Ăn quá ít hoặc ăn kiêng quá mức cũng bị gan nhiễm mỡ?

Đáp:

Câu hỏi của bạn đã được bác sĩ chuyên khoa trả lời như sau:

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ trong các tế bào gan, làm trọng lượng gan tăng lên khoảng 5%. Gan nhiễm mỡ là hậu quả của lối sống lười vận động, ăn nhiều chất béo và đường, uống nhiều rượu bia... Bệnh thường không có triệu chứng gì nên rất khó phát hiện, nhiều bệnh nhân chỉ đi khám khi đã có biểu hiện xơ gan.

Những người ăn quá ít hay ăn kiêng quá mức sẽ dẫn đến lượng đường trong máu quá thấp, chức năng kích thích hấp thu của hệ thần kinh giao cảm tăng, phân giải mỡ thành năng lượng cung cấp cho cơ thể. Khi phân giải mỡ, lượng axít béo đi vào máu quá nhiều làm axít béo tự do trong máu tăng, dẫn đến tích trữ mỡ trong gan. Cơ thể thiếu protein trong thời gian dài sẽ làm trở ngại việc hình thành của apoprotein, mỡ trong máu không thể chuyển hoá kịp thời, dẫn đến mỡ trong máu tăng là điều kiện quan trọng hình thành gan nhiễm mỡ. Thiếu dinh dưỡng không chỉ làm thiếu hụt lượng đường, thiếu protein mà còn thiếu các chất dinh dưỡng khác như các loại vitamin, muối vô cơ...

Sự thiếu hụt này làm trở ngại cho quá trình chuyển hoá chất béo, gây ra gan nhiễm mỡ. Để giảm sự tiến triển của bệnh, bạn nên tăng cường hấp thu protein, lipid, vitamin và chất xơ. Nếu phải dùng thuốc, bạn nên tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ.

Các quan niệm sai lầm thường gặp về gan nhiễm mỡ:

- Gan nhiễm mỡ chỉ xảy ra cho người ăn uống dư thừa, người ăn uống thiếu thốn thì không bao giờ bị: Thực ra, người suy dinh dưỡng lâu ngày cũng có thể bị tích tụ mỡ trong gan do thiếu một số chất cần thiết để đưa bớt mỡ ra khỏi gan.

- Trẻ em không bao giờ bị gan nhiễm mỡ: Bác sĩ Hương cho biết, bà từng gặp một em bé 8 tuổi, béo phì, bị bệnh này. Gan nhiễm mỡ gắn liền với bệnh béo phì; vì thế, bất kể trẻ em hay người lớn, nếu bị béo phì thì nên nghĩ tới nguy cơ gan nhiễm mỡ.

- Để tránh gan nhiễm mỡ, chỉ cần kiêng chất béo: Các bác sĩ cho biết cần giảm cả chất đường, vì đường thừa sẽ được chuyển thành mỡ để dự trữ trong gan. Vận động kèm theo dinh dưỡng đúng cách cũng là cách làm giảm nguy cơ mắc bệnh.

- Cách điều trị gan nhiễm mỡ tốt nhất là dùng thuốc hạ cholesterol: Thực ra, phải giải quyết nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ. Đa số bệnh nhân không liên quan đến việc tăng cholesterol mà liên quan đến một thành phần khác của mỡ gọi là triglycerides. Do vậy, các thuốc làm giảm cholesterol máu chẳng những không chữa khỏi bệnh mà còn có nguy cơ làm tăng men gan.

- Có thể dùng tỏi hoặc một số loại thảo dược làm mát gan để phòng ngừa gan nhiễm mỡ: Khoa học hiện nay chưa chứng minh được công dụng của tỏi cũng như các loại dược thảo khác trong việc phòng ngừa bệnh này.

- Gan nhiễm mỡ là bệnh lành tính: Trước đây, người ta nghĩ bệnh này vô hại. Điều này chỉ đúng nếu bị gan nhiễm mỡ đơn thuần, nghĩa là tế bào gan không bị viêm và hư hại do chất mỡ. Nếu gan bị viêm do mỡ, 25% bệnh nhân sẽ tiến triển sang xơ gan với tỷ lệ tử vong là 10%.