Thao tác lập luận bác bỏ, trang 24 SGK Văn 11, Để bác bỏ quan niệm sai lầm: “Không kết bạn với những người học yếu”....

GỢI Ý LÀM BÀI

1. Đọc hai đoạn trích và trả lời câu hỏi

a) Trong đoạn văn trích từ Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, Nguyễn Dữ đã bác bỏ một luận cứ sai lệch (cứng quá thì gãy). Để bác bỏ điều này, tác giả đã đưa ra lí lẽ (Kẻ sĩ chỉ lo không cứng cỏi được, còn gãy hay không là việc của trời. Sao lại đoán trước là sè gãy mà chịu đổi cứnq ra mềm?) và dẫn chứng (là hành động đốt cháy đền tà, chống lại yêu ma của Tử Vãn) để khẳng định chân lí rằng “kẻ sĩ, không nên kiêng sợ sự cứng cỏi”. Giọng văn của Nguyễn Dữ trong đoạn trích dứt khoát, chắc nịch và thuyết phục.

b)  Trong đoạn văn trích từ bài Mấy ỷ nghĩ về thơ, Nguyễn Đình Thi đã bác bỏ luận điểm sai lầm cho “thơ là những lời đẹp”, “thơ là những đề tài đẹp”. Để bác bỏ luận điểm này, tác giả đã dẫn ra những dẫn chứng giàu sức thuyết phục: thơ Hồ Xuân Hương được viết nên từ những ngôn từ hết sức tầm thường, thơ Bô-đơ-le có những đề tài về “xác chó chết đầy dòi bọ”… Khác với Nguyễn Dữ, giọng văn của Nguyễn Đình Thi trong đoạn trích nhẹ nhàng, tế nhị mà vẫn sâu sắc và cũng đầy thuyết phục.

2. Để bác bỏ quan niệm sai lầm: “Không kết bạn với những người học yếu”

–   Có thể dùng các thao tác: truy tìm nguyên nhân, phân tích tác hại của quan niệm sai… để bác bỏ, sau đó nêu một số suy nghĩ và hành động đúng…

–   Nên dùng giọng văn nhẹ nhàng, tế nhị, tránh đao to, búa lớn.. để thuyết phục người bạn có quan niệm sai lầm đó.