Bài 36.8 trang 86 SBT Lý 10 : Khi tiến hành thí nghiệm khảo sát sự nở dài vì nhiệt của vật rắn, các...

Khi tiến hành thí nghiệm khảo sát sự nở dài vì nhiệt của vật rắn, các k quả đo độ dài l₀ của thanh thép ở 0°C và độ nở dài Δl của nó ứng với độ tăng nhiệt độ t (tính từ 0°C đến t°C) được ghi trong Bảng 36.1 :

a)   Tính độ dãn dài tỉ đối Δl/l₀ của thanh thép ở những nhiệt độ t khác nhau được ghi trong Bảng 36.1.

b)   Vẽ đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của độ

dãn dài tỉ đối Δl/l₀ vào nhiệt độ t của thanh thép.

c)   Dựa vào đồ thị vẽ được, tính giá trị trung bình của hệ số nở dài α của thanh thép.

Hướng dẫn trả lời:

a) Kết quả tính độ dãn dài tỉ đối của thanh thép ở những nhiệt độ t khác nhau (được ghi ở bảng bên)

b) Chọn tỉ xích trên các trục toạ độ :

Trục hoành : 1 cm → t = 10°C.

Trục tung : 1 cm →  = 1,2.10^-4

Đường biểu diễn đồ thị vẽ được trên

Hình 36.1G có dạng đoạn thẳng.

Điều này chứng tỏ độ biến dạng tỉ đối ({{Delta l} over {{l_0}}}) của thanh sắt tỉ lệ thuận với độ tăng nhiệt độ t (tính từ 0°C):

({{Delta l} over {{l_0}}} = alpha t)

Nhận xét thấy hệ số tỉ lệ α chính là hệ số nở dài của thép.

Hệ số tỉ lệ α được xác định bởi hệ số góc của đường biểu diễn đồ thị ở Hình 36.1G.