Tổng quan vế doanh nghiệp

Trong những năm qua thế giới nói chung và các tổ chức kinh tế nói riêng đã từng trải qua những sự thay đổi nhanh chóng, cơ bản và quyết liệt và đầy kịch tính hơn bất kỳ điều gì chúng ta đều có thể nghĩ đến. Quá trình cạnh tranh toàn cầu, việc sử dụng rộng rãi mạng máy vi tính và thông tin viễn thông, các chính sách mở rộng tự do của các nước trên thế giới, sự đổ vỡ của bức tường Berlin từng chia cắt miền ĐôngTây nước Đức hàng nhiều thập kỷ, cũng như sự biến động khôn lường của các nước Đông Âu. Rồi lại dến các cuộc khủng bố vào các nước sừng sỏ đã biến điều bất thường trở thành điều bình thuờng.Việt Nam với chính sách mở cửa, chuyển đổi nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN có sự điều tiết của nhà nước đang vừa là động lực, vừa là cú sốc lớn cho nhiều doanh nghiệp.

Vào năm 1995 nhà nước ban hành luật doanh nghiệp, trong bộ luật này có giải thích “doanh nghiệp” là tổ chức có tên riêng, có tái sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm thực hiện các hoạt động kinh doanh.

Dựa trên các điều 1(luật doanh nghiệp nhà nước ngày 20- 4- 1995), điều 2 (luật doanh nghiệp tư nhân, ngày21-12-1990), điều 3 (luật công ty ngày 21 - 12 - 1990), điều 4 (luật hợp tác xã, ngày 20 – 3 - 1996) có thể định nghĩa doanh nghiệp như sau:

“Doanh nghiệp là một đơn vị kinh tế do nhà nước hoặc các đoàn thể tư nhân đầu tư vốn nhằm mục đích chủ yếu thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc hoạt động công ích góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế xã hội của đất nước”

Theo luật doanh nghiệp (12 - 6 - 1999 - Nghị định số 03: Hướng dẫn thực hiện luật doanh nghiệp 3-2-2000): Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế có tên , có tái sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo qui định pháp luật nhằm thực hiện các hoạt động kinh doanh.Trong đó hoặt động kinh doanh là công việc thực hiện một hoạc một số công đoạn sản xuất, đến tiêu thụ cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lời.

Từ khái niệm trên ta thấy rằng: Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế.Tổ chức là một nhóm tối thiểu là hai người cùng hoạt động với nhau một cách có quy củ theo những nguyên tắc, thể chế và các tiêu chuẩn (văn hoá) nhất định, nhằm đặt ra mục tiêu chung. Như vậy một tổ chức có các đặc trưng cơ bản sau đây:

+ Một nhóm người cùng hoặt động với nhau.

+ Có mục tiêu chung.

+ Được quản lý theo thể chế ,nguyên tắc nhất định. Các nguyên tắc được quan niệm như là các chuẩn mực tiêu chuẩn cần thiết để điều hành tổ chức một cách có trật tự nhằm đạt được mục tiêu đã đặt ra.

Có nhiều loại tổ chức tuỳ theo mục đích phân loại, nếu xét theo tính chất hoạt động sẽ có các tổ chức khác nhau: Tổ chức chính trị, tổ chức xã hội, tổ chức kinh doanh... Nếu xét theo mục tiêu sẽ có tổ chức nhằm mục tiêu lợi nhuận và tổ chức nhằm mục tiêu phi lợi nhuận, xét theo tính tồn tại thì sẽ có tổ chức ổn định và tổ chức tạm thời.

Vậy để xác định đâu là tổ chức kinh tế, chúng ta phải dựa vào mục đích hoạt động của doanh nghiệp. Đây là điều cơ bản để ta phân biệt nó với các tổ chức khác.

Vào năm 1986 Đaị Hội Đảng lần VI tuyên bố đường lối đổi mới bắt đầu thực hiện chương trình đổi mới. Trước năm 1986 chúng ta đang nằm trong cái bọc của nền kinh tế quan liêu bao cấp. Phạm trù xí nghiệp được sinh sôi nảy nở, nó được hiểu là tổ chức kinh tế do nhà nước đầu tư vốn, thành lập và tổ chức quản lý, hoạt động công ích nhằm thực hiện mục tiêu chung do nhà nước giao cho. Hoạt động sản xuất thụ động, trông chờ từ cấp trên đưa xuống, với mục tiêt hoàn thành đúng, đủ, kịp thời số lượng từ trên đưa xuống, không cần quan tâm đến khách hàng. Điều này dẫn đến khủng hoảng kinh tế trầm trọng. Cái ngột ngạt của cơ chế cũ đã khiến cho làn gió KTTT ùa vào đã làm thay đổi cục diện nền kinh tế. Mục tiêu hoạt động kinh tế là tối đa hoá lợi nhuận. Đây là mục tiêu cuối cùng mà mọi doanh nghiệp đều hướng tới. Để thực hiện được điều đó doanh nghiệp cần phải làm nhiều mục tiêu trung gian khác nhau để đạt được mục tiêu cuối cùng đó. Các mục tiêu trung gian chồng chéo lên nhau, để đạt được mục tiêu trung gian này lại cần hoàn thành mục tiêu trung gian khác.

