Sự cần thiết phải tiến hành công tác quản lý nguyên vật liệu trong doanh nghiệp sản xuất

* Nguyên vật liệu là gì?

Nguyên vật liệu là đối tượng lao động được biểu hiện bằng hình thái vật chất khi tham gia vào quá trình sản xuất, trị giá nguyên vật liệu được chuyển một lần vào chi phí sản xuất kinh doanh.

* Đặc điểm, vị trí, tầm quan trọng:

- Nguyên vật liệu cùng với các yếu tố: vốn, lao động, công nghệ là là các yếu tố đầu vào cần thiết để tạo ra sản phẩm vật chất.

- Là bộ phận thuộc tài sản lưu động, nguyên vật liệu là yếu tố không thể thiếu trong quá trình sản xuất ra sản phẩm.

- Chất lượng nguyên vật liệu ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm.

- Việc cung ứng nguyên vật liệu đúng số lượng, chủng loại chất lương và đúng lúc sẽ đáp ứng được chiến lược sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: tung ra thị trường đúng loại sản phẩm, đúng thời điểm sẽ tạo ra ưu thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Chính vì vậy việc quản lý chặt chẽ nguyên vật liệu, quy định mức dự trữ nguyên vật liệu hợp lý trong mỗi giai đoạn sản xuất kinh doanh là việc làm rất cần thiết.

Như trên đã nói: chi phí nguyên vật liệu thường chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng chi phí sản xuất. Việc quản lý, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, bảo quản tốt nguyên vật liệu tồn kho, góp phần giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm doanh nghiệp không những nâng cao được khả năng cạnh tranh mà còn có cơ hội thu được lợi nhuận cao.

- Xét theo vị trí tác dụng của nguyên vật liệu đối với quá trình sản xuất kinh doanh người ta chia thành:

+ Nguyên vật liệu chính

+ Vật liệu phụ

+ Nhiên liệu

+ Phụ tùng thay thế.

+ Vật liệu xây dựng

+ Phế liệu

Trong kế toán: Nguyên vật liệu được phản ánh trên tài khoản 152

TK 1521: Nguyên vật liệu chính

TK 1522: Nguyên vật liệu phụ

TK 1523: Nhiên liệu

TK 1524: Phụ tùng thay thế

- Xét theo nguồn nhập nguyên vật liệu

+ Nguyên vật liệu mua ngoài.

+ Nguyên vật liệu được cấp

+ Nguyên vật liệu tự sản xuất gia công

+ Nguyên vật liệu nhận vốn góp liên doanh

+ Nguyên vật liệu biếu tặng.

- Về nguyên tắc thì đối với vật liệu nhập kho: Kế toán phải theo dõi và ghi sổ theo giá thực tế của vật liệu nhập. Tuy vậy trong công việc sản xuất kinh doanh việc nhập, xuất nguyên liệu diễn ra hàng ngày do vậy việc phản ánh theo giá thực tế rất phức tạp nên hầu hết các doanh nghiệp thường sử dụng giá hạch toán để đưa ra cách tính giá trị thực tế khác nhau theo từng trường hợp cụ thể.

* Với vật liệu mua ngoài:

 Nếu vật liệu dùng để sản xuất sản phẩm thuộc đối tượng chịu VAT theo phương pháp khấu trừ thuế thì giá mua ghi tên hoá đơn và giá chưa thuế và chi phí thu mua là chưa có VAT.

 Nếu vật liệu dùng để sản xuất sản phẩm thuộc đối tượng chịu VAT theo phương pháp trực tiếp hoặc không thuộc đối tượng chịu VAT thì giá mua và chi phí thu mua là giá bao gồm cả thuế VAT.

* Với vật liệu được cấp phát, biếu tặng, viện trợ: Trị giá thực tế của nguyên vật liệu được xác định theo giá thị trường.

* Với vật liệu nhận vốn góp liên doanh của đơn vị khác giá thực tế là giá do các bên liên doanh thoả thuận.

Đối với xuất nguyên vật liệu: kế toán phải xác định giá thực tế của nguyên vật liệu xuất dùng để tiến hành ghi sổ, tuỳ vào từng trường hợp vào điều kiện cụ thể của doanh nghiệp mà kế toán có thể tính giá thực tế của nguyên vật liệu xuất theo một trong các phương pháp sau:

- Phương pháp giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ:

Giá thực tế vật liệu tồn đầu kỳ + Giá thực tế vât liệu trong trong kỳ

-Phương pháp giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập

- Phương pháp giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước

- Phương pháp nhập trước xuất trước (phương pháp FIFO).

- Phương pháp nhập sau xuất trước (LIFO)

- Phương pháp giá hạch toán:

Giá thực vật liệu xuất = Giá hạch toán vật liệu xuất x Hệ số giá.

- Phương pháp giá thực tế đích danh.