Bài soạn "Luyện tập: Lựa chọn trật tự từ trong câu" số 3 - 6 Bài soạn "Luyện tập: Lựa chọn trật tự từ trong câu" lớp 8 hay nhất

Câu 1. Trật tự các từ và cụm từ in đậm dưới đây thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào ?

a. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Những cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.

(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)

b. Gần đến ngày giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hoá vẫn chưa về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa.

(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)

Trả lời:

Mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị:

a. Trật tự từ trong câu trên thể hiện thứ tự trước sau của công việc cần phải làm

b. Trật tự từ trong câu thể hiện tầm quan trọng của các công việc liệt kê:

+ Việc làm thường xuyên và là việc chính: bán bóng đèn.

+ Việc làm không thường xuyên, việc phụ: bán cả vàng hương

Câu 2. Vì sao những cụm từ in đậm dưới đây được đặt ở đầu câu?

a. Cùng lắm, nó có giở quẻ, hắn cũng chỉ đến đi ở tù. Ở tù thì hắn coi là thường.

(Nam Cao, Chí Phèo)

b. Nguyễn Tuân có một kho từ vựng hết sức phong phú mà ông đã cần cù tích luỹ. Vốn từ vựng ấy, trước Cách mạng tháng Tám, ông thường dùng để chơi ngông với đời.

(Theo Nguyễn Đăng Mạnh, Nhà văn Việt Nam hiện đại – Chân dung và phong cách)

c. Việc đến tai em bé con nhà thợ cày, em liền bảo cha:

- Chả mấy khi được lộc vua ban, cha cứ thưa với làng giết thịt hai con trâu và đồ hai thúng gạo nếp để mọi người ăn một bữa cho sướng miệng. Còn một con trâu và một thúng gạo, ta sẽ xin làng làm phí tổn cho cha con ta trẩy kinh lo liệu việc đó.

(Em bé thông minh)

d. Một thời đại vừa chẵn mười năm.

Trong mười năm ấy, thơ mới đã tranh đấu gắt gao với thơ cũ, một bên giành quyền sống, một bên giữ quyền sống. Trong sự thắng lợi ấy, cũng có công những người tả xung hữu đột nơi chiến trường, nhưng trước hết là công những nhà thơ mới.

(Hoài Thanh – Hoài Chân, Một thời đại trong thi ca)

Trả lời:

- Cụm từ ở câu a) được đặt đầu câu để tạo sự liên kết câu, nhấn mạnh sự việc đi ở tù của Chí Phèo.

- Các cụm từ ở câu b) c) d) để liên kết câu sau với câu trước đó.

Câu 3. Phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong những câu in đậm dưới đây:

a.

Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.Lom khom dưới núi, tiều vài chú,Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc.Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.Dừng chân đứng lại trời, non, nước,Một mảnh tình riêng ta với ta.

(Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang)

b.

Rất đẹp hình anh lúc nắng chiềuBóng dài trên đỉnh dốc cheo leoNúi không đè nổi vai vươn tớiLá nguỵ trang reo với gió đèo…

(Tố Hữu, Ta đi tới)

Trả lời:

a. Bài thơ Qua Đèo Ngang tác giả bà Huyện Thanh Quan có sử dụng cấu trúc đảo ngữ để làm nổi bật cảnh vật, con người và nhấn mạnh tình cảm của nữ nhà thơ khi đứng ở Đèo Ngang.

b. Nhấn mạnh hình tượng rực rỡ, tươi sáng của anh bộ đội Cụ Hồ trong cảnh nắng chiều của núi rừng Tây Bắc.

Câu 4. Các câu (a) và (b) sau đây có gì khác nhau? Chọn câu thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn văn bên dưới.

a. Tôi thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào.

b. Tôi thấy trịnh trọng một anh Bọ Ngựa tiến vào.

Bỗng mấy chú Châu Chấu Ma đang nhảy nhót khoe tài quanh các nàng Cào Cào vội né về một bên. Rồi trong cửa hàng chợt thấy im lặng ồn ào (...) Người ngợm anh Bọ Ngựa này cũng bình thường thôi, nhưng chưa hiểu sao anh làm ra lối quan dạng đến thế, anh đi chân nhấc từng bước cao ngang đầu gối kiểu bước chân ngỗng, cách thức rất ta đây kẻ giờ và hách dịch.

