Bài soạn "Người kể trong văn bản tự sự" số 4 - 6 Bài soạn "Người kể trong văn bản tự sự" lớp 9 hay nhất

Kiến thức cơ bản

Văn bản tự sự được kể theo một trong hai ngôi: ngôi thứ nhất (người kể là một nhân vật trong truyện và xưng tôi); ngôi thứ ba (thường gọi nhân vật theo tên, là người kể giấu mình, dường như biết hết mọi chuyện, mọi tâm tư tình cảm của tất cả các nhân vật, có mặt ở khắp nơi trong truyện. Người kế thường đưa ra các nhận xét đánh giá về các nhân vật).

Vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự

Trang 192 và 193 SGK

Đọc đoạn trích và suy nghĩ trả lời các câu hỏi

Trả lời

a) Đoạn trích kể về cuộc chia tay của ba nhân vật: anh thanh niên làm ở trạm khí tượng, người hoạ sĩ già và cô kĩ sư đi cùng. Cuộc chia tay giữa họ có phần lưu luyến, bịn rịn..

| b) Người kể là một người “vô hình” - người kể chuyện. Người kể đã giấu mình trong ngôi thứ ba. Người kể không phải là một trong các nhân vật bởi vì không có ai xưng "tôi". Nếu là một trong ba nhân vật đóng vai trò là người kể chuyện thì phải xưng là "tôi" và lời văn phải thể hiện đúng tính cách, tâm trạng của nhân vật.

c) Những câu như “giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ”; “những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa. Hay nhìn ta như vậy" là lời nhận xét của người kể chuyện về tâm trạng của anh thanh niên. Hay nói cách khác, người kể chuyện đã nhập vai vào nhân vật anh thanh niên để nói hộ anh ta những suy nghĩ, cảm xúc của mình lúc chia tay cô gái.

d*) Người kể chuyện đã kể lại câu chuyện một cách rõ ràng, cụ thể, sinh động hiệu được suy nghĩ, cảm xúc của các nhân vật. Do vậy, ta thấy dường như người kể chuyện thấy hết và biết tất cả mọi việc, mọi hành động, tâm tư, tình cảm của các nhân vật.

Luyện tập

Trang 193 và 194 SGK

Đọc đoạn trích và suy nghĩ, trả lời các câu hỏi.

Gợi ý trả lời

a) So với đoạn văn trong Lặng lẽ Sa Pa, đoạn văn trích trong Trong lòng ne có những điểm khác nhau:

- Người kể là nhân vật "tôi" - một nhân vật của câu chuyện trong cuộc gặp mẹ.

- Ngôi kể này có ưu điểm: Nhân vật có thể bộ lộ tất cả những suy nghĩ, tình cảm, tâm trạng thầm kín nhất của mình.

Hạn chế của ngôi kể này là không thể hiện ý nghĩa, tâm trạng... của nhân vật khác. Những hạn chế này không có ở trong đoạn trích trong Lặng lẽ Sa Pa.

b) Em hãy chọn một nhân vật là người kể chuyện. Chọn nhân vật nào thì nhân vật đó phải xưng là “tôi”. Khi kể, mọi sự việc. Con người trong đoạn truyện phải phù hợp với cái nhìn của nhân vật được chọn làm người kể chuyện.

Tổng kết

Những kiến thức cần ghi nhớ của bài học này:

• Trong văn bản tự sự, ngoại hình thức kể chuyện theo ngôi thứ nhất (xưng "tôi") còn có hình thức kể chuyện theo ngôi thứ ba. Đó là người kể chuyện giấu mình nhưng có mặt khắp nơi trong văn bản. Người kể này dường như biết hết mọi việc, mọi hành động, tâm tư, tình cảm của các nhân vật.

• Người kể chuyện có vai trò dẫn dắt người đọc đi vào câu chuyện giới thiệu nhân vật và tình huống, tả người và tả cảnh vật, đưa ra các nhận xét, đánh giá về những điều được kể.