Mặc dù có nhiều quan niệm khác nhau song có thể khẳng định trong cơ chế thị trường mọi doanh nghiệp đều phải nhằm vào mục bao trùm, lâu dài là tối đa hoá lợi nhuận. Chỉ trên cơ sở này doanh nghiệp mới đứng vững trên trong cạnh tranh, có điều kiện thực hiện tái sản xuất mở rộng, cải thiện việc làm , nâng cao đời ích người lao động và thực hiện nghĩa vụ xã hội.

Một doanh nghiệp luôn phải theo đuổi nhiều mục tiêu khác nhau, hình thành hệ thống mục tiêu, trong đó mục tiêu nâu dài là tối đa hoá lợi nhuận, trong doanh nghiệp, nhiều bộ phận khác nhau cùng tham gia hoặc có ảnh hưởng tới quá trính xác định mục tiêu: Chủ sở hữu, các nhà quản lý, tập thể người lao động (nguồn lực ). Chính vì vậy trong suốt thời kỳ tồn tại cũng như thời kỳ phát triển cụ thể hệ thống mục tiêu của doanh nghiệp thường mang tính thoả hiệp. Điều này dẵn đến trong từng thời kỳ đều phải xác định thứ tự ưu tiên của hệ thống. Mặt khác, không nhất thiết hệ thống mục tiêu của mọi thời kỳ phát triển của doanh nghiệp đều phải lấy mục tiêu tối đa hoá lơị nhuận ở vị trí ưu tiên thứ nhất.

Như trên em đã nói để đạt được mục tiêu cuối cùng là tối đa hoá lợi nhuận doanh nghiệp cần đạt nhiều mục tiêu trung gian khác nhau. Trong đó có hai mục tiêu trung gian quan trọng cần thực hiện đó là tổ chức quản lý tốt và có kế hoạch kinh doanh phù hợp trong từng gian đoạn kinh doanh khác nhau.

Trong giai đoạn hình thành: thường lập kế hoạch định hướng, thời kỳ này rất cần sự mềm dẻo và linh hoạt vì mục tiêu có tính thăm dò, nguồn chưa được xác định rõ, thị trường chưa có gì chắc chắn.

Giai đoạn phát triển: Các kế hoạch có xu hướng ngắn hạn và thiên về các mục tiêu được xác định rõ hơn, các nguồn đưa vào thị trường cho đầu ra đang phát triển.

Giai đoạn chín muồi có tính ổn định và tính dự đoán của doanh ghiệp lớn nên kế hoặch dài hạn và cụ thể trong từng giai đoạn này là thích hợp.

Giai đoạn suy thoái có kế hoạch chuyển từ dài hạn sang ngắn hạn, từ cụ thể sang định hướng. Giống giai đoạn đầu, thời kỳ suy thoái cần mềm dẻo.Vì các mục tiêu phải được xem xét và đánh giá lại, nguồn cung được phân phối lại và điều chỉnh khác.

Dù bất kỳ một tổ chức nào cũng cần phải có quản lý. Nhất là trong một doanh nghiệp thì nó không thể thiếu được. Chỉ khi có quản lý các doanh nghiệp mới hướng các thành viên cùng theo đuổi một mục tiêu chung, và hoạt động có hiệu quả. Nếu không có quản lý thì doanh nghiệp không còn là một tổ chức nữa, ngày nay cùng với sự vượt bậc sản xuất thì năng lực của người quản lý không ngừng được nâng cao.

Nhìn vào sơ đồ ta thấy bốn đỉnh của tứ giác là chất lượng, tốc độ, hiệu quả, tính linh hoạt. Bốn đỉnh đó chịu ảnh hưởng của môi trường kinh doanh. Như chúng ta đã biết môi trường kinh doanh không phải lúc nào cũng ổn định. Sự đỏng đảnh của nó khiến cho chúng ta phải quản lý tốt.

Đúng vậy kế hoạch và quản lý là hai vấn đề lớn tạo ra sự thành công của doanh nghiệp. Vậy kế hoạch kinh doanh là gì?