới công nghiệp hóa) Các nước kém phát triển nhất Các nước mới công nghiệp hóa ...
(trừ những nước kém phát triển nhất và các nước mới công nghiệp hóa)
Các nước kém phát triển nhất
Các nước mới công nghiệp hóa
Nước đang phát triển là quốc gia có mức sống còn khiêm tốn, có nền tảng công nghiệp kém phát triển và có chỉ số phát triển con người (HDI) không cao. Ở các nước này, thu nhập đầu người ít ỏi, nghèo nàn phổ biến và cơ cấu tư bản thấp. "Nước đang phát triển" gần nghĩa với Thế giới thứ ba thường dùng trong Chiến tranh Lạnh.
Mức độ phát triển của một xã hội bao hàm cơ sở hạ tầng hiện đại (cả về mặt vật chất và thể chế) và sự chuyển đổi ra khỏi những lĩnh vực sản xuất tạo ra giá trị gia tăng thấp như nông nghiệp và khai thác tài nguyên tự nhiên. Ở các quốc gia phát triển, hệ thống kinh tế dựa trên sự tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững ở những lĩnh vực dịch vụ, giáo dục, nghiên cứu phát triển, thông tin, v.v..
Việc áp dụng thuật ngữ nước đang phát triển cho toàn thể các nước chưa đạt trình độ nước phát triển trong nhiều trường hợp là không thích hợp, không ít quốc gia nghèo không hề có những cải thiện tình hình kinh tế thậm chí là suy giảm.
Các quốc gia có sự tiến bộ vượt trội các nước đang phát triển nhưng chưa với tới trình độ các nước phát triển được đưa vào nhóm nước công nghiệp hóa mới.
Sự phát triển của một đất nước được đo đạc bằng các chỉ số thống kê như tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người (GDP/người), tuổi thọ trung bình, tỷ lệ người biết chữ, v.v. Liên hiệp quốc xây dựng Chỉ số phát triển con người, một chỉ số tổng hợp của các thống kê trên để xác định mức độ phát triển con người ở mỗi quốc gia.
Nước đang phát triển, nói chung, là các quốc gia có mức sống thấp, chưa đạt được mức độ công nghiệp hóa tương xứng với quy mô dân số. Có một sự tương quan chặt chẽ giữa mức thu nhập bình quân đầu người thấp với sự gia tăng dân số nhanh chóng, kể cả giữa các quốc gia và giữa các nhóm dân cư trong một quốc gia.
Thuật ngữ "nước đang phát triển" nhiều khi được thay thế bởi "nước kém phát triển", "nước chậm phát triển", Thế giới thứ ba, Nam bán cầu, thậm chí "nước kém phát triển nhất"...
Có nhiều học thuyết phát triển và kinh tế lí giải nguyên nhân của sự kém phát triển nhưng không có một sự thống nhất rõ ràng.
Xã hội
- Thái độ và năng lực bản thân
- thái độ và nền văn hóa
- năng lực và lối ứng xử của tầng lớp lãnh đạo xã hội
- Tỷ lệ mang thai và sinh đẻ cao
- Cơ cấu và các định chế pháp luật
- luật phát không được thực thi nghiêm minh
- tha hóa, tham ô của giới công chức
- Vai trò và vị trí của quốc gia trong tiến trình văn hóa, lịch sử
Kinh tế và chính trị
- Sự hoang hóa của đất đai và tàn phá các nguồn lực kinh tế bởi xung đột quân sự.
- Xung đột, bất ổn chính trị hoặc xã hội kéo dài
- Kìm kẹp tự do kinh tế
- Thiếu những biện pháp bảo vệ những ngành công nghiệp non trẻ.
- Sự bóc lột của các nước phát triển
- Nền kinh tế đóng cửa và thiếu quyết tâm mở rộng giao lưu với thế giới bên ngoài
- Quản lý ngặt nghèo, thuế má nặng nề, không khuyến khích đầu tư
- Giáo dục và thông tin không được quan tâm thích đáng
- Thiếu sự thúc đẩy, can thiệp của chính phủ để phát triển kinh tế.
Các nước trên thế giới thường được xếp vào năm nhóm tuy rằng sự phân loại này không chặt chẽ, rõ ràng:
- Các nước phát triển
- Các nước mới công nghiệp hóa. Đây là nhóm nằm giữa các nước phát triển và nước đang phát triển. Nhóm này bao gồm Nam Phi, Mexico, Trung Quốc, Malaysia, Brasil, các nước thuộc Liên Xô cũ, Ấn Độ, Philippines, Thái Lan, Thổ Nhĩ Kỳ...
- Các quốc gia với nền kinh tế phát triển ổn định và thuận lợi trong một thời gian dài: Pakistan, Iran, Ai Cập, phần lớn Nam Mỹ, một số quốc gia vùng Vịnh Péc-xích, các quốc gia từng tham gia Hiệp ước Warsawa,...
- Các quốc gia có sự phát triển kinh tế không ổn định: phần lớn Châu Phi, Trung Mỹ (ngoại trừ Jamaica, Puerto Rico), phần lớn thế giới Ả Rập, Đông Nam Á (như Lào, Campuchia, Đông Timo). 75% số nước trên thế giới thuộc nhóm này
- Các quốc gia chìm đắm trong nội chiến, chế độ độc tài, đóng cửa kinh tế, nền kinh tế suy sụp như Haiti, Somalia, Sudan, Myanma, Afghanistan, Bắc Triều Tiên.
Thuật ngữ "nước đang phát triển" áp dụng cho bất kỳ nhóm nào kể trên ngoại trừ nhóm thứ nhất.