Trả lời:

- Hai câu khác nhau ở phần bổ ngữ:" thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào. "với " thấy trịnh trọng một anh Bọ Ngựa tiến vào"

- Ở câu (a), chủ ngữ đứng đầu câu (kèm theo phần giới thiệu tên nhân vật và phần miêu tả hành động, dáng điệu của nhân vật).

- Trong câu (b), vị ngữ được đảo lên trước chủ ngữ, đồng thời tính từ trịnh trọng lại được đặt ngay trước động từ, khiến cho người đọc hình dung được rất rõ cái sự “làm bộ làm tịch” của Bọ Ngựa.

=> Chọn câu b để điền vào đoạn văn

Câu 5. Dưới đây là đoạn kết bài Cây tre Việt Nam của Thép Mới (Ngữ văn 6, tập hai, tr. 95). Hãy liệt kê các khả năng sắp xếp trật tự từ trong bộ phận câu in đậm. Đối chiếu đoạn kết với dàn ý của bài văn và cho biết vì sao tác giả lựa chọn trật tự từ như ở đây.

Cây tre Việt Nam ! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.

Trả lời:

- Thép Mới sắp xếp trật tự từ theo trình tự xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm là vì:

+ Đi từ phẩm chất bên ngoài, hình thức dễ thấy vào phẩm chất bên trong tiềm tàng.

+ Phản ánh những phẩm chất đáng quý của cây tre Việt Nam theo đúng với trình tự đã được tác giả viết trong văn bản của mình.

Câu 6. Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau đây :

a) Lợi ích của đi bộ đối với sức khỏe.

b) Lợi ích đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế.

Giải thích cách sắp xếp trật tự từ ở một câu trong đoạn văn đã viết.

Trả lời:

a) Lợi ích của đi bộ đối với sức khỏe:

Đi bộ là một môn thể dục rất tốt cho sức khỏe. Đầu tiên, chúng ta có thể kể đế sự phát triển tự nhiên của bàn chân khi nó được nhẹ nhàng di chuyển trên mặt đất. Ngay dưới bàn chân chúng ta có rất nhiều những dây thần kinh quan trọng và chúng cần được thư giãn hợp lí, đi bộ chính là một trong những cách thư giãn hợp lí nhất. Khi đi bộ, một lượng calo thừa cũng được loại bỏ một cách đáng kể do sự vận động nhịp nhàng khi di chuyển. Nhưng đi bộ lại không hề mất nhiều sức như chạy bộ cũng không yêu cầu sức khỏe quá cao nên ai ai cũng có thể coi đây là môn thể thao rèn luyện sức khỏe rất tốt.
Câu: “Khi đi bộ, một lượng calo thừa cũng được loại bỏ một cách đáng kể do sự vận động nhịp nhàng khi di chuyển” đã nhấn mạnh sự việc “đi bộ”
b) Lợi ích của việc đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế:
Mọi người thường coi đi bộ là một môn thể thao nhẹ nhàng để rèn luyện sức khỏe hay giảm cân nhưng mấy ai biết rằng, đi bộ còn có lượi ích đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế. Không giống như chạy bộ hay đi xe đạp, người đi bộ đi chậm và nhịp nhàng nên có thể thu vào tầm mắt hết những vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời và có thể thu lượm được rất nhiều thông tin cần thiết nếu nhạy bén. Đặc biệt, khi đi bộ, nếu người đi chịu khó sự thử thách ở một nơi xa, ta có cơ hội để tìm hiểu thêm những điều mới lạ về thiên nhiên, con người, cuộc sống.
Câu: “Đặc biệt, khi đi bộ, nếu người đi chịu khó sự thử thách ở một nơi xa, ta có cơ hội để tìm hiểu thêm những điều mới lạ về thiên nhiên, con người, cuộc sống” đã nhấn mạnh sự việc “đi bộ